Theo học thuyết gắn bó (Attachment Theory) thì mình thuộc gắn bó lo âu và đối phương là gắn bó né tránh. Khi xác định được 2 kiểu gắn bó này rồi thì mình nhận ra cả 2 đến với nhau không phải để trả nghiệp mà để nhìn nhận bản thân của mình. Mà ở đây thì người nhìn nhận là mình, bởi khi ý thức được rồi, mình hiểu được các hành vi mà bạn gây ra cho mình. Bởi, nó đến từ chính vô thức trong con người bạn, nó cũng tạo nên chính bạn của hiện tại.
1. Gắn bó né tránh (Avoidant Attachment)
- Đặc điểm tâm lý:
+ Sợ sự gần gũi quá mức, né tránh sự ràng buộc tình cảm.
+ Thường có cảm giác mất tự do khi ai đó quá quan tâm.
+ Kìm nén cảm xúc, ít chia sẻ, thích tự giải quyết vấn đề.
- Trong mối quan hệ:
+ Hay im lặng, bỏ đi hoặc cắt liên lạc khi có xung đột.
+ Có xu hướng duy trì khoảng cách, khó cam kết lâu dài.
+ Người yêu họ thường cảm thấy bị bỏ rơi, không được quan tâm.
- Nguồn gốc thường gặp:
+ Thời nhỏ có cha mẹ lạnh nhạt, ít đáp ứng nhu cầu cảm xúc.
+ Học cách tự lập quá sớm và không tin vào sự hỗ trợ của người khác.
2. Gắn bó lo âu (Anxious Attachment)
- Đặc điểm tâm lý:
+ Luôn lo sợ bị bỏ rơi, dễ bất an.
+ Nhạy cảm với tín hiệu từ đối phương (ví dụ chậm trả lời tin nhắn cũng thấy lo).
+ Cần nhiều sự khẳng định, quan tâm, yêu thương để thấy an toàn.
- Trong mối quan hệ:
+ Hay kiểm soát, gọi nhắn nhiều, muốn được trấn an liên tục.
+ Khi đối phương xa cách, dễ hoảng loạn, trách móc hoặc níu kéo.
+ Người yêu họ có thể cảm thấy bị “ngộp thở”.
- Nguồn gốc thường gặp:
+ Thời nhỏ có cha mẹ lúc thì quan tâm, lúc thì thờ ơ, khiến trẻ bất an.
+ Hình thành niềm tin rằng tình yêu không ổn định, dễ mất.
3. Điểm chung & vòng lặp với nhau
Người né tránh và lo âu thường hút nhau:
- Người lo âu càng đòi hỏi → người né tránh càng lùi xa.
- Người né tránh càng xa cách → người lo âu càng hoảng sợ, níu kéo.
- Tạo thành “vòng xoáy bất an” trong mối quan hệ.
Vì cả hai đều không có cảm giác gắn bó an toàn với ai đó nên thường hai dạng này khi gặp nhau sẽ cảm thấy "gặp được người phù hợp" trong giai đoạn đầu nhưng khi mọi thứ dần quen thuộc thì sự không an toàn của vô thức bên trong bị kích hoạt. Điều đó dẫn đến vô vàn bi kịch phía sau, bởi vì do nhu cầu của hai bên không còn được đáp ứng nữa. Sớm nhận chính bản thân mình cũng là một cách để đi đến hành trình chữa lành cho chính mình. Bởi, không phải ai cũng đủ kiến thức, tư duy để xác định mình có vấn đề về mặt tâm lý. Đơn thuần, khi xã hội toàn chạy theo vật chất, quyền lực thì lúc đó kích hoạt bản ngã của mình nhiều hơn. Có những sai lầm không thể nào sửa chữa được, có những sự tha thứ không bao giờ là đủ cả. Nên nếu đã có một người nhìn nhận vấn đề, người còn lại thì không thì mãi mãi không tìm được mục tiêu sống chung được. Bởi, 1 người sống thiên về bản ngã sẽ luôn tạo ra hàng loạt sai lầm nhưng họ không thấy mình sai, họ cho rằng họ đang sống đúng bản chất của chính mình.
Chúng ta hay dùng đến từ "Tỉnh Thức" để nói về việc nhận ra nỗi đau hiện tại đem lại cho ta bài học gì? Bài học đó là hiểu hơn về tiềm thức, về cái bóng tổn thương bên trong của chính mình, để mình sống tốt hơn. Khổ đau đến từ việc thiếu tri thức lẫn trí tuệ, đắm chìm trong bẫy tâm lý của chính bộ não mình. Cám ơn vì những sai lầm đã giúp mình nhận diện ra chính mình đang gặp vấn đề gì và như thế nào để vượt qua.
Mối quan hệ độc hại Tình yêu nam nữ Hôn nhân Tâm lý học tình yêu