Fullmetal Alchemist: con rối của Chân Lý

Chân Lý là gì? Chân Lý có luôn đúng? Tại sao những con người từng nhìn thoáng qua Chân Lý lại trở thành con rối của nó? Cứ tạm gọi trường hợp này là sự vô minh của những kẻ đã được nhìn thoáng qua toàn bộ kiến thức trên thế giới đi. Họ đã được nhìn thoáng qua tri thức và được khắc lên bản thân 1 vòng tròn chuyển hoá giúp cho họ có thể bỏ qua việc sử dụng vòng tròn để sử dụng giả kim thuật, vậy thì tại sao họ lại trở thành những con người bị che mắt? Tại sao họ lại không hoàn hảo? Và tại sao thằng lùn Ed có thể đánh bại Chân Lý để giải cứu Al?

FMA đề cập rất nhiều đến các mặt của tri thức và Chân Lý, cũng như sự vô minh của những kẻ đã từng được nhìn thoáng qua mọi tri thức và trở thành con rối của nó. Vậy thì tại sao họ lại mắc kẹt với thứ Chân Lý thoáng qua đó và tại sao Ed lại thoát ra được hang tối của Chân Lý và cái suy nghĩ giả kim thuật là hoàn hảo và toàn năng. Vậy thì ta hãy cùng bàn luận một chút về Chân Lý và về hang tối của Chân Lý.

Trong FMAB, thứ gọi là “Chân Lý” không phải là một thực thể nằm ngoài nhận thức của con người. Mỗi người đều có một “Chân Lý” riêng ngự trị trong bản thân. Khi nhận thức của con người thay đổi, ví dụ như tiếp nhận được một kiến thức mới thì ngay lập tức, “Chân Lý cũ” sẽ bị thay thể bởi “Chân Lý mới”. Quá trình này gọi là “sự phát triển”.

VD: trước kia chỉ có 1+1=2, đó là chân lý. Tuy nhiên nếu có người chứng minh được 1x2=2, nghĩa là có nhiều hơn một cách để tính ra 2 thì đó sẽ là chân lý mới.

Chân lý là một sự thật ai cũng cho là đúng và bất biến. Tuy nhiên chân lý cũng dễ bị thay đổi bởi sự phát triển. Đó chính là sự thật, là chúa, là vũ trụ, là tất cả, là một, và là cậu. Đó chính là Chân Lý là sự tồn tại bất biến đồng thời cũng dễ dàng thay đổi như 2 mặt của một đồng xu. Một sự tồn tại xuất hiện để trừng phạt những kẻ ngạo mạn. Những kẻ phải trả phí để bị trừng phạt vì xem con người như một nhúm vật chất và họ sẽ được xem thoáng qua Chân Lý.

.

Tại sao những nhà giả kim thuật đã từng nhìn thoáng qua Chân Lý đều một phần nào đó trở nên ngạo mạn và trở thành con rối của thứ Chân Lý thoáng qua đó? Thử ví dụ như thế này nhé: có một bài toán đơn giản giải như sau:

2x+4=3x+1 =>2x-3x= -4+1 =>x=3

 Và trong khi tất cả mọi người phải làm theo công thức thì bạn, một người đã từng được nhìn thoáng qua Chân Lý và có nhiều kiến thức toán học hơn một chút, có thể bỏ qua giai đoạn =>2x-3x= -4+1 và trực tiếp tính ra 2x+4=3x+1 => x=3. Đồng nghĩa với việc bạn giỏi và có lợi thế lớn hơn so với những người khác. Bạn tự hào và nghĩ rằng khả năng toán học của bạn có thể tính toán ra được mọi thứ.

Những cá nhân đã từng trải qua việc được nhìn thoáng qua Chân Lý cũng gần giống như vậy. Với việc bị kéo qua cánh cổng và những kiến thức cứ liên tục chảy vào đầu họ sẽ có khả năng chuyển hoá mà không cần vòng tròn. Tuy nhiên, họ sẽ hình thành cái suy nghĩ rằng giả kim thuật có thể giải quyết được mọi thứ và dần lệ thuộc vào cái suy nghĩ đó. Ví dụ tiêu biểu nhất là anh em nhà Elric và gã Father. Cả 2 đều trở nên ngạo mạn với giả kim thuật và trở thành con rối của thứ Chân Lý thoáng qua đấy.

Father-The Little One Inside the Flask aka dân chơi đá đỏ, đá thủ thứ thiệt và đam mê mãnh liệt với các loại đá đa dạng hình thù rắn có, lỏng có: lại thêm 1 tên nữa chơi đá và bị mắc kẹt với cái đống đá đấy. Hắn là một sinh vật được tạo ra từ hòn đá triết gia và có thể ngay từ khi được tạo ra, cái con mắt nằm trong cái bình đấy đã được nhìn thoáng qua Chân Lý rồi. Hắn trở nên đam mê đối với thứ gọi là hòn đá triết gia và nghĩ rằng chỉ cần tập hợp được số lượng hòn đá đủ lớn, hắn sẽ có thể nhốt được chúa trời bên trong cơ thể mình. Hắn muốn đánh bại Chân Lý nhưng vẫn bị lệ thuộc vào thường thức của Chân Lý. 

Cả hai trường hợp trên đều là những kẻ đã từng nhìn thoáng qua Chân Lý, từ đó mà trở nên ngạo mạn. Tuy nhiên, so với gã Father vẫn còn kẹt trong cái hang tối của thứ Chân Lý thoáng qua kia và cuối cùng bị nó trừng phạt, bị nhốt lại vĩnh viễn trong cánh cổng Chân Lý do sự ngạo mạn của chính hắn. Edward Edric đã thành công đánh bại Chân Lý thông qua việc đánh đổi cánh cổng. Tại sao lại có sự khác biệt này và tại sao hành động của Ed lại được cho là đã đánh bại Chân Lý? 

Gần giống như câu chuyện về cái hang tối của Plato. Con người sống trong những hang động và không biết gì về thế giới bên ngoài. Không có ánh sáng tự nhiên trong hang động, chỉ có những bức tường ẩm ướt và tối tăm. Tất cả cư dân nơi đây chỉ có thể nhìn thấy bóng mọi vật phản chiếu lên tường bởi ánh sáng của ngọn lửa. Họ bị thu hút bởi các phản xạ của động vật, thực vật và con người. Hơn thế nữa, họ cho rằng những cái bóng là có thật, và chỉ cần dành nhiều sự chú ý vào chúng, bạn sẽ trở nên hiểu biết và thành công trong cuộc sống. Và tất nhiên, họ không nhận ra, thật ra cái mà họ nhìn thấy chỉ là những cái bóng. Họ trò chuyện về những cái bóng một cách nhiệt tình và lấy làm tự hào vì trí tuệ và sự tinh tế của mình. Họ nghĩ rằng đó là Chân Lý. 

Tuy nhiên, Chân Lý không hề tuyệt đối.

“Cái gì vậy Merlin? Mày vừa gọi Chân Lý là sự thật luôn đúng mà? Lại đánh đố nhau à?”

“Muahahaha… Hãy xoắn não đi vì dù cho Chân Lý được cho là đúng thì nó cũng không hề là cái đúng tuyệt đối đâu”

FMA khi đề cập đến Chân Lý thường đi kèm với hình ảnh đôi mắt. Những kẻ bị Chân Lý trừng phạt, bị con mắt kéo vào trong cánh cổng và nhìn thoáng qua Chân Lý. Từ đó họ nhìn thông qua cái thứ Chân Lý thoáng qua đó. Nhưng cái họ nhìn không hề hoàn hảo. Hay đúng hơn là những gì Chân Lý cho họ thấy lúc đó không hề hoàn hảo tuyệt đối. Sự thông tuệ trong giả kim thuật nhưng đồng thời cũng rất vô minh vì không nhìn ra được các vấn đề khác. Kết quả là họ lệ thuộc vào thứ kiến thức đó và cho rằng nó là Chân Lý. Họ kẹt trong hang tối của Chân Lý, ngạo mạn với kiến thức của bản thân và trở thành con rối của nó. Họ đã không nhìn bằng đôi mắt của chính mình.

Mang Alphonse Elric trở lại với cái nhìn khác với thường thức

Hỏi: Tại sao mang Al trở lại mà không sử dụng hòn đá lại không vi phạm Chân Lý?

Đáp: Việc chuyển hoá Al không hề vi phạm đồng giá do chú lùn Ed trông có vẻ đang chuyển hoá Al nhưng lại không hề chuyển hoá Al ngay lúc đó bạn hiền à.

Đầu tiên: việc chuyển hoá Al trở lại có khả thi?

Ở chap 44-45, khi xem xét lại những lần chuyển hoá người thất bại, Ed đã đưa ra kết luận rằng việc chuyển hoá người là “có thể” nhưng hồi sinh là không thể. Cũng như việc cơ thể và linh hồn của 2 anh em có liên kết. Vậy nên, cơ thể của Al có thể vẫn còn ở một nơi nào đó. 

Ở chap 53, khi một lần nữa quay về nơi đặt cánh cổng chân lý, ta có thể thấy Chân Lý của Ed đang giữ cánh tay và chân còn ở phía cánh cổng của Al là thân xác của cậu. Có nghĩa là cơ thể cũng như các phần cơ thể được sử dụng làm phí thông hành không hề tiêu biến mà được chuyển qua cho Chân Lý, đổi lại sẽ được nhìn thoáng qua những thứ bên trong cánh cổng. Việc này đã chứng minh giả thuyết của anh em nhà Elric ở chap 44-45 là có cơ sở và việc chuyển hóa ngược Al trở lại là hoàn toàn có thể. Vậy vấn đề còn lại chính là: Làm thế nào để có thể đưa cơ thể Al trở lại từ cánh cổng?

Làm thế nào để đưa Alphonse trở lại?

Nhìn từ bên ngoài có vẻ như việc chuyển hoá Alphonse chỉ có đúng 1 giai đoạn ở những chap cuối khi mà Ed chuyển hoá chính bản thân mình đi gặp Chân Lý và quay trở lại. Nhưng thực tế không phải như vậy. Việc chuyển hoá Al bao gồm 3 giai đoạn: đưa linh hồn trở lại thể xác - người thực hiện chuyển hoá đến nơi đặt cánh cổng Chân Lý - cả 2 tìm cách quay trở lại.

Việc linh hồn Al quay lại với thể xác thì quá rõ ràng rồi. Trong trận cuối với Father, Al đã chuyển hoá ngược linh hồn của mình và trả lại cánh tay cho Ed. Vậy là điều kiện đầu tiên đã xong. Tiếp theo là Ed tự chuyển hoá bản thân đến nơi đặt cánh cổng Chân Lý nhằm mục đích thương lượng việc đưa Al quay trở lại và cuối cùng là chuyển hoá cánh cổng của bản thân để quay trở lại. Nhìn thì có vẻ là Ed đã chuyển hoá chính cánh cổng của bản thân làm nguyên liệu để chuyển hoá cơ thể Al. Nhưng theo cá nhân mình, việc chuyển hoá cánh cổng đơn giản là đổi cánh cổng của Ed để mở cánh cổng của Al và đưa Al lúc này đã hoàn thiện cả linh hồn lẫn thể xác quay ngược trở lại => Việc chuyển hoá Alphonse Elric là hoàn toàn đồng giá.

Đây là một cách thức khác với thường thức vì bất cứ ai lúc đó đều nghĩ rằng việc mang Al trở lại cần phải tạo nên một cơ thể hoàn chỉnh để linh hồn Al nhập vào. Tuy nhiên, Ed đã chọn một cách khác với thường thức mà không vi phạm vào các quy tắc của chuyển hoá người => Mang Al trở lại mà vẫn tránh được sự trừng phạt của Chân Lý. 

Tại sao đánh đổi cánh cổng lại là đánh bại Chân Lý? Hãy xét lại các tính chất của Chân Lý nào: Chân lý là một sự thật ai cũng cho là đúng và bất biến. Tuy nhiên chân lý cũng dễ bị thay đổi bởi sự phát triển. Đồng nghĩa với việc Chân Lý rất dễ thay đổi và phát triển. Vậy nên cái kiến thức mà cánh cổng cho những tội nhân xem lúc đó cũng chỉ là những kiến thức thoáng qua và sẽ bị thay thế một ngày nào đó. Vậy nên nó không hề hoàn hảo. Không có một Chân Lý tuyệt đối,bao trùm,phán xét tất cả mà mỗi người do trình độ,tính cách,thế giới quan,... khác nhau đều có cách nhìn nhận, có Chân Lý khác nhau. Chân Lý là cách con người nhìn mọi thứ. Do đó Chân Lý là một,đồng thời cũng là tất cả. Đánh bại,đạt được Chân Lý cũng chỉ là cách gọi khác khi con người thực sự nhìn chân Lý bằng đôi mắt bản thân. 

Ở FMA, hành động đánh đổi cánh cổng và khả năng sử dụng giả kim của Ed đồng nghĩa với việc phá vỡ cánh cổng của hang tối, từ chối nhìn bằng cái Chân Lý thoáng qua đó, từ chối làm con rối của Chân Lý mà tự mình sống và chứng kiến bằng đôi mắt của bản thân. Đồng thời từ bỏ sự lệ thuộc vào giả kim thuật mà nhờ vào sự giúp đỡ của bạn bè. Đậm mùi shomen đúng không? Nhưng đó chính là câu trả lời chính xác. 

Con người cần đi ra khỏi hang tối và tự mình nhìn nhận bằng đôi mắt của bản thân, tự mình khám phá và phát triển Chân Lý bằng cách phá vỡ đi những thường thức thông thường. Thấu hiểu-phá huỷ-tái cấu trúc, đó chính là cách mà nhân loại luôn phát triển mà không ngạo mạn với những kiến thức và thành tựu hiện có của bản thân. Đồng thời cũng nương tựa và hỗ trợ lẫn nhau để phát triển. Đó là cách mà ta sẽ tìm kiếm Chân Lý và trở nên hoàn hảo.