FOMO: Khi ta tự dựng nên một cuộc đua xu hướng cho chính mình

Một buổi sáng nọ, bạn thức dậy, đánh răng rửa mặt đầy đủ và chuyện sau đó là bạn sẽ đi bộ thể dục buổi sáng để khởi động ngày mới cái đã. Có điều, trước khi làm điều đó thì bạn phải xem là cái video nhảy trend Tiktok của mình hôm qua up lên có ai xem không ta...? Coi có bài viết nào hay trên Facebook, Threads,... vô comment tương tác cái nè. Và bạn đã làm như vậy trong đâu đó ít nhất là... 30 phút.

Trong lúc ăn sáng, bạn để cái điện thoại kế bên và cứ ăn được mấy miếng là lại mở khóa cái điện thoại lên xem có ai nhắn tin hay tương tác với mình không nhỉ. Nó cứ liên tục lặp qua lặp lại như vậy cho đến hết bữa ăn. Đếm sương sương cũng không dưới 3 lần bạn mở khóa liên tục vậy đâu ha?

Trong lúc bạn làm việc hay đang đi học, bạn lại lôi cái điện thoại ra xem người mình subscribe trên Youtube, idol mình follow trên Tiktok có đăng cái gì mới không ta, phải vào bắt trend rồi tương tác mới được. Bạn tiếp tục cái vòng lặp mở khóa cái điện thoại ấy cách liên tục và khi cấp trên hay giảng viên của bạn hỏi đến thì.... Ủa, mình là ai? Đây là đâu thế nhỉ?

Càng về lâu về dài, bạn bắt đầu rơi vào trạng thái mệt mỏi do bạn dán mắt vào cái điện thoại, tiếp xúc với ánh sáng màn hình quá nhiều. Bạn đồng thời cũng cảm thấy stress, mặc cảm, tự ti về bản thân mình do mình cảm thấy rằng: Chẳng một ai tương tác, hỏi han gì mình. Thậm chí nếu bạn có một lượng bạn bè, tương tác lớn thì chỉ cần một ngày bạn buông, bạn sẽ cảm thấy mình bị bỏ xa với xã hội ngay.

Những tình huống cùng hậu quả kể trên chính là một phần của một hội chứng đang nổi rần rần và được bàn tán xôn xao trên khắp cõi mạng những ngày qua: FOMO hay còn được gọi là hội chứng sợ bỏ lỡ. Cùng tôi tìm hiểu về nó và cách vượt qua nó trong bài viết này nhé.

FOMO (Fear of missing opportunity) được hiểu một cách đơn giản là hội chứng sợ bỏ lỡ một cái gì đó. Đây là một hiện tượng tâm lí xã hội, mô tả cảm giác lo lắng, bất an khi nghĩ rằng người khác đang có những trải nghiệm thú vị, bổ ích, hoặc thành công mà mình không tham gia hoặc không theo kịp.

Để biết mình có bị FOMO hay không, chúng ta hãy cùng dựa vào các dấu hiệu nhận biết dưới đây và nếu bạn phát hiện mình dính phải 1-2 dấu hiệu được tóm gọn dưới đây, bạn đang mắc phải hiện tượng này rồi đó:

+ Liên tục kiểm tra điện thoại: Cứ cách một khoảng thời gian ngắn, bạn sẽ kiểm tra xem có tin tức, bài viết, video nào mới được đăng trên các nền tảng phổ biến như Facebook, Tiktok, Instagram hay không? Bạn sợ sẽ trở thành người không bắt kịp xu hướng (một từ thân thuộc hơn là người tối cổ) nên cứ kiểm tra liên tục như vậy.

+ Khó tập trung: Khi bạn tập trung vào chiếc điện thoại của mình một khoảng thời gian dài chỉ để chờ đợi hoặc cứ 5-10 phút, bạn lại mở điện thoại lên thì khả năng tập trung của bạn sẽ giảm đi đáng kể bởi vì một phần là bạn tiếp thu quá nhiều thông tin một cách không có hệ thống dẫn đến một triệu chứng là Brain rot (thối não)

+ Sợ cảm giác lạc hậu: Cảm giác này hay còn được biết đến với 2 chữ: 'tối cổ'. Nói một cách dễ hiểu, đây là một cảm giác mà bạn luôn sợ rằng những người xung quanh bạn hàn huyên với nhau về một thông tin nào đó mà họ cập nhật được và bạn thì không biết gì về nó cả. Chính vì sợ cảm giác này mà bạn có thể cho rằng mình đang là người 'tối cổ'.

+ So sánh mình với người khác: Anh chị, bạn bè hay bất cứ ai thân thuộc với mình đăng những chiếc story, những bài post về thành quả của mình trên mạng xã hội như khoe nhà mới mua, khoe điểm thủ khoa, khoe xe đẹp, khoe người yêu. Đối với họ sẽ là cảm giác vui vẻ khi được công nhận nhưng đối với bạn sẽ là cảm giác tự ti, so sánh những gì mình có với những gì họ có và cảm thấy tủi thân vì mình thiếu cảm được giác công nhận như họ.

+ Cảm giác vắng mặt: Những sự kiện viral trên cõi mạng như các concert, các sự kiện do người nổi tiếng hay nhà nước tổ chức có đông người tham gia mà không có mặt mình. Chính điều này gây ra cảm giác lo âu cho bạn vì bạn cảm thấy rằng mình đang bị bỏ lại phía sau.

Tính đến thời điểm hiện tại ở Việt Nam, có hơn 70% người trẻ từ 16-30 tuổi dùng mạng xã hội hàng ngày, trong đó có 60% thường xuyên theo dõi hoạt động của người nổi tiếng hay bạn bè của mình. Chính điều này đã tạo nên tiền đề dẫn đến hiện tượng FOMO bị phát sinh.

Theo khảo sát của công ty Q&Me vào năm 2023 với 500 người trẻ tại Hà Nội và Thành Phố Hồ Chí Minh. Hơn 60% người từ 18–25 tuổi cho biết họ cảm thấy bị áp lực khi thấy người khác khoe thành tích, đi chơi hoặc có cuộc sống “hoàn hảo” trên mạng xã hội.

Thêm một số liệu đáng buồn đó là hầu hết người trẻ chúng ta đều có phần nào lệ thuộc vào flash sale, mạng xã hội để thỏa mãn cảm giác kết nối và nếu không theo kịp trend, chúng ta sẽ dễ dàng rơi vào cảm giác áp lực nào đó khiến chúng ta luôn trong trạng thái lo âu, tự ti và đồng thời nguồn tài chính của chúng ta cũng sẽ bị hao hụt đi phần nhiều do tiêu xài một cách phung phí để mua cho mình những món đồ hot nhằm thỏa mãn cảm giác mình hợp thời đại, người ta nói đây là thói quen chi tiêu không hợp lí.

Từ những tình huống, khái niệm, số liệu cùng thông qua một số nguồn tôi tham khảo được. Đây là những gì tôi đã làm để vượt qua cảm giác FOMO:

+ Hạn chế thời gian sử dụng điện thoại: Bằng cách sử dụng điện thoại với những mục đích rõ ràng hơn chứ không sử dụng cho các mục đích vụn vặt như cập nhật thông báo về các thông tin không cần thiết, check tin nhắn liên tục. Hãy đi ra ngoài làm một ly cafe, tán gẫu với ai đó,... như vậy bạn sẽ hạn chế được phần nào thời gian sử dụng điện thoại cũng như dùng nó một cách khoa học, có mục đích hơn.

+ Chấp nhận sự khác biệt: "Bạn và tôi không giống nhau..." (Trích: Bạn không hiểu tôi - Hoàng Văn Sáng). Thông qua lời bài hát này, tôi tin rằng nó vẫn luôn đúng với những người bị FOMO như chúng ta đây bởi vì khi ta chấp nhận sự khác biệt của nhau về tài sản, tiền bạc, thành quả,... thì chúng ta sẽ không chỉ bớt đi cảm giác lo âu, tự ti mà còn bao dung, học hỏi lẫn nhau để cùng tiến bước nữa. Nhờ sự chấp nhận này mà tôi đã phần nào cảm thấy bớt so sánh hơn, chấp nhận và học hỏi từ mọi người nhiều hơn để trở nên tốt hơn.

+ Biết đủ: Thầy Hữu Giang trong một clip nào đó trên Tiktok đã từng cho rằng biết đủ là luôn vui. Đúng là như vậy nhưng có lẽ khái niệm này vẫn còn quá mơ hồ với nhiều người vì mỗi người sẽ có một cái 'đủ' khác nhau nên tôi xin phép giải thích ngắn gọn phương pháp này theo quan điểm của tôi. Đơn giản với tôi sống đủ là có tiền để mua đồ, mua thuốc, vẫn còn khỏe mạnh để làm điều mình thích đã là đủ rồi. Nếu tôi chạy đua thì đúng là tôi sẽ có nhiều nhưng xét cho cùng tôi cũng sẽ bỏ xó về sau thôi. Còn với bạn, cái 'đủ' của bạn là thế nào?

Trên đây là những khái niệm và số liệu cùng với các phương pháp và tình huống mà tôi đã tham khảo từ nhiều nguồn để đúc kết được bài viết này. Hi vọng chúng ta sẽ cùng nhau gạt đi cái cuộc đua vô hình này để sống một đời bình an và tích cực hơn nhé. Cảm ơn bạn đã đọc hết bài viết và nếu bạn có thắc mắc hay có quan điểm gì thì bạn có thể trình bày dưới phần bình luận nhé. Cảm ơn bạn rất nhiều.