Sau 4 năm đi làm, tự nhiên ngồi nghĩ vu vơ lại thấy hình như mình cũng không phải đứa hợp làm Marketing lắm :v
Mình vẫn luôn tự hào là hồi đó may mắn chọn đúng ngành và đi làm không trái ngành (ý là vẫn Marketing đến bây giờ là 4 năm). Nhưng khi mình chuẩn bị bước đến cột mốc 5 năm đầu tiên đi làm, mình bắt đầu suy nghĩ lại thật kỹ về hành trình mình đi, điểm mạnh/yếu thật sự là gì, mình muốn đi dọc hay đi ngang, mình cần chuẩn bị tiếp theo như thế nào để phát triển đường dài, etc
Thực ra mình học đúng điểm mạnh nhưng làm không đúng ngành. Mình học khá nặng về Management Consulting và Strategic Planning nhưng cũng như đa số bạn học Marketing, mình tiếp xúc với truyền thông trước và bắt đầu cuộc sống agency máu lửa. Mặc dù là GenZ mà mình còn chả dùng tóp tóp mấy =)) Nói gì bắt trend. Mình cũng không nhạy bén về social hay những thứ hào nhoáng truyền thông vẽ ra, cái duy nhất giúp mình tồn tại và thăng tiến ở agency là kỹ năng quản lý dự án (PMO). Khởi đầu với agency là tốt, nó rèn sức chịu đựng đi làm của mình nhưng vô tình khi nghĩ lại, nó hạn chế cơ hội của mình khi nhảy sang mảng khác.
Sau đó mình sang làm E-comm. Một đứa vừa dốt và ghét toán như mình, chạy ad làm báo cáo nhìn số liệu muốn mệt mỏi rã rời mà có thể ngồi đến tối mần raw data mà không thấy chán. Tư duy của mình thay đổi 100% khi mình tiếp xúc data: có logic hơn - mang tính "vận hành/ khả thi" hơn - đem lại kết quả gì? Hoá ra làm số cũng vui, chỉ không vui lúc nó bị thao túng (data manipulation). Thêm nữa là, mình ghét conflict. Từ hồi agency cãi nhau với team, với client, với vendor, không có số liệu mà mình không giỏi cãi là hay bị ăn đạn. Từ ngày có số liệu, không ai cãi láo :D Đỡ mất thời gian đầu óc, về số đi!
Bây giờ thì mình viết business proposals nhiều hơn. Câu hỏi đầu tiên khi mình viết 1 business proposal không phải là bố cục của nó là gì, mà câu chuyện bạn muốn kể là gì. Từ đó mình lắp data và statement vào để kể câu chuyện đó. Nó cũng ok thôi, nhưng mình thích việc đi xuống thị trường khảo sát rồi ngồi viết plan định hướng hơn là phải đối mặt và trình bày, truyền cảm hứng cho người khác quá nhiều. Ý là nếu sự chia sẻ tự nhiên từ trải nghiệm của mình truyền cảm hứng thì okey, còn business presentation là cái với mình hơi mệt mỏi. Năng lượng mình không đủ hoặc sau bao lâu kỹ năng mình vẫn kém idk :)) Cộng thêm mình là đứa tổng quan chứ không chi tiết nên làm chi tiết vẫn được - nhưng hay wtf :))) Kiểu ủa sao có người để ý chi tiết dữ. Nói chung làm tổng quan thì nên làm PMO thôi.
Bạn mình bảo là, mày làm được chiến lược ngắn đến trung hạn nhưng hay bó hẹp tư duy liên quan đến mức độ khả thi vận hành. Nhìn thoáng ra sẽ thấy cơ hội và cách làm thôi, mà cứ phải gợi ý mới nghĩ ra được. Tập trước khi nói "không" với bất cứ thứ gì, nghĩ lại một chút xem mình có thể làm gì với ý tưởng đó hoặc một idea khác vẫn đạt được mục tiêu của cái định nói "không". Chả ai muốn nghe "không làm được đâu", người ta muốn nghe "yes and further" hoặc "how about we do this?"
Quay trở lại câu chuyện về việc mình nghĩ hay là mình không hợp Marketing, mình có đọc được bài viết của chị Trúc (Senior Brand Manager Vinamilk) về việc "thế nào là một Marketer giỏi?" - và mình đánh giá 2 yếu tố định nghĩa ở đây là đúng dựa trên trải nghiệm đi làm 4 năm của mình, mình xin được phép trích dẫn ở đây:
Marketer giỏi phải rèn luyện cả 2:
- Substance: Là cái chất bên trong của người Marketer. Là suy nghĩ sắc bén, là khả năng thấu hiểu Insight của người tiêu dùng, là khả năng phân tích dựa trên nghiên cứu thị trường, data dữ liệu, là cái nhạy bén nhìn ra các cơ hội tăng trưởng (source of growth) cho ngành hàng, là khả năng lên chiến lược sắc bén, ý tưởng đột phá. - Style: Là khả năng truyền đạt cái “chất” từ bên trong ra ngoài một cách hấp dẫn, truyền cảm hứng nhất. Một Marketer có style là người có gu, có sự sáng tạo trong cách thể hiện ý tưởng; hấp dẫn, cuốn hút nhưng cũng súc tích rõ ràng trong văn phong, nói năng, viết lách. Cũng giống như 1 thương hiệu, vừa phải có substance, vừa phải có style: - Substance: Là giá trị cốt lõi, định vị, lợi ích, tính năng, khác biệt nổi bật so với đối thủ. - Style: Là yếu tố Sáng tạo & truyền thông ra bên ngoài của thương hiệu. Là câu chuyện thương hiệu truyền tải, là thiết kế, hình ảnh, thông điệp tạo ra được sự nổi bật, thu hút và kết nối với khách hàng.
=> Mình là đứa nhạy về source of growth và data nhưng không nhạy những cái còn lại =))))) Mình sống trầm lắng vl nên oke mọi người cảm nhận về tui như thế nào thì tui là như thế chứ tui chịu tui khum thể hiện được chất hay kể chuyện gì truyền cảm hứng, tầm nhìn vĩ mô gì đó đâu =)) It's not meh!;)
Nhưng mình đã chứng kiến những người sếp level manager, senior manager và director có 2 yếu tố này. Và mình thấy đây thực sự là điều cần cho một marketer. Xin phép gỡ mác Marketer suốt 4 năm nay vẫn đeo và ngồi suy ngẫm về cuộc đời =))
Thực ra mình có câu trả lời cho việc vậy nếu không Marketer thì là ai rồi. Nhưng mình cần test thêm vì again, cuộc sống mình quá nhiều biến số và nó chả bao giờ đi đúng như mình vẽ kế hoạch cả. Nhưng cái gì cần chuẩn bị thì vẫn phải làm, ví dụ có thể ra trường bạn làm trái ngành nhưng bạn vẫn cần học tốt ở đại học và có tấm bằng xịn thì càng ổn để chuẩn bị cho bất cứ điều gì khi đi làm :D Nên giờ mình cũng thế :D
Chỉ là, ồ hoá ra mình khum như mình nghĩ nhỉ :))
À mà thân gửi những ai hay bảo tôi may mắn được bố mẹ định hướng cho từ đầu, bố mẹ tôi định hướng học khách sạn vì hồi đó nó trendy. Tôi nhìn tôi không có đầu óc vận hành của người làm khách sạn và đến lúc thực tập ở khách sạn thì càng đúng đó :D Nên tui chọn MKT. Nếu cho tui định hướng lại bản thân thì hồi đó tôi sẽ ôn thi vào MBB cho nhanh, kiến thức học toàn model của MBB nhưng bây giờ ít áp dụng vào thực tế quá. Để rồi pass CV mà không biết làm test hay interview tiếp như thế nào, có ôn vào quái đâu =)) Người ta ôn 2-3 năm còn đang tranh nhau slots, mình kiểu literally no idea. Phí vl. Hay bị trượt chân trước cửa thiên đường ghê.
2023 nó khủng hoảng về công việc thật. Ai cũng thế. Thôi cố lên để 2025 nó tươi sáng :))) Lúc mọi thứ lún xuống là lúc mình chuẩn bị để bật lên xa hơn vậy. Just like what I did in 2020.
Mình lại mót tiếp. Uống mãi thấy hết ngon rồi :))
Mình lại mót tiếp. Uống mãi thấy hết ngon rồi :))