Tôi "định" làm cái này.

Tôi "định" học cái này.

Tôi "định" bắt đầu chạy bộ vào ngày mai.

Cái từ "định" này gần như đã giết kế hoạch của bạn trước khi nó bắt đầu. À ý tôi là những dự định nghiêm túc, yêu cầu nỗ lực và (thường) có ích cho tương lai dài hạn của bạn. Ví dụ như học kĩ năng mới, chạy bộ, thể dục,.... Còn dự định đi chơi, đi shopping thì nhanh lắm, mới "định" cái lên đồ đi luôn được. Đây là những hoạt động, theo tôi đánh giá, là niềm vui ngắn hạn (short term), không có (thậm chí ảnh hưởng tiêu cực đến hành động dài hạn của bạn, ví dụ như mất tập trung).

Bạn sẽ mãi mắc kẹt ở dự định nếu bạn định vào ngày mai. Định gì, hãy bắt đầu sớm nhất có thể, ý mình là NGAY LẬP TỨC. One day or day one, you decide.

Và mình sẽ không bàn thêm về tại sao lại có tình trì hoãn, cách não bộ hoạt động,vvv. Mình là một người siêu lười biếng, mình chỉ quan tâm đến kết quả và ngắn gọn, nên mình sẽ nêu ra vài tip n trick mình đã áp dụng để chống lại sự lười biếng của bản thân mình ngay dưới đây.

Quy tắc 2 phút: điều gì làm được trong 2 phút thì hãy làm ngay.

Kế hoạch: Hãy lên kế hoạch rõ ràng, càng chi tiết càng tốt. Ví dụ bạn muốn tự học: hãy đặt ra là ngày này học gì, làm bài tập phần nào, tài liệu ở đâu, học từ trang bao nhiêu đến bao nhiêu, và bắt cơ thể vào làm việc khi đến lịch đã định. Mới bắt đầu nên chọn task nhỏ, dễ hoàn thành. Task càng khó (cần nhiều nỗ lực) thì càng dễ khiến cơ thể trì hoãn nhiều. Bắt đầu nhỏ và hãy bền bỉ.

Khi bị "chệch khỏi đường ray", hãy bắt đầu lại càng sớm càng tốt.

Khi kế hoạch đã được lên thì nhất định không được sai chạy, sai 1 lần CHẮC CHẮN sẽ có lần 2, và rồi dần dần sẽ khiến bạn chẳng còn giữ được kế hoạch lần nào nữa. Ảnh hưởng này rất kinh khủng nhé, vì nó sẽ ảnh hưởng đến TẤT CẢ thói quen khác. Nên rèn cho con nhỏ tính tự giác + kỉ luật. Sau này sẽ dễ sống hơn rất nhiều.

Khi thấy mệt và muốn nghỉ ngơi, nhưng kế hoạch vẫn là làm thì hãy cố gắng hết sức ép bản thân mình dậy và làm việc 2p hoặc 30s thôi. Vì thường cơ thể bạn sẽ lười và thấy khó chịu khi bắt đầu làm việc mà nó cần nỗ lực. Nhưng khi bắt đầu thì cảm giác đó sẽ mất đi rất nhanh. Vì vậy hãy bắt đầu làm để xem cơ thể bạn có thật sự mệt mỏi hay nó chỉ đang cố trì hoãn công việc.

Tránh xa giường và nằm ít đi, vì cảm giác thoải mái khi nằm lên giường sẽ khiến mọi dự định của bạn "trôi" đi mất, bạn sẽ có xu hướng nằm ì đến khi nào bạn bắt buộc phải làm việc. Nên nếu muốn nghỉ ngơi hãy đứng dậy và đi lại. Khi nghỉ ngơi giữa giờ làm việc, NHẤT ĐỊNH không có suy nghĩ kiểu như là "tự thưởng 5 phút nằm xuống giường". Bởi thường thì, khi nằm xuống giường rồi, bạn sẽ gần như không thể ra khỏi nó được nữa, còn tệ hơn, bạn cao hứng và "tự thưởng" thêm 5 phút lướt tiktok. Và sau đó, à mà làm gì còn sau đó nữa. Thường thì mình sẽ chỉ ra khỏi giường đến khi cần đi vệ sinh hoặc điện thoại hết pin. Mình đã rơi vào cái bẫy này không biết bao nhiêu lần. Combo hủy diệt nằm giường lướt MXH.

Nên tạo cho mình một không gian dành riêng cho làm việc. Mình đã xem ở đâu đó trên youtube một tips khá hay, đó là hãy có một cái "đèn làm việc" - cái đèn này nên có một màu ánh sáng riêng (tốt hơn hết là màu trắng, vì màu vàng tạo cảm giác ấm cúng và khiến bạn dễ buồn ngủ). Bình thường, hãy để nó ở một góc, và mỗi khi ngồi vào bàn làm việc, hãy bật nó lên và làm việc chăm chỉ. Đến khi làm việc xong thì lại cất cái đèn này đi. Não chúng ta rất thông minh với hàng trăm tỷ neuron thần kinh, nhưng chúng đôi khi khá "ngố". Với "chiếc đèn thần thánh" kia, chúng ta đã tự tạo cho não bộ một phản xạ có điều kiện, đó là khi nào thấy "đèn làm việc" thì làm việc. Mình đã áp dụng và thấy thành công.

Luôn bắt đầu vào một khung giờ cố định. Hãy lập sẵn một thời gian biểu cho bạn, và cố gắng làm đúng giờ. Việc đó sẽ tạo cho cơ thể bạn một thói quen vô thức, đúng lúc đó đầu óc sẽ tỉnh táo. Tại thường thì não bạn khi chuẩn bị vào làm việc, tức một việc yêu cầu sự nỗ lực, nó sẽ đưa ra tín hiệu để ngăn bạn thực sự làm điều đó. Đó chính là lí do khiến nhiều người cứ vào bàn học là lại gà gật, ngáp ngủ nhưng ngay sau khi nằm xuống giường lướt tiktok thì lại tỉnh táo như vừa ngủ dậy xong. Đây cũng là rút ra từ bản thân mình.

Loại bỏ những thứ làm mất đi sự tập trung của bạn. Hãy bỏ điện thoại ra ngoài tầm mắt, tốt hơn hết là ngoài phòng làm việc luôn. Bạn sẽ không thể tập trung được với chiếc điện thoại cứ 2 phút lại nhảy thông báo tinh tinh 1 lần, đúng chứ.

Không nghe nhạc, nếu bắt buộc phải nghe thì hãy chọn nhạc không lời, bởi thường thì nếu bạn nghe nhạc có lời thì não bạn sẽ phân tâm vì vô thức nhẩm theo lời bài hát, như mình thì tệ hơn vì mình còn vô thức nhớ lại hoàn cảnh lúc mình nghe bài hát đó nữa.

Một điều nữa, hãy giữ bàn làm việc của bạn tối giản và gọn gàng, nếu bừa thì nên bừa sách vở hoặc giấy tờ, tuyệt đối không để đồ ăn. Khi nhìn thấy sách vở và giấy tờ, thường thì não sẽ tự tạo cảm giác tập trung và cần học, còn nếu để đồ ăn hay những thứ linh tinh khác, thì não sẽ cố gắng đánh lạc hướng chúng ta khỏi mục tiêu chính của mình. Như mình khi bắt tay vào làm việc và thấy bàn bẩn, não mình sẽ bảo đứng dậy và dọn trước, hay thấy đồ ăn, nó sẽ bảo "ăn đi rồi học sau". Bởi não bộ cho rằng, dọn dẹp và ăn tốn ít năng lượng hơn là học, nạp thêm thông tin vào đầu. Và những thứ tiểu tiết như này khiến mình không thể "làm một lèo" mà cứ bị phân tâm nhỏ nhỏ, mất đi cái nhịp suy nghĩ. Vậy nên, hãy làm hết những gì cần làm trước khi ngồi vào bàn làm việc.

Giữ cho cơ thể ấm. Cái này nghe hơi lú nhưng khá đúng với mình. Được giữ ấm là một trong những nhu cầu sinh lý căn bản của cơ thể giống như ăn, ngủ. Và nó sẽ luôn được ưu tiên thực hiện trước những nhu cầu ở bậc cao hơn. Nếu bạn lạnh trong lúc làm việc, cơ thể chắc chắn sẽ khiến bạn tìm cách làm cho bản thân ấm lên. Nơi nào ấm áp hơn bàn làm việc ? Cái giường. Và một khi bạn đã nằm xuống giường, cầm điện thoại lên, thì mọi thứ đã được an bài cho ít nhất là đến sáng hôm sau. Vì vậy, hãy bật sưởi, hoặc nếu không có thì mặc ấm trước khi ngồi vào bàn làm việc.

Không làm việc quá kế hoạch đã đề ra. Nghe hơi nghịch lý, nhưng hãy nghe mình giải thích. Nếu làm quá kế hoạch, bạn sẽ vô tình làm hỏng cái "nhịp làm việc" mà bạn đang cố xây dựng. Nhưng còn một điều tệ hơn, là tâm lý của ngày hôm sau. Kiểu như "Hôm qua mình làm quá kế hoạch nửa tiếng nên hôm nay mình xứng đáng có một ngày nghỉ". Và, tin mình đi, đó không phải một ngày nghỉ đâu, có thể là hai, ba, hay thậm chí đến khi nào bạn có hứng lại. Chúng ta có thể mất vài tháng, vài năm để xây dựng một thói quen nhưng chỉ cần 1 ngày để phá hỏng nó.

Cho mình một phần thưởng nhỏ mỗi khi hoàn thành công việc. Đó có thể là một cái kẹo, hay cũng có thể chỉ đơn giản là một lời động viên bạn tự nói to cho bản thân mình. Nhưng đừng là "5 phút lướt tiktok". Và hãy cố gắng để phần thưởng nhỏ này không hiển nhiên, tức là không phải lúc nào cũng có được. Ví dụ bạn thưởng cho mình một thanh kitkat sau khi làm việc nhưng bạn có cả 1 hũ kitkat muốn ăn lúc nào thì ăn thì việc thưởng kia rất vô nghĩa. Cơ thể sẽ không "chấp nhận" phần thưởng đấy đâu.

Hãy học cách yêu những gì mình đang làm. Bởi những tips mình nói bên trên hơi mang tính "chống lại" những gì cơ thể bạn muốn, và thường thì chống lại sẽ không tốt. Bạn thua thì không nói làm gì, bạn thắng thì điều đó cũng làm tiêu tốn năng lượng của bạn. Vậy nên, đường dài mà nói thì nên học cách yêu những gì mình đang làm. Nếu bạn đã yêu thích những gì mình làm, thì bạn có thể bỏ qua tất cả những điều ba láp mình nói ở bên trên, bởi bạn chẳng cần gì chúng. Làm việc ưa thích của mình giống như là đi chơi, bạn không cần phải nỗ lực gì cả. Chính vì vậy không những não sẽ không tìm cách ngăn cản bạn mà nó còn thôi thúc bạn đứng dậy để làm việc đó nữa kia.

Bài viết của mình đến đây thôi, mình viết bài này cũng chỉ để ghi lại vài chiêu trò mình áp dụng để chống lại "giặc lười" trong mình. Và cũng bởi vì mình bí ý tưởng rồi, mới ngày thứ tư thôi mà đã cạn ý tưởng như này thì không ổn. Mong bài viết có ích đối với các bạn. Cảm ơn các bạn đã dành thời gian đọc bài viết của mình.