Du hí ổ đa cấp và bài học rút ra

Mình đã thâm nhập và dành thời gian để bị lùa vào một mô hình đa cấp để các bạn không phải làm...

Mình làm con gà tươi xơi xới để bị đa cấp lùa :(

Trong một bài viết trước, mình đã nói rắng tính cách của mình rất nhây và bài viết này sinh ra để chứng minh cho điều đó. Vì quá chán, mình đã chủ động bắt cặp và nói chuyện với một cộng đồng đa cấp người Việt ở Mỹ và trong bài viết này, mình sẽ tổng hợp lại những tình huống mình đã gặp và đưa ra quan điểm, ý kiến của riêng mình.

Lưu ý: Bài viết chỉ mang tính giáo dục và gây cười, mình vẫn khuyến khích mọi người đừng làm như mình vì nó sẽ mất thời gian và nếu không cẩn thận thì bạn cũng có thể gặp nguy hiểm. Còn nếu bạn vẫn thích thì tùy bạn thôi, mình cũng không thể ngăn cản được.

Tuy nhiên trước hết, mình muốn nói rằng đa cấp có thể không hề xấu, đặc biệt nếu bạn may mắn trở thành một trong những người đầu tiên tham gia mô hình. Không phải đa cấp nào cũng lừa đảo, có những mô hình đa cấp bán những món đồ thực sự chất lượng. Song, hầu hết các mô hình đa cấp đều dựa trên việc tuyển thêm người mới dù có tốt hay xấu, vậy nên, mình muốn viết bài này để chia sẻ kinh nghiệm có nhân của mình khi tiếp xúc với các chiến thuật, chiến lược của đa cấp.

Bạn mình bảo mình rảnh... Mình đồng ý, mình rảnh thật. Tuy nhiên được việc có được những tiếng cười sảng khoái mỗi khi soạn tin nhắn và có câu chuyện để kể cho bạn bè thì mình thấy cũng không tiếc lắm. Thậm chí, mình thấy cũng khá thú vị và cũng là một cách để có thêm kiến thức, trải nghiệm và kinh nghiệm.

À thêm nữa, mình không để các đoạn chat bên dưới theo trình tự thời gian đâu mà sẽ cắt để phù hợp với cách mình phân ra các giai đoạn tại thực ra các giai đoạn cũng diễn ra khá song song với nhau. Mong mọi người thông cảm.

Được rồi, bắt đầu thôi!

Giai đoạn 1: Tiếp cận

Ngay sau khi mình chăm chút lại LinkedIn mình đã liên tục nhận được những tin nhắn văn mẫu kiểu như thế này:

Hi [Tên của mình], Nice to meet you! I came across your profile and wanted to connect! I work with an innovative e-commerce franchise that helps people build extra income streams while keeping their current job or business. If you're open to exploring new opportunities, I'd love to share more details. Let’s connect!" Best Regards, M

Hoặc như thế này,

Hi [Tên của mình]! Rất vui được connect với bạn! Mình tên là H. Hiện tại mình và một vài bạn trẻ khác đang phát triển một dự án khởi nghiệp ở Mỹ và Canada – vừa để định hướng bản thân, học hỏi thêm kỹ năng, vừa tạo thêm một nguồn thu nhập riêng bên cạnh việc học, việc làm chính. Tụi mình đang tìm thêm một vài người bạn có cùng chí hướng. Thấy profile của bạn khá ấn tượng nên mình connect thử – nếu bạn hứng thú, mình sẵn sàng chia sẻ thêm về dự án tụi mình đang làm nha! Chúc bạn một ngày vui vẻ và nhiều năng lượng!

Hoặc như thế này nữa, đây cũng là người mình đã tiếp cận nhắn tin

Hello [Tên của mình]! Rất vui được connect với bạn! Mình tên là D, chuyện là hiện tại mình và một số bạn trẻ khác đang phát triển dự án khởi nghiệp ở Mỹ và Canada. Mục đích là tạo dựng thêm nguồn thu nhập thụ động bên cạnh việc học, đồng thời cũng nhằm định hướng cho bản thân, học hỏi thêm kiến thức, kinh nghiệm cũng như những kỹ năng mềm trong cuộc sống. Tụi mình đang tìm kiếm thêm một vài người bạn có cùng chung chí hướng. Thấy profile của bạn khá ấn tượng nên mình reach out thử. Nếu bạn hứng thú tìm hiểu thêm, mình sẵn lòng chia sẻ thêm thông tin về dự án mà tụi mình đang làm nhé. Chúc bạn một ngày tốt lành!

Thú thật thì ban đầu mình cũng khá non, mình cũng chưa nghĩ đó là đa cấp lùa gà hay gì cả chỉ đơn giản là một người khác đang muốn chia sẻ kinh nghiệm hay gì đó. Vậy nên mình đã lịch sự trả lời lại như dưới:

Cảm ơn vì offer của bạn nhé. Mình đã đọc qua thì thấy cũng khá hứng thú với chủ đề mà bạn đang nói tới và mình nghĩ đây cũng là cơ hội tốt để mình mở rộng network của mình. Không biết nguồn thu nhập thụ động mà bạn đang nói ở đây là gì nhỉ? Mình cũng rất muốn có thêm cơ hội để tích luỹ thêm kinh nghiệm cũng như kĩ năng mềm!

Sau đó, mình cùng D (nam giới) trò chuyện qua lại một khoảng thời gian, mình hỏi thêm D về cụ thể cơ hội kinh doanh là gì. Cũng tại lúc này, mình đã nhận thấy một vài điềm báo sớm.

Fun fact: Buồn cười là vì thấy nội dung na ná nhau mình đã check profile của người gửi thứ 2 và 3 và, không bất ngờ, họ đến từ cùng một thành phố! Có lẽ là cùng luôn một tổ chức.

Thứ nhất, D chọn đối tượng dễ xơi, còn non nớt

Khi nhắn tin với D, D đã nói rằng đội nhóm của D bao gồm những bạn học sinh, sinh viên mới. Ngay lập tức, mình đã nghĩ rằng đây chẳng khác nào một lời tự thú khi ngay sau đó, D đã nhận mình làm việc với cả những thương hiệu lớn ở Mỹ.

Mình cũng đã nói thêm rằng ngành học chính của mình STEM, chẳng liên quan gì tới bán hàng hay kinh tế cả. Song, ngay lập tức D đã dập tắt mối lo ngại của mình, nói rằng bản thân D cũng học một ngành chẳng liên quan gì tới kinh doanh, cụ thể là Computer Science, nên mình không có gì phải lo lắng.

Ủa, sao thương hiệu lớn ở Mỹ lại dựa vào những đứa học sinh, sinh viên non nớt, thậm chí là không đúng ngành học để hợp tác vậy? Ngoại trừ, tất nhiên rồi, mô hình bán hàng đa cấp. Lúc này thì quan trọng là bán được hàng hay không mà thôi.

Thứ hai, thông tin đưa ra rất chung chung và mơ hồ

Trong quá trình nhắn tin, mình đã cố gắng gặng hỏi thêm về thông chi tiết. Rốt cuộc là bán hàng gì? Thông tin về công ty, dự án đến giai đoạn, được phát triển như thế nào? Sao lại có thêm chương trình mentorship (định hướng viên)?

D hẹn mình một buổi vào Zoom qua LinkedIn để có thể nói chi tiết hơn về các vấn đề ấy, song, xuyên suốt buổi, D chẳng hề đề cập đến những câu hỏi của mình. Thay vào đó, buổi nói chuyện thực chất là một buổi chia sẻ, hỏi cung, đề cập rằng dự án được tạo ra bởi một anh du học sinh tên P đã cố gắng thế nào, đi ngược lại xu hướng để lăn lội ở đất khách quê người, được chỉ dẫn bởi một người thầy nào đó mà đã thay đổi cả cách tư duy, vượt qua khó khăn rồi nghỉ hưu ở tuổi 30. P đi du lịch cả tháng, tự chăm bố mẹ vợ con, rồi vì mong muốn lan tỏa thành công mà lập nên dự án này. Xong rồi D chia sẻ câu chuyện cá nhân, nói rằng đây là một phần trong quá trình tuyển chọn rồi hẹn mình thêm những buổi khác.

Lúc này mình cũng đã cười thầm trong lòng rồi, nhưng cũng tò mò nên thử diễn theo xem như thế nào... Để ý rằng, trong xuyên suốt quá trình này, chưa hề xuất hiện từ nào là từ "đa cấp" cả, thay vào đó, nào là "e-commerce", "franchising" hoặc "kinh doanh khởi nghiệp", "mentorship".

Giai đoạn 2: Làm thân... chắc vậy?

Ngay xong buổi Zoom hôm đó, D đã hỏi nick Facebook để add friend và trò chuyện một cách thân mật hơn.

Vâng và đúng là thân mật hơn thật, mình cứ tưởng D là người yêu của mình vậy khi liên tục là những câu hỏi xàm lơ như cách tán gái của những anh thanh niên chân chất:

- "Em đang làm gì đấy" - "Em ăn cơm chưa"/"Em ăn gì đấy anh đang ăn steak nè" - "Em rảnh khi nào nhỉ để mình hẹn với nhau một buổi nữa" - "Em giỏi và đa tài quá nhỉ" - "Anh như vậy nè, em có giống thế hem"

Với những câu đuôi sến sẩm, teencode mà khiến mình rợn hết cả tóc gáy. Mình thì vẫn thẳng như ruột ngựa, reply lại với toàn những đoạn tin nhắn một dòng mà D không hiểu, hoặc D cố tình không hiểu là mình đang không quan tâm. =)))))

Trước đó D đã gửi mình những video D đi cắm trại, hoạt động đội nhóm vui như thế nào...

Vua nịnh bợ

D hỏi mình thích chơi game gì, mình thì thuần seen =)))))

Đến mức này cơ mà... cũng phải nể họ thật

Ốm đau bệnh tật cũng có người hỏi thăm =))))

Thực sự là trong đời đến người yêu cũ còn không quan tâm đến mình như thế này,

Hóa ra nếu muốn có người tâm sự bạn hãy cứ liên hệ đa cấp...
Tips dành cho các bạn FA này

Vì tiền mà họ sẵn sàng chịu nhục đến mức không tưởng tượng nổi. Thật ra sau này mình có đọc thêm về các bước tinh vi của đa cấp (cả chính thống lẫn lừa đảo), đây là cách họ đoạt lấy niềm tin của bạn, giảm sự phòng vệ và tạo cảm giác an toàn như đây là một gia đình lớn và ai ai cũng đang giúp đỡ nhau.

Mỗi tội mình phũ vcl, liên tục từ chối và hủy hẹn, lùi hẹn hoặc cho D leo cây. (Xin lỗi vì xấu tính)

Xin lỗi ạ :'(

Liên tục hẹn hò =))))

Mình không có cùng tư tưởng thì sao ạ =))))

Giai đoạn 3: Định hướng tư tưởng

Sau đó, D bắt đầu có những hành động định hướng tư tưởng của mình theo kiểu self-help, định hương tư duy làm chủ hoặc đi ngược với số đông vân vân. Cốt là làm sao cho mình nghĩ mình thật đặc biệt, phải làm thật khác. Nhưng khổ nỗi, mình đã đọc qua quá nhiều sách self-help rồi =)))))

D gửi cho mình những video về tiền bạc, tư duy làm giàu các thứ của thanh niên P ảo tung chảo

Để lấy được lòng tin của D, mình đã thực sự dành thời gian để xem những video đó đưa ra cảm nhận và trả lời những câu hỏi như hỏi cung của D. (Có cả những video dài 1-2 tiếng mà mình đã phải x1.5 để xem khỏi ngáp). Phần lớn đều là anh P tự nâng bi mình, hành trình vượt khó, tư duy độc đáo mà thực ra chỉ là xào nấu lại những tư duy có sẵn, khổ trước sướng sau như của thầy Huấn. =)))))

Những lúc duy nhất mình không seen và reply bằng 1 câu =)))

Sau đó D, có gửi cho mình tham gia vào một buổi workshop podcast Zoom hỗ trợ học sinh, sinh viên cách giải quyết mâu thuẫn mà thật ra khi vào nghe mình thấy rỗng tuếch và toàn là common senses. Mình cũng cố gắng thật nhiều để phát biểu trong buổi podcast.

Đoạn chat mình đồng ý tham gia vào

Khổ nỗi, D rủ mình vào mà D cũng chẳng ở trong đó =))))) Nên thành ra D chả biết mình đã nói và làm gì trong buổi podcast ngày hôm đó cả. Xuyên suốt buổi podcast, D liên tục hỏi mình những câu hỏi vô thưởng vô phạt.

Em tránh nói ra ấm ức thẳng vào mặt anh á =))))) 1/4

Anh nói gì cũng đúng ạ =)))) 2/4

Sau đó mình seen không rep =))) 3/4

Dù mình đã không reply rồi những D tiếp tục gặng hỏi cung =)))) 4/4

Khổ nỗi, D chắc vì phải làm việc quá sức nên đã bị lú và thậm chí nhầm lẫn mình với một bạn mục tiêu khác =)))))

Hóa ra chúng ta không là gì của nhau :'(

Người ta đang nghỉ hè mà cứ bắt phải dọn đồ là sao ạ??? =)))))

Tuy nhiên, mình vẫn gắng gượng để ngồi thêm một vài buổi họp mặt qua Zoom nữa mà toàn là chia sẻ về các video của anh P, bốn góc phần tư kinh doanh vân vân và mây mây.

Chúng ta phải làm business owner!!!
Nhưng làm thế nào thì không nói...

Sau đó, D cũng liên tục thuyết phục mình rằng đây không phải lừa đảo, kể khổ rằng có nhiều bạn đã bị bố mẹ thuyết phục mà bỏ dở dự án một cách đáng tiếc, khuyên mình hãy có chính kiến. Đây lại là một phương pháp nữa, cô lập bạn khỏi ý kiến của người thân và gia đình, rồi dần dần thay thế trở thành gia đình mới của bạn.

Giai đoạn 4: Thấy không ổn... gọi ngay trợ giúp

Có lẽ sau một thời gian không đi đến đâu, D cũng đã dần dần nhận ra và đã nhờ sự trợ giúp đến tay sừng sỏ hơn mà mình xin phép gọi là chị H. Chị H thì trộm vía nằm ngay dưới trướng anh P nên có lẽ đã no nê lợi nhuận từ các em học sinh mới nhú. Có lẽ cũng vì vậy mà H không tha thiết khẩn cầu như D.

Trong một buổi Zoom, D đã mời H vào và giới thiệu H với mình. Trong buổi meet, D và H đã liên tục hỏi cung mình đâu là mục tiêu cuối cùng của mình trong bánh xe cuộc đời.

Thay "Tâm linh" bằng "Tự do" nhé mọi người =))))

Rồi sau đó, D đã bao vây mình bằng cách ngay lập tức tạo một group chat giữa ba người (đặt cả biệt danh cho mình luôn mà). =))))

Thật tuyệt vời, giờ thay vì có 1 người luôn quan tâm hỏi han thì mình có tận 2.
Không cảm thấy cô đơn nữa luôn ạ

Thật ra đôi lúc mình còn tự hỏi người ta có ý tốt hay không? :( Đúng là cao tay hơn thật

Mình thử khích tướng, nói rằng video chả có gì đặc biệt để xem phản ứng của D và H

Xong lại bị hỏi cung nên mình lại tiếp tục với seen chi thuật

H khoe dự án có sự kiện lớn, toàn những con người khoác lên những bộ vest, áo nghiệp vụ chỉnh chu, mình lại nghĩ lớn như thế nào mà lại bắt các bạn phải đứng hết thế kia =))))) Thực sự xem là biết ngay.... đa cấp với một ông lớn mặc vest giọng nói hùng hồn về "a very special thing", hai hàng người (mà chắc toàn sinh viên) phải đứng mỏi hết cả chân ở hai hàng bên cạnh

Trong buổi meeting gần nhất (mình mặc áo ba lỗ vào họp) thì D và H đã thú nhận mô hình kinh doanh này là đa cấp và thuyết phục mình rằng đây không phải lừa đảo, đa cấp tốt hay xấu thì phụ thuộc vào con người chứ bản chất mô hình của đa cấp không hề xấu. Cũng đúng thôi, nhưng mà bài này mình diễn giải cách dụ dỗ nói chung của cả đa cấp chính thống và lừa đảo để mọi người tỉnh táo đưa ra quyết định. Mình thì cứ diễn theo thôi, nói chính xác những gì mà họ muốn nghe để lấy được lòng tin mà không để bị nghi ngờ. (Dù mình alt tab cả buổi hôm đấy để lướt Facebook với Youtube)

Vâng, em thấy thì đa cấp không xấu, chỉ là vào tay người xấu thì nó xấu
Khi nghe câu này từ mình thì hai mắt chị H sáng lên hẳn, cười tươi rõi =))))

D và H nâng dự án của mình lên, nói rằng dự án liêm khiết vì hợp tác cả với những hãng lớn, song còn bảo rằng luôn có thể out ra nếu muốn. Mình nghĩ đây thực chất là tư duy ngược, tất nhiên không có đa cấp nào tự nhận mình là đa cấp không trong sạch cả. D và H còn nói thêm, không có một mô hình đa cấp lừa đảo nào mà lại có quá trình tuyển chọn như thế này cả (một cách để tự nâng dự án lên và khiến bạn cảm thấy đặc biệt).

Thật ra kể cả đúng là trong sạch thật, mình cũng biết thừa mình là đáy của chuỗi thức ăn (I mean, bạn nhìn cái video "BIG CONFERENCE" là biết), kể cả cố gắng thì cũng chỉ vụn vặn vài khúc xương xẩu dưới đất, còn lại đâu là của P tất để P tiếp tục lùa thêm những bạn học sinh, sinh viên mới nhú.

Đến đoạn này thì sau nhiều trận cười sảng khoái, mình thú thật mình đã không còn nhiệt huyết nữa, cũng không ham hố dấn sâu thêm (vì buổi meeting tiếp họ còn bắt mình mặc vest họp Zoom). Vậy nên mình đã kết thúc bằng cách như sau:

Đành phải chia tay ở đây, cuộc vui nào cũng phải có hồi kết :(

Lời kết

Bạn thấy đấy, thực ra đa cấp không hề dễ nhận biết và lộ liễu như ta tưởng mà đánh giá các cô dì chú bác ông bà bị lừa. Có những cách tiếp cận tương đối tinh vi như mình ví dụ ở trên và, thú thật, giai đoạn đầu mình cũng có phần hơi tin người. Nếu không phải vì mình có nền tảng tốt, các mối quan hệ bạn bè vững chắc và một gia đình yêu thương e là mình cũng đã vào tròng...

Mình viết bài này chủ yếu là để chia sẻ trải nghiệm của cá nhân mình, song nếu các bạn thấy hữu ích thì tốt quá! Mong rằng bài viết giúp bạn có thêm một góc nhìn về chiêu trò của đa cấp!

Lời cuối, nếu những người liên quan đến bài viết này vô tình đọc được, mình muốn nói rằng mình không hề có bất kể hiềm khích cá nhân nào đâu, chỉ là mình không thích hệ thống mà chẳng may họ là một phần bên trong thế thôi.

Cảm ơn mọi người đã đọc đến đây!