Thật đáng sợ, khi lần đầu tôi nghe thấy hiện tượng 'người giống người' qua các lời kể của bạn bè thời đi học với tôi.
Bạn tôi:" Tao vừa thấy mày ở lớp A mà? Sao lại ở canteen đây rồi? Mày "bay" xuống đây à?" Tôi nấc cười khi nghe câu hỏi vô tình đó: " Chắc mày nhìn nhầm đấy, tao ở đây từ sáng sớm mà?"
Doppelganger
Doppelganger
Tôi tò mò đọc các sách, báo về hiện tượng này, và thực tế trong cuộc sống - không khó để bắt gặp một người hoàn toàn xa lạ có dáng vẻ, hình thái, ánh mắt, tính cách giống bản thân đến 90%. Từ hôm đó tôi bắt đầu tìm người ấy - người mà mọi người bảo giống tôi như giọt nước, liệu là chị em rớt với tôi chăng? Chỉ một câu chuyện nhỏ, từ cuộc sống thường nhật của tôi, mà đã thôi thúc tôi tìm hiểu sâu hơn về chủ đề này.
Qua các câu chuyện đồn thổi về hiện tượng song trùng ở khía cạnh tâm linh thì khá đáng sợ, nhưng liệu nhìn về khía cạnh khoa học thì thế nào? Hãy cùng nhau giải mã hiện tượng này cùng tôi

I. Giải thích hiện tượng Song Trùng

Hiện tượng Song trùng hay được gọi là Doppelganger có nguồn gốc từ tiếng Đức, có nghĩa là kẻ song trùng hoặc “bản ngã khác” (tức giống nhau như đúc). Đây là một hiện tượng kỳ lạ và đôi khi không thể giải thích được.
Có nhiều lý thuyết về nguyên nhân của hiện tượng này, bao gồm cả lý thuyết về vũ trụ song song. Hiện nay, có rất nhiều giả thuyết từ tâm linh cho tới khoa học liên quan tới Doppelganger.

a) Giả thuyết ban đầu từ thần thoại

Thần thoại về hiện tượng song trùng từng xuất hiện hàng nghìn năm về trước trong nhiều nền văn hóa cổ xưa trên khắp thế giới. Hiện tượng này thường xuyên được tìm thấy trong thơ ca Kinh thánh.
Một trong những tài liệu cổ nhất về song trùng từng xuất hiện trong kinh Zurvanism, một nhánh của Zoroastrian. Theo đó, tôn giáo này đã hiện thực hóa sự trừu tượng của “lửa” bằng một cặp song sinh, Ahura Mainyu và Ahura Mazda - tượng trưng cho thiện và ác.
“Họ Gặp Bản Thân Như Thế Nào,” tranh màu nước của tác giả Dante Gabriel Rossetti.
“Họ Gặp Bản Thân Như Thế Nào,” tranh màu nước của tác giả Dante Gabriel Rossetti.
Còn theo quan niệm phương Tây, Doppelganger đã được cho là một thực thể do quỷ dữ tạo thành, còn được gọi với cái tên “Evil Twin”. Chúng là đứa trẻ được quỷ sinh ra và đánh tráo với con của người dân nên lớn lên sẽ mang tới tai họa cho nạn nhân.

b) Giả thuyết từ các nhà khoa học hiện đại

Sự bí ẩn của Doppelganger đã lôi kéo rất nhiều các nhà khoa học vào tìm hiểu, mong muốn tìm được lời giải cuối cùng cho hiện tượng này.
Giới khoa học mô tả rằng mỗi chúng ta trên thế giới sẽ có một phiên bản giống hệt mình ở diện mạo dù không phải anh em sinh đôi hay có bất cứ quan hệ huyết thống nào. Cả hai có thể cùng tồn tại ở một thời điểm lịch sử hoặc khác nhau về thời gian sống, đến từ một đất nước khác, một châu lục khác, có chủng tộc và dòng máu khác nhau.
Có một bài nghiên cứu của các nhà khoa học và Nhiếp ảnh gia người Canada tên là François Brunelle đã từng công bố một bộ ảnh gây tiếng vang về hiện tượng thú vị này, mang tên "I'm not a look-alike!".
Bộ ảnh "I'm not a look-alike!" - của tác giả François Brunelle
Bộ ảnh "I'm not a look-alike!" - của tác giả François Brunelle
Trong suốt 20 năm trời, ông đã đi qua rất nhiều quốc gia, vùng miền khác nhau và thực hiện ý tưởng mới mẻ của mình: tìm kiếm những người lạ giống hệt nhau như song sinh để chụp ảnh. Brunelle đã đi đến 25 thành phố, chụp ảnh hơn 200 cặp song trùng và cho ra đời bộ ảnh nổi tiếng của mình.
Trong một nghiên cứu mới đăng trên tạp chí Cell Reports, ngày 23.08.2022 các nhà khoa học đã chọn ra 32 cặp Doppelgängers để xét nghiệm DNA và phỏng vấn lối sống của họ. Kết quả cho thấy có 16 cặp có DNA giống nhau tương tự các cặp song sinh giống hệt nhau.
Theo kết quả nghiên cứu phân tích:
- Các cặp song trùng này giống nhau vì họ có chung các phần quan trọng của bộ gen hoặc trình tự DNA.
- Những người này có ngoại hình giống nhau, theo chấm điểm máy tính.
- Xem xét các tác động khách quan như trải nghiệm, môi trường sống và tổ tiên của mỗi người. Thông thường, đây cũng là yếu tố ảnh hưởng của các biến đổi của gen, hoặc di truyền gen biểu sinh (Epigenetics).
- Môi trường sống của con người có ảnh hưởng đến hệ vi sinh vật , sinh vật nguyên sinh, hay nấm sống trong cơ thể con người.
Các yếu tố như chế độ ăn uống, môi trường sống, thuốc men và cả stress đều có thể ảnh hưởng đến sự phát triển và sự cân bằng của hệ vi sinh vật trong cơ thể.
- Về lối sống và thói quen các cặp song trùng là giống nhau tuy nhiên các hệ vi sinh trong cơ thể của họ lại khác nhau dù họ có chung một số mã gen, DNA. Vì vậy, sự giống nhau của người song trùng có yếu tố quan trọng là DNA hơn là môi trường sống.
Tuy nhiên, bài nghiên cứu này chỉ nghiên cứu một số lượng nhỏ những cặp song trùng ở Châu Âu, như vậy nếu áp dụng cho số lượng lớn hơn hoặc so sánh cùng các cặp song trùng Châu Á thì có thể là sẽ không chính xác nữa.

c) Người song trùng thường được biết theo hai dạng:

Một là, hai người trông giống nhau nhưng sống ở thời đại khác nhau.
Từng có thời điểm, rầm rộ bức ảnh " Cô gái với ngoại hình giống Nam Phương hoàng hậu thời trẻ gây xôn xao".
Cô gái với ngoại hình giống Nam Phương hoàng hậu thời trẻ
Cô gái với ngoại hình giống Nam Phương hoàng hậu thời trẻ
Theo như cô gái Châu Giang cùng đoạn chia sẻ - so sánh đang "viral" trên MXH với Nam Phương hoàng hậu. Cô gái cho hay bởi có vài người nói cô giống Nam Phương hoàng hậu, nên cô nàng đã quyết định làm clip so sánh.
Hay một câu chuyện yêu nhau xuyên thời gian, xuyên thời đại? Điều này kích thích sự sáng tạo của tri thức con người, và giúp họ có niềm tin hơn về tình yêu vượt không gian.
Hai là, hai người trông giống nhau nhưng cùng thời đại.
Trong một số trường hợp, hai người song trùng có thể có các khác biệt nhỏ về ngoại hình, hình thái, tính cách, nhưng thường thì họ có nhiều điểm chung và có mối liên kết đặc biệt với nhau.
Nikolay Posled được gọi là doppelganger của Harry Potter
Nikolay Posled được gọi là doppelganger của Harry Potter
Nikolay Posled đến từ thành phố Krasnoyarsk ở khu Krasnoyarsk Krai miền Trung của Nga được gọi là doppelganger của Harry Potter.
Nigel Dixon và nhân vật Mr. Bean
Nigel Dixon và nhân vật Mr. Bean
Nhiếp ảnh gia Francois Brunelle cùng từng giật mình khi bỗng nhiên nhìn thấy bản thân mình xuất hiện trên tivi. Tuy nhiên, nhân vật trên tivi là diễn viên tên tuổi trong các bộ phim hài - Rowan Atkinson - đang vào vai nhân vật Mr. Bean nổi tiếng.
Nếu như ngày xưa, theo quan niệm về việc hai người trông y đúc nhau sẽ là điều xấu, nhưng ở cuộc sống hiện tại thì việc gặp một người trông giống mình khiến chúng ta trở nên phấn khích vì tin rằng trên ngôi nhà khổng lồ - trái đất này bạn vẫn có một phiên bản sống cùng bạn, một cách vui vẻ, hạnh phúc.
Đó là những câu chuyện, về song trùng được truyền từ nhiều thời đại khác nhau, nhưng vẫn còn nhiều điều chưa được hiểu rõ về hiện tượng Song Trùng và các nhà khoa học đang tiếp tục nghiên cứu để tìm ra lời giải thích chính xác hơn.

II. Hiện tượng song trùng - là nguồn cảm hứng

Không chỉ có trong thần thoại, truyền tai, người song trùng cũng là một ý tưởng tuyệt vời cho điện ảnh hiện đại. Các tác phẩm đã góp phần giới thiệu khái niệm này vào sâu trong tâm trí của người xem. Chẳng hạn như bộ phim Us của đạo diễn Jordan Peele năm 2019, kể về nhóm nhân vật chính bị săn đuổi bởi những bản sao giống hệt mình được gọi là "the Tethering".
Us - 2019 - Đạo diễn:  Jordan Peele
Us - 2019 - Đạo diễn: Jordan Peele
Ý tưởng của bộ phim này dựa trên một câu truyện cổ Andersen, trong đó, khi con người soi bóng của mình dưới ánh đèn, cái bóng đã tách ra khỏi cơ thể và trở thành một bản ngã khác của chính họ. Điều đáng nói là bản sao có những phẩm chất đạo đức hoàn toàn trái ngược so với phiên bản gốc, và nó có thể giết chết chính phiên bản gốc của mình, rồi thay thế anh ta tiếp tục tồn tại.
Ngoài ra, trước “Us”, đã có nhiều tác giả khai thác về chủ đề này với những bộ phim kinh dị về song trùng khiến khán giả rùn rợn:
Eneuve (2013) của đạo diễn Denis Villeneuve, The Double (2013) của Richard Ayoade, The Likeness (2008) của nhà văn người Mỹ gốc Do Thái Tana French,...
Ngoài ra cũng là nguồn cảm hứng cho các "bảo bối" của phim hoạt hình quốc dân Doraemon trong tập phim "Búa phân thân" để nhân bản cho một bản sao của Nobita - có nhân cách hoàn toàn trái ngược và có ý định cướp cả cơ thể, hình dáng, cuộc sống của Nobita thật.

III. Tính ứng dụng của song trùng trong thời hiện đại

- Các ứng dụng của song trùng không giới hạn ở lĩnh vực y tế, mà còn là ở lĩnh vực sinh học phân tử, khoa học dữ liệu, và trí tuệ nhân tạo.
- Song trùng được sử dụng để tạo ra các thuốc mới, phát hiện các gen bất thường, phân tích dữ liệu phức tạp, và xử lý ngôn ngữ tự nhiên. Việc sử dụng song trùng đang ngày càng được phát triển và mở ra nhiều cơ hội cho sự tiến bộ trong nhiều lĩnh vực khác nhau.

III. Kết

Nói tóm lại, xác suất để bạn gặp một bản sao song trùng phụ thuộc vào nhiều yếu tố như số lượng người trên thế giới, đặc điểm về di truyền và môi trường sống,.... và xác suất này thật sự rất nhỏ.
Vì thế tôi cũng phần nào hiểu được câu nói mà các bạn bảo tôi:
"Tao vừa gặp một người giống hệt mày hôm nọ".
Điều đó phụ thuộc hoàn toàn vào tiêu chuẩn mà bạn đặt ra, có thể là từ quan sát bằng mắt hoặc trực giác bản thân - thứ mà con người vốn dĩ rất dễ bị đánh lừa. Do đó hiện tượng 'người giống người' chỉ mang tính ngẫu nhiên và trùng hợp, chứ không phải là một hiện tượng bí ẩn quá ma mị.
Đây là nhận định của bản thân, đồng thời có tham khảo ở các trang báo uy tín: Báo thanh niên, Cafef, tạp chí Cell Reports,...
Mong nhận được sự đóng góp của mọi người để mình cải thiện hơn ở bài viết tiếp theo.
Cảm ơn các bạn đã đón đọc.
Thanh Thanh