Năm 2016, cuộc bầu cử tổng thống Hoa Kỳ diễn ra để chọn người kế nhiệm cho Barack Obama. Cuộc chạy đua gần đến hồi ngã ngũ khi chỉ còn 2 ứng cử viên, phu nhân cựu tổng thống Bill Clinton, Hillary Clinton, và Donald Trump. Nhiều chuyên gia đã dự đoán rằng đây sẽ là một chiến thắng dễ dàng cho bà Hillary Clinton, bởi bà đã có rất nhiều kinh nghiệm và sức ảnh hưởng lớn hơn trong giới chính trị, bà chính là cựu Ngoại trưởng Hoa Kỳ. Ấy thế mà Trump, người chỉ được biết tới như một doanh nhân thành đạt, lại đắc cử Tổng thống thứ 45 của Hoa Kỳ. Thậm chí khi ông đắc cử, các quốc gia khác lo lắng trước quan điểm chính trị kỳ lạ của ông và đưa ra ý kiến cho rằng ông là một doanh nhân và không có kinh nghiệm làm chính trị, tuy nhiên cũng có những quốc gia lại hy vọng và tư tưởng mới mẻ của Trump. 

Tới năm 2020, Trump lại chịu thua chóng vánh trước Joe Biden, không thể tiếp tục nhiệm kỳ thứ 2 của mình tại nhà trắng. Hiện tại, chúng ta vẫn chưa thể kết luận được Donald Trump hay Joe Biden hoàn thành xuất sắc vai trò của mình hơn, nhưng những gì Donald Trump đã làm được trong nhiệm kỳ của mình là không thể phủ nhận. Theo số liệu của bộ kinh tế Hoa Kỳ, GDP của Mỹ tăng 29% từ năm 2016 đến 2019. Với cá tính mạnh mẽ, Trump vẫn nhận được sự ủng hộ trong một bộ phận lớn người dân Mỹ. Theo khảo sát của Gallup năm 2021, tỷ lệ ủng hộ Trump trong cộng đồng đảng Cộng hòa vẫn rất cao, khoảng 82%, có thời điểm lên tới 93% vào năm 2020, điều này khiến Trump hoàn toàn có khả năng để tiếp tục tranh cử vào năm 2024. 

Tuy vậy, mới đây, Donald Trump đã bị bắt ngày 4/4 và bị truy tố cho 34 cáo trạng khác nhau, khiến ông trở thành cựu tổng thống đầu tiên bị truy tố hình sự trong lịch sử. Tại sao Donald Trump lại bị truy tố? Sự kiện này có ảnh hưởng tới cuộc chạy đua tới ghế tổng thống trong nhiệm kỳ tiếp theo hay không?

Donald John Trump ra đời ngày 14/6/1946 tại bệnh viện Jamaica ở Queens, New York. Có thể nói, Donald Trump là một trường hợp ngậm thìa vàng điển hình. Ông là người con thứ 4 của Fred Trump, một nhà phát triển bất động sản có tiếng ở New York. Cũng vì gia cảnh tương đối giàu có mà tuổi thơ của Donald Trump như một con đường thẳng tắp mà không có chút gập ghềnh trắc trở.

Donald Trump lớn lên tại điền trang Jamaica thuộc Queens cùng các anh chị Maryanne, Fred Jr., Elizabeth, và em trai Robert. Ông theo học trường tư thục Kew-Forest từ mẫu giáo cho tới năm lớp 7. Tới 13 tuổi thì đăng ký học tại Học viện Quân sự New York, một trường tư thục nội trú, để đào tạo trở thành một sĩ quan quân đội. Ông được mô tả là một học sinh trung bình, không xuất sắc ở môn học nào nhưng rất nổi tiếng và có khả năng giao tiếp tốt. Tới năm 1964, Trump theo học tại trường đại học Fordham, rồi chuyển tới trường Wharton của đại học Pennsylvania, tốt nghiệp năm 1968 với tấm bằng cử nhân kinh tế. 

Không có nhiều thông tin chính thức về cuộc sống của ông. Có lẽ cũng bởi vào năm 2015, luật sư riêng của Donald Trump, Michael Cohen, đã đe dọa các trường mà Trump đã từng nhập học rằng ông sẽ thực hiện các hành động pháp lý nếu họ tiết lộ bất cứ thông tin liên quan, kể cả về hồ sơ học vấn. 

Khi còn học đại học, Donald Trump đã từng 4 lần “được” hoãn nhập ngũ, nhất là trong thời kỳ chiến tranh tại Việt Nam. Lý do luôn là trượt từ vòng kiểm tra y tế. Sau nhiều lần trì hoãn, tới năm 1972, Trump được chẩn đoán chứng gai xương, khiến ông vĩnh viễn không được phục vụ trong quân đội. Ngay sau khi tốt nghiệp năm 1968, Trump có sẵn 1 slot làm việc ngay tại công ty bất động sản của gia đình, công ty địa ốc “Elizabeth Trump & Son”, một gia sản mà mai sau sẽ được tiếp quản và phát triển trở thành một thế lực trên toàn thế giới.

Như bao sinh viên mới tốt nghiệp, Trump cũng đi tìm con đường của riêng mình, trải qua nhiều thất bại trong các lĩnh vực như tài chính, giải trí…. để có sự nghiệp bất động sản tỷ Đô.

Trump bắt đầu sự nghiệp bất động sản của mình tại công ty gia đình, tập trung vào kinh doanh cho thuê nhà ở cho tầng lớp trung lưu thuộc các quận Brooklyn, Queens và Staten Island của thành phố New York. Nhưng có vẻ khởi đầu không được thuận lợi cho lắm. Một trong những dự án đầu tiên của Trump là việc cố gắng phục hồi khu chung cư Swifton Village đang gặp khó khăn tại Cincinnati, Ohio, mà cha ông, Fred Trump, đã mua lại thông qua đấu giá đối với giá 5,7 triệu đô la vào năm 1962, tương đương 57 triệu đô vào năm 2023. Tuy vậy, dự án này không thành công và kết thúc bằng việc bị bán đấu giá. Một khoảng thời gian sau, ở tuổi 23, Trump tỏ rõ hứng thú của mình vào lĩnh vực kinh doanh giải trí. Ông tiếp tục đầu tư 70 ngàn Mỹ kim và trở thành đồng sản xuất của một vở hài kịch tại Broadway có tên “Paris Is Out!”. Nhưng khoản đầu tư này tiếp tục là một cú ngã ngựa chổng vó khi vở kịch chỉ được trình diễn được đúng 5 lần. Với ngân sách 3.5 triệu Đô, vở kịch chỉ bán được 5.7 triệu Đô và lỗ khoảng 1.8 triệu Đô sau khi trừ các chi phí như quảng cáo và phí sản xuất….

Dĩ nhiên, Số tiền bị Trump quăng ra ngoài cửa sổ cũng chẳng là gì đối với gia sản của gia đình ông, thậm chí, ông nhận được hẳn 1 triệu đô tiền tươi là quà tốt nghiệp từ cha mình. Tuy nhiên, sự thất bại này đã giúp Trump có những kinh nghiệm vô cùng đắt giá trong con đường kinh doanh trong tương lai.

Donald Trump chính thức trở thành chủ tịch của công ty vào năm 1971, và bắt đầu tái cấu trúc công ty thành “Trump Organization” như một dạng công ty mẹ, mở rộng hoạt động đến rất nhiều các lĩnh vực khác nhau về sau. Có nhiều yếu tố đã góp phần vào thành công của Donald Trump mà không phá đổ cơ nghiệp của ông bà để lại. 

Đầu tiên, Fred Trump đã cho con trai của mình học và làm việc trong lĩnh vực bất động sản từ khi còn rất trẻ. Khi ông ấy qua đời, Donald Trump đã sớm tiếp quản và phát triển thêm các dự án của cha mình. Trong khoảng thời gian này, Trump đã học được tầm nhìn chiến lược và khả năng phân tích kinh doanh sâu sắc từ cha, giúp ông đưa ra quyết định đúng đắn và nhanh chóng. Nhờ đó mà Donald Trump có thể nắm bắt những cơ hội một cách chính xác để mở rộng "Trump Organization" ra nhiều lĩnh vực khác nhau. Cụ thể, ông đã đầu tư vào khách sạn, sòng bạc, sân golf, sân bay và nhiều lĩnh vực khác. Có thể kể tới một vài cái tên nổi bật như khách sạn Trump International Hotel and Tower tại New York, sân bay quốc tế Trump National ở Bắc Carolina, sân Golf Trump National Golf Club ở Los Angeles, sòng bạc Trump Taj Mahal ở New Jersey, và không thể thiếu được tòa nhà Trump Tower tọa lạc ở giữa New York. 

Bên cạnh đó, Trump cũng có khả năng quản lý và truyền cảm hứng rất tốt tới đội ngũ nhân viên, nhờ vào sự tâm huyết và cá tính lãnh đạo mạnh mẽ của mình. Ông cũng chẳng ngại ngần biến cá tính bản thân trở thành một thương hiệu cá nhân riêng và quảng bá nó rộng rãi và hiệu quả. Gương mặt của Donald Trump xuất hiện dày đặc trên các phương tiện truyền thông đại chúng, trước cả khi ông tham gia vào chính trường. Donald Trump là nhà sản xuất và chủ sở hữu của một loạt các chương trình truyền hình thực tế nổi tiếng như “The Apprentice” và “The Celebrity Apprentice”, hay tự mình tổ chức các cuộc thi hoa hậu lớn như “Miss USA”, “Miss Teen USA”, và đặc biệt nhất là “Miss Universe”, vốn là cuộc thi sắc đẹp được chú ý nhất hàng năm. Và hẳn các bạn vẫn nhớ những lần mà Donald Trump xuất hiện với những vai cameo trong các bộ phim đình đám như Home Alone 2 hay Zoolander. 

Donald Trump là một người rất tự tin, trực tiếp và thẳng thắn, thường xuyên tập trung vào việc xây dựng hình ảnh của mình và sử dụng các phương tiện truyền thông để thể hiện sự ảnh hưởng. Ông thường xuyên sử dụng ngôn ngữ cứng rắn và thể hiện sự kiên quyết trong quan điểm, đôi khi cũng có sự thô lỗ và gây tranh cãi. Ngoài ra, ông cũng có xu hướng áp đặt ý kiến của mình lên người khác và thường tỏ ra ít khoan nhượng trong việc thương lượng. Các kinh nghiệm của Trump trong việc đàm phán và kinh doanh cũng đã được đúc kết trong những cuốn sách do chính ông viết, không ít trong số đó nằm trong danh mục bán chạy của các nhà xuất bản. Trong đó bao gồm 

"The Art of the Deal" (Nghệ thuật đàm phán) - cuốn sách phát hành năm 1987, nói về cách thực hiện các thương lượng, xây dựng các mối quan hệ và tìm kiếm cơ hội kinh doanh.

"Trump: The Art of the Comeback" (Trump: Nghệ thuật trở lại) - cuốn sách phát hành năm 1997, nói về cách mà Trump vượt qua khó khăn trong sự nghiệp kinh doanh của mình.

"Trump: How to Get Rich" (Trump: Làm sao để giàu có) - cuốn sách phát hành năm 2004, nói về cách mà Trump đã đạt được thành công trong kinh doanh và đưa ra các lời khuyên cho người đọc muốn trở nên giàu có.

"Think Big and Kick Ass in Business and Life" (Nghĩ lớn và hành động lớn trong kinh doanh và cuộc sống) - cuốn sách phát hành năm 2007, nói về các chiến lược và kỹ năng cần thiết để đạt được thành công trong kinh doanh và cuộc sống.

Nhưng dù sao, tính cách mạnh của Trump cũng giúp ông được lòng nhiều người, mất lòng cũng không ít. Dù sao, đây cũng sẽ là điểm gây tranh cãi rất lớn trong khoảng thời gian Trump làm tổng thống trong tương lai. 

Từ khi được Donald Trump tiếp quản, doanh thu của công ty đã có sự khởi sắc. Theo một báo cáo của The New York Times năm 2018, khi Trump tiếp quản tập đoàn vào những năm 1970, tổng doanh thu của tập đoàn là khoảng 75 triệu USD, trong đó khoảng 10 triệu USD đến từ bất động sản. Sau hơn 4 thập kỷ lãnh đạo, doanh thu của tập đoàn đã tăng lên đáng kể và trở thành một trong những tập đoàn đa ngành lớn nhất của Hoa Kỳ. 

Tổng tài sản của Donald Trump tính tới năm 2023 là 2.5 tỷ. Nhưng theo lời của Trump (chưa được kiểm chứng), giá trị của những thứ ông đang sở hữu là lớn hơn rất nhiều. Cũng chính bởi hành động này mà Donald Trump không ít lần bị kiện vì khai khống tài sản, tiêu biểu nhất là hồi tháng 9/2022 khi tổng chưởng lý bang New York đệ đơn kiện Trump vì khai gian giá trị tài sản ròng một cách bất hợp pháp để có được hàng triệu đô cho vay và nhiều lợi tức khác. Trong khi đó, Trump luôn bác bỏ vì cho rằng đây là hành động cản trở con đường chính trị của ông. Nhắc đến chính trị, cá tính của Trump cũng khiến ông gây thù chuốc oán với không ít người. 

Donald Trump bắt đầu con đường chính trị của mình sớm hơn mọi người nghĩ rất nhiều. Chưa kể còn thay đổi đảng chính trị của mình rất nhiều lần nữa. Từ năm 1987, ông đã bắt đầu gia nhập là thành viên của đảng Cộng hòa, sau đó về đảng Độc Lập năm 1999, chuyển sang đảng Dân chủ năm 2001, rồi lại quay về đảng Cộng Hòa năm 2009. Ở lại đây được 2 năm thì rời đảng và không làm thành viên của bất cứ bên nào, sau đó quay về với đảng Cộng Hòa năm 2012. 

Donald Trump đã có ý định tham gia vào chính trường từ tận những năm 1988. Tuy vậy, Trump khi đó chỉ nhắm tới những vị trí thuộc cấp địa phương chứ không tranh cử tổng thống. Lúc này, ông có gặp mặt Lee Atwater, một chính trị gia và cũng là người lên kế hoạch cho các chiến dịch của Ronald Reagan hay Bush cha. Trump bày tỏ nguyện vọng với ông, mong muốn trở thành “bạn đồng hành” của Bush cha, khi đó vẫn đang là ứng cử viên cho vị trí tổng thống. Yêu cầu này khiến Bush cảm thấy “kỳ lạ và không thể tin nổi”. Tất nhiên là yêu cầu bị từ chối, còn người đồng hành và trở thành phó tổng thống nhiệm kỳ đó là Dan Quayle. 

Cho tới tận năm 2000, Trump mới bắt đầu tiến hành tranh cử thông qua các cuộc bầu cử sơ bộ tại California và Michigan để được đề cử làm ứng viên thuộc Đảng Cải cách cho cuộc bầu cử tổng thống Hoa Kỳ, nhưng sau đó rút lui khỏi cuộc đua. Một cuộc thăm dò vào năm 1999 đã được tổ chức để đưa Trump lên bàn cân cùng với ứng viên Đảng Cộng hòa khi ấy là Bush con, cùng với ứng viên đảng Dân chủ Al Gore cho thấy Trump nhận được 7% số người ủng hộ so với 93% của 2 người còn lại. Cho thấy việc Donald Trump trở thành tổng thống vẫn là một điều gì đó rất xa vời, và không khác gì một trò đùa cả. Cực chẳng đã, năm 2011, Trump được dự đoán là sẽ tham gia chạy đua với Barack Obama cho cuộc bầu cử năm 2012, bởi ông đã có bài phát biểu tại Hội nghị Hành động Chính trị Bảo thủ (CPAC), cũng như có những bài phát biểu ở các bang sơ bộ. Nhưng tới tháng 5/2011, Trump tuyên bố không tranh cử và ủng hộ đối thủ hàng đầu của Obama, Mitt Romney. 

Và kể cả nếu Trump có tham gia đi chăng nữa, công chúng cũng không nhìn nhận nghiêm túc về hành động này vào thời điểm ấy. Trump tỏ ra mình là một người theo chủ nghĩa cực đoan và bảo thủ trong nhiều vấn đề, bao gồm di dân, thương mại, quan hệ quốc tế và những vấn đề liên quan đến quyền sở hữu vũ khí. Ông cũng tỏ ra là một người ủng hộ chủ nghĩa dân túy và đã triển khai nhiều chính sách chống lại tội phạm và người nhập cư phi pháp. Tuy nhiên, phương châm chính trị của ông thường được chỉ trích là không đồng nhất và không nhất quán. 

Trang Huffpost nhận xét, “Bởi Donald Trump là người nổi tiếng, và truyền thông thì đang quá vị tha với chủ nghĩa chính trị “cần được tiến hóa” của ông. Chưa kể, ông ấy còn đang sử dụng các mối quan hệ để tối ưu sự nổi tiếng của bản thân. Bài phát biểu của ông ta toàn những câu nói tầm phào kiểu “Tôi đã quá quen với việc chiến thắng, và đó là điều mà đất nước này cần”. 

Donald Trump tiếp tục tuyên bố ứng cử vào tháng 6/2015 và liên tục chạy những cuộc vận động tranh cử ở bang Arizona. Tới năm 2016, danh tiếng của Trump cùng những tuyên bố “cường điệu” và “thực tế” đó đã mang lại cho ông sự chú ý đáng kể từ các phương tiện truyền thông. Từ đó mà vị thế của Trump được nâng cao, lấy được lợi thế trong các cuộc bầu cử sơ bộ của đảng Cộng Hòa. Các tuyên bố “make America great again” trong các chiến dịch sau đó của Trump, cụ thể ra thì cũng mập mờ và không rõ ràng. 

Tờ Los Angeles Times viết, “chưa bao giờ trong lịch sử chính trị hiện đại lại có một ứng cử viên chính đưa ra nhiều tuyên bố sai sự thật thường xuyên như Donald Trump”. Bởi vậy mà chiến dịch tranh cử của Trump không được các nhà phân tích chính trị coi trọng. Cho đến lúc Trump trở thành một trong những người dẫn đầu và được tuyên bố là ứng cử viên của Đảng Cộng hòa, giới chính trị vẫn cho rằng khả năng chiến thắng của Donald Trump là con số 0 tròn trĩnh. Minh chứng là trong hầu hết thời gian cuộc bầu cử diễn ra, Hillary Clinton luôn dẫn trước Trump về điểm thăm dò trung bình trên toàn nước Mỹ. Nhưng tới tháng 7, khoảng cách dần bị thu hẹp, khiến nhiều người phải suy nghĩ lại về khả năng đắc cử của Trump. Có thể ông không được lòng giới chính khách, nhưng ông lại được lòng phần lớn người dân Hoa Kỳ, dẫn đến chiến thắng có thể coi là bất ngờ nhất lịch sử các cuộc bầu cử tổng thống. 

Có nhiều lý do để Donald Trump chiến thắng. Nhưng có thể tóm gọn một số như sau

- Thị trường bất động sản: Là một nhà phát triển bất động sản và doanh nhân thành công, Donald Trump có thể thu hút những cử tri đang gặp khó khăn về kinh tế, bởi ông cho rằng ông hiểu rõ về kinh doanh và có thể giúp đỡ đất nước.

- Sự phát triển của dòng chính trị bảo thủ: Donald Trump là một ứng viên đại diện cho sự bảo thủ trong chính trị, với các cam kết giữ vững quan điểm cũng như chính sách của Đảng Cộng hòa.

- Sự phát triển của phong trào chống toàn cầu hóa và di dân: Donald Trump đã tận dụng cảm xúc của những người Mỹ lo lắng về việc mất đi công việc do cạnh tranh với các quốc gia ngoài và vấn đề di dân trái pháp luật, bằng cách cam kết xây tường biên giới với Mexico và đưa ra các cam kết về thương mại và di dân.

- Sự hỗ trợ của một số tầng lớp dân chủ không hài lòng với đảng Dân chủ: Bà Hillary Clinton, ứng cử viên của đảng Dân chủ, bị cho là kẻ tham nhũng và thường xuyên lấn lướt các vấn đề liên quan đến an ninh quốc gia trong suốt chiến dịch của mình.

- Sự ảnh hưởng của các trang mạng xã hội: Trong cuộc bầu cử tổng thống Hoa Kỳ năm 2016, các trang mạng xã hội như Facebook, Twitter, YouTube đã phát triển một phong trào ủng hộ Donald Trump, thông qua việc lan truyền các thông điệp và tin tức có lợi cho ông trên mạng xã hội này.

8/11/2016, Trump nhận được 306 phiếu đại cử tri so với 232 của Hillary, khiến ông trở thành tổng thống đầu tiên không phục vụ trong quân đội, cũng như không nắm giữ bất cứ vị trí văn phòng chính phủ nào trước khi trở thành tổng thống. 

Donald Trump được đánh giá thấp hơn rất nhiều so với Hillary Clinton, nhưng bằng một cách nào đó mà ông vẫn chiến thắng. Điều này dẫn đến sự nổi giận của một bộ phận người dân nước Mỹ, chủ yếu là ở giới nữ, châm ngòi cho các cuộc biểu tình tại các thành phố lớn những ngày sau cuộc bầu cử. Trong ngày nhậm chức của Trump, ước tính có khoảng 2,6 triệu người trên toàn thế giới, nửa triệu nếu chỉ tính riêng Washington D.C, thực hiện các cuộc tuần hành để phản đối kết quả. Hầu hết đều công khai chỉ trích chính phủ Hoa Kỳ đã tham nhũng để dàn xếp kết quả bầu cử, điều này có thật hay không, có Chúa mới biết. Nhưng một chỉ trích khác hợp lý hơn, là do các phát ngôn của Trump trong quá khứ có ý xúc phạm và kỳ thị phụ nữ, một người như vậy không xứng đáng để lãnh đạo đất nước. Nhưng mặc kệ tất cả các lời chỉ trích, Donald Trump vẫn ngạo nghễ hiên ngang bước vào nhà trắng và làm việc tại đó trong 4 năm tiếp theo.

Đến nay, chúng ta vẫn chẳng thể nào đánh giá xem là Donald Trump có làm tốt công việc của mình trong quãng thời gian ông làm tổng thống hay không, tôi cũng chẳng thể trả lời được câu hỏi đó. Nhưng tôi có thể phân tích được những điều mà Trump làm được và chưa làm được. 

Về mặt tích cực, trong năm 2017, Trump đã ký một dự luật giảm thuế lớn, giảm thuế cho doanh nghiệp và các cá nhân giàu có. Điều này đã giúp tăng tốc độ tăng trưởng kinh tế và giúp các công ty trở nên giàu có hơn. Trong thời gian Donald Trump làm tổng thống từ năm 2017 đến năm 2021, GDP của Hoa Kỳ có xu hướng tăng. Năm 2017, GDP là 19,4 nghìn tỷ đô la Mỹ và tăng lên 21,4 nghìn tỷ đô la Mỹ vào năm 2019 trước khi giảm xuống 20,9 nghìn tỷ đô la Mỹ vào năm 2020 do ảnh hưởng của đại dịch COVID-19. Tuy nhiên, GDP của Hoa Kỳ vẫn cao hơn so với năm 2016 trước khi Trump đắc cử tổng thống. 

Bên cạnh những chính sách giảm thuế, Trump cũng đã đưa ra các biện pháp cải thiện tình trạng an ninh biên giới và ngăn chặn người nhập cư bất hợp pháp vào nước Mỹ. Hẳn là tất cả mọi người vẫn nhớ đến việc Trump liên tục vận động “xây tường” như trong Attack on Titan để ngăn cách Hoa Kỳ và Mexico nhằm ngăn dòng người nhập cư và các loại hàng cấm qua biên giới. Kế hoạch này yêu cầu kinh phí lớn, đồng thời vấp phải nhiều phản đối và tranh cãi, thành ra việc xây tường chỉ dừng lại ở trên giấy tờ. Nhưng ít nhất là Trump không “mõm” về việc cải thiện an ninh. Ông vẫn triển khai quân đội tại biên giới, thay đổi chính sách nhập cư và tạo dựng cộng đồng người Mỹ gốc Latin để giúp họ được nhập cư hợp pháp một cách dễ dàng hơn. 

Và như chúng ta đã biết, Trump không hề ưa mấy anh Tàu, và ông khá căng trong nỗ lực chống lại động thái của Trung Quốc về kinh tế. Trump đã thiết lập các biện pháp bảo vệ thương mại như áp thuế cao trên hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc, thậm chí cấm các công ty Mỹ cung cấp nguyên vật liệu trao đổi cho các công ty thuộc quốc gia tỷ dân này. Điển hình nhất là cuộc chiến bán dẫn khiến Huawei điêu đứng. Nhưng dù sao, trong mắt người dân Mỹ, đây cũng là hành động để thiết lập thế cân bằng của Hoa Kỳ trước sự bành trướng ngày càng khủng khiếp của Trung Quốc. 

Giờ thì đến điểm trừ. Trước tiên, Trump bị cáo buộc gian lận trong cuộc bầu cử tổng thống năm 2016, bởi ông bị cáo buộc sử dụng thông tin và ảnh hưởng từ chính quyền Nga để giúp chiến dịch tranh cử của mình. Theo những điều tra của cảnh sát liên bang và Ủy ban Tình báo Trung ương Hoa Kỳ CIA, Nga đã can thiệp vào cuộc bầu cử tổng thống Hoa Kỳ năm 2016 bằng cách thực hiện các hoạt động tác động tâm lý và phân tán thông tin giả mạo để ảnh hưởng đến ý kiến công chúng. Nga được cho là đã tuyên truyền các tin tức giả mạo về hai ứng viên chính trong cuộc bầu cử là Donald Trump và Hillary Clinton, và cũng đã xâm nhập vào hệ thống máy tính của đảng Dân chủ để lấy thông tin và tiết lộ thông tin này. Một số người cho rằng việc can thiệp của Nga đã ảnh hưởng đến kết quả cuộc bầu cử tổng thống năm 2016. Tuy nhiên, việc này vẫn đang là chủ đề tranh cãi và không được thừa nhận chính thức bởi chính quyền Hoa Kỳ. Chưa kể, Donald Trump với Vladimir Putin có thể nói là “khá thân”, khi mà Trump từ trước khi đắc cử đã bày tỏ việc rất muốn tăng cường quan hệ với phía Nga, còn Putin thì không ngần ngại ca ngợi Trump là một người tài năng và quyết đoán. Bởi vậy mà việc công chúng Mỹ nghi ngờ sự nhúng tay của Nga là hoàn toàn có cơ sở. 

Như đã nói ở trên, Donald Trump là một người có cá tính quá mạnh và quá thẳng tính, bởi vậy mà ông đã không ít lần, không rõ vô tình hay cố ý, đã sử dụng ngôn ngữ phân biệt chủng tộc và khiêu khích khi thảo luận về các vấn đề về nhập cư và an ninh biên giới, gây ra sự phẫn nộ và bất đồng quan điểm trong nước Mỹ và trên toàn thế giới. Một trong những hành động khiến Trump bị chỉ trích là khi ông liên tục gọi đại dịch Covid-19 là dịch “Cúm Tàu”. Nhắc tới đại dịch, trong năm 2020, Trump đã xử lý khá tệ. Ban đầu, Trump đã từ chối nhìn nhận nghiêm túc về đại dịch, và cũng chẳng chủ trương giảm thiểu tác động của nó. Song sau đó ông đã thừa nhận tính nghiêm trọng của tình hình và kêu gọi các biện pháp hạn chế xã hội. Tuy nhiên, việc triển khai chính sách của ông vẫn gặp nhiều tranh cãi, bao gồm cách tiếp cận với việc đeo khẩu trang và việc đưa ra các biện pháp hỗ trợ tài chính cho người dân và doanh nghiệp. Hệ quả là hơn 1 triệu người đã thiệt mạng bởi đại dịch, tỷ suất tử nạn có thời điểm lên tới 86,49% vào hồi tháng 3 năm 2020. 

Còn hàng tỷ thứ mà Donald Trump đã làm mà tôi chẳng thể liệt kê hết được chỉ với một bài viết, chỉ biết là sau khi hoàn thành nhiệm kỳ của mình, ông tiếp tục chạy chiến dịch bầu cử để hướng tới nhiệm kỳ thứ 2. Nhưng có vẻ như người dân Hoa Kỳ đã bắt đầu chán ngấy Trump, bởi vậy mà chiếc ghế tổng thống kỳ này đã được trao cho Joe Biden. Nhưng Trump không nhận thất bại một cách dễ dàng, nói trắng ra thì vị doanh nhân thành đạt đang hành xử như một đứa trẻ hư vậy. Từ vụ Trump đã bí mật liên hệ với tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy nhằm điều tra về những hành động tài chính bất thường của Hunter, con trai của Joe Biden, cho tới vụ cổ xúy người ủng hộ biểu tình tại điện Capitol vì không chấp nhận kết quả là Biden đã chiến thắng. Hệ quả là Trump đã bị Hạ viện bỏ phiếu để luận tội danh lạm quyền trong thời gian còn là tổng thống. Dù kết quả sau cùng là Trump được tuyên trắng án do không đủ ⅔ số phiếu, nhưng đối với người dân Mỹ, họ thực sự thấy Trump hành xử cực kỳ lố bịch. Và những trò ấy chẳng hề ngừng lại kể cả khi nhiệm kỳ tổng thống của Trump đã chính thức kết thúc. 

Khi hết nhiệm kỳ, Trump quay về sinh sống tại Mar-a-Lago, một câu lạc bộ do ông sở hữu. Theo quy định của Đạo luật Cựu Tổng thống, Trump được phép thành lập một văn phòng tại đó để xử lý các hoạt động hậu tổng thống của mình. Một trong các hoạt động đó là việc ông “khóc” với truyền thông về thất bại năm 2020, chỉ trích chính phủ Mỹ đã thay đổi kết quả. Báo chí và những người ghét Trump coi những tuyên bố này là “chém gió”, ấy thế mà Trump tiếp tục lợi dụng vấn đề này để củng cố vị thế của mình trong Đảng Cộng Hòa, và chính Đảng này cũng sử dụng các tuyên bố sai lệch của Trump để biện minh cho việc áp đặt các hạn chế bỏ phiếu mới sẽ gây bất lợi cho họ. Cho tới tận tháng 7/2022, Trump vẫn gây áp lực tới các nhà lập pháp tiểu bang nhằm lật ngược kết quả cuộc bầu cử năm 2020 thông qua việc hủy bỏ phiếu đại cử tri của Joe Biden. 

Không giống như các cựu tổng thống bãi nhiệm khác, Trump tiếp tục quay lại thống trị Đảng của mình và được so sánh như một “big boss” của họ. Ông tiếp tục gây quỹ, quyên góp nhiều hơn gấp đôi và thu hút thêm các thành viên ủng hộ mới. Sau cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ năm 2022, Trump đã tán thành cho hơn 200 ứng viên vào nhiệm vị trí khác nhau trong Đảng, hầu hết đều ủng hộ tuyên bố rằng chiếc ghế tổng thống của Trump đã bị Biden ăn cắp trắng trợn. Dù vẫn có một vài ngoại lệ, nhưng hành động của Trump đã phần nào đó đạt được mục tiêu làm vui lòng những người sẽ bầu cho ông trong tương lai, nhất là khi Trump tuyên bố vào tháng 11/2022 rằng mình sẽ chạy đua trong cuộc bầu cử tổng thống vào năm 2024. 

Không chỉ hoạt động ngoài thực địa, Trump cũng hoạt động rất sôi nổi trên mạng xã hội, sôi nổi tới mức Twitter đã từng phải khóa tài khoản của ông vì lo ngại những phát ngôn “sai sự thật” của Trump sẽ làm nhiễu loạn cộng đồng. Phải cho tới khi ông trùm công nghệ Elon Musk mua lại Twitter thì tài khoản của Trump mới được thả xích. Nhưng trước đó, để có được quyền tự do ngôn luận mà mình muốn, Trump đã thành lập hẳn 1 công ty dịch vụ mạng xã hội riêng mang tên “Trump Media & Technology Group”, thành lập nền tảng “Truth Social” như là kênh phát ngôn chính thức của mình. Nhưng có lẽ đó chỉ là vỏ bọc bên ngoài, kể từ tháng 3/2023, các công tố viên liên bang điều tra Trump Media vì nhận hơn 8 triệu đô từ các nguồn có kết nối với Nga, họ cho rằng công ty này đang có khả năng rửa tiền. Và đây cũng chẳng phải điều tra duy nhất liên quan tới Donald Trump quãng thời gian hậu tổng thống. 

Khi Trump rời khỏi nhà trắng vào tháng 1/2021, ông đã lấy một vài tài liệu chính phủ cùng với mình về Mar-a-Lago. Tới tháng 5 thì Cơ quan Hồ sơ và Lưu trữ Quốc gia mới chợt nhận ra là những tài liệu quan trọng này đã không được Trump trả về, để rồi tới tận tháng 1/2022, cơ quan này mới nhận được 15 hộp chứa đầy các tài liệu cần hoàn trả, không ít trong đó là tài liệu mật của nhà nước. Nhưng 15 thùng vẫn chưa phải là những gì mà Trump lấy đi, tới tháng 8/2022, FBI nhận ủy quyền khám xét Mar-a-Lago từ tổng chưởng lý Hoa Kỳ Merrick Garland để tịch thu tất cả các tài liệu còn thiếu, bao gồm 11 bộ tài liệu mật, trong đó có cấp “SCI” là cấp tuyệt mật cao nhất, và họ đã tìm được chúng, những tài liệu liên quan tới vũ khí hạt nhân. 

Những vấn đề liên quan đến chính trị thôi đối với Trump vẫn là chưa đủ, vào tháng 3/2023, đại bồi thẩm đoàn tại New York truy tố Donald Trump về 34 trọng tội về giả mạo hồ sơ và giấy tờ kinh doanh, trong đó có vi phạm quy định bầu cử khi tìm cách ngăn chặn những thông tin tiêu cực về ông trước thềm cuộc bầu cử tổng thống Mỹ năm 2016.. Ngày 4/4 vừa qua, ông Trump đã trình diện tại Tòa án New York và trở thành cựu Tổng thống Mỹ đầu tiên bị truy tố hình sự, trong bối cảnh các công tố viên cáo buộc ông đã chi tiền để cho hai phụ nữ để ngăn chặn những thông tin bất lợi về mình. Nếu Trump bị kết án, mỗi tội danh có thể dẫn tới án tù lên tới 4 năm, và phải thi hành liên tiếp. Ông Trump không thừa nhận bất kỳ tội danh nào, và tuyên bố sẽ tiếp tục tranh cử với hãng tin Fox News, bất chấp việc mình đang bị truy tố. 

Không rõ rằng đối với bản thân Donald Trump, việc ông bị truy tố có nghiêm trọng đến vậy không, khi ông vẫn giữ nguyên cá tính của mình và hành động rất “hề” trước mắt công chúng. Như việc phát ngôn trước bồi thẩm đoàn rằng 

Chắc chắn rằng đây là lời công kích trực diện tới Joe Biden, qua đây, chúng ta hoàn toàn có thể đặt ra giả thuyết rằng chính phủ Mỹ nói chung đang thực sự muốn diệt trừ Donald Trump vì ông đã dám đứng lên và nói lên sự thật. Nhưng cũng có thể, chính Trump cũng đang không biết bản thân đang nói gì và làm gì.

Vậy ý kiến của các bạn về Donald Trump ra sao? Ông ta là một doanh nhân, một chính trị gia thông thái, hay chỉ là một gã hề không hơn không kém?