Homo Sapiens cung cấp rất nhiều kiến thức về lịch sử loài người, nhưng điều cuốn hút mình, vốn không ưa gì môn lịch sử, là việc tác giả Yuval Noah Harari đã lồng ghép vào diễn biến tiến hóa từ thưở xa xưa những bài học và dẫn chứng gắn liền với thực tại. Điều này khiến người đọc cảm nhận được mối liên hệ giữa chính mình và lịch sử, cũng như trả lời được rất nhiều câu hỏi của hiện tại như Tại sao điều kiện vật chất ngày càng tốt hơn, con người sống lâu hơn nhưng lại cảm thấy cô độc, áp lực? Tại sao thế giới vẫn còn tồn tại phân biệt giai cấp, chủng tộc và giới tính?   
Sau khi đọc được hơn nửa cuốn, mình quyết định quay lại vừa đọc vừa tóm tắt và hệ thống lại mọi thứ bằng việc trả lời một loạt các câu hỏi. Mình chia sẻ luôn ở đây để các bạn chưa đọc hoặc đã đọc mà hay quên như mình nắm thêm kiến thức.
Câu hỏi đầu tiên: Tại sao loài người hiện tại (Homo Sapiens) có thể vượt lên trên các loài động vật cũng như các loài người khác và chiếm lĩnh thế giới?
Câu trả lời được tác giả đưa ra đó chính là NGÔN NGỮ ĐỘC ĐÁO của Homo Sapiens. Ngôn ngữ của con người không phải là ngôn ngữ đầu tiên, cũng không phải ngôn ngữ duy nhất có thanh âm. Những loài côn trùng đã biết cách thông báo cho nhau về nơi có thức ăn. Khỉ, cá voi và vẹt là những loài động vật có thể giao tiếp bằng âm thanh. Vậy điều gì làm ngôn ngữ của loài người trở nên đặc biệt?
Ngôn ngữ của chúng ta vô cùng linh hoạt, với việc kết hợp âm thanh, dấu hiệu chúng ta có thể truyền đạt một lượng thông tin khổng lồ về thế giới xung quanh. Trong khi một con khỉ chỉ có thể thông báo rằng "Cẩn thận sư tử", con người có thể mô tả chính xác thời gian, vị trí, địa điểm mà con sử tử xuất hiện. 
Theo một lý thuyết khác, ngôn ngữ của chúng ta còn tiến hóa như một phương tiện để "tán gẫu", trong đó thông tin quan trọng nhất không phải về sử tử, mà về chính con người. Nhờ khả năng "tán gẫu", con người có thêm thông tin xác thực về các thành viên, từ đó phát triển sự hợp tác chặt chẽ, tinh vi từ các bầy nhỏ thành các bầy lớn hơn. 
Nhưng kiến, sói, tinh tinh,... cũng có khả năng hợp tác?
Tuy vậy, chỉ Sapien mới có khả năng truyền tải thông tin về những thứ không tồn tại như huyền thoại, các vị thần, ... Khả năng nói chuyện hư cấu là điểm độc đáo nhất trong ngôn ngữ của Sapien. Vậy khả năng tưởng tưởng và hư cấu giúp gì cho con người?
Nghiên cứu xã hội học chỉ ra rằng "Tán gẫu" có thể gắn kết được tối đa 150 cá thể. Với các nhóm hơn 150 người, khối lượng thông tin về các thành viên trong bầy trở nên quá lớn, trật tự xã hội sẽ mất ổn định dẫn đến tan vỡ và chia tách thành các bầy nhỏ. Tuy nhiên, số đông người lạ có thể hợp tác thành công khi có được niềm tin chung. Đây là lí do 2 người Công giáo chưa từng gặp nhau vẫn cùng nhau tham gia gây quỹ xây dựng bệnh viện, vì họ cùng tin vào Thiên Chúa. Hai người Serbia chưa từng biết nhau có thể liều mạng để cứu nhau vì họ cùng tin vào sự tồn tại của dân tộc Serbia. Tưởng tượng cùng nhau chính là bí quyết giúp Sapien hợp tác với số lượng rất lớn những người xa lạ, điều không loài nào làm được.
"Không có thần linh trong vũ trụ, không có tôn giáo, không có dân tộc, không có tiền, không có nhân quyền, không có luật pháp, và không có công lý ngoài trí tưởng tượng thông thường của con người."
Thêm nữa, khả năng tạo ra thực tế tưởng tượng bằng từ ngữ còn giúp con người thay đổi hành vi một cách nhanh chóng và truyền lại cho thế hệ sau mà không phụ thuộc vào bất kỳ sự thay đổi di truyền hoặc môi trường nào. Đây là thời điểm lịch sử tuyên bố độc lập với sinh học, hay còn gọi là Cách mạng nhận thức. 
Nhờ Cách mạng nhận thức, con người có thể vượt biển thoát khỏi lục địa Á Phi đến châu Úc mà không cần đợi tiến hóa trong hàng liên đại để phát triển các cơ quan chuyên biệt cũng như cơ thể hoạt động theo cơ chế thủy động lực học. Thay vào đó, họ đóng thuyền và học cách điều khiển thuyền.
Thời điểm người săn bắt hái lượm lần đầu đặt chân lên châu Úc, Homo Sapiens leo lên bậc cao nhất trong chuỗi thức ăn và gây tuyệt chủng hàng loạt các loài động vật trên cạn.
Tóm lại, khả năng sử dụng ngôn ngữ để sáng tác chuyện hư cấu chính là bí quyết giúp con người hợp tác hiệu quả với số lượng lớn cũng như biến đổi hành vi xã hội nhanh chóng trước những thách thức luôn thay đổi, từ đó vượt qua tất cả các loài khác và giành vị trí thống lĩnh.