Chúng ta kế thừa từ những nhà tư tưởng của Phong trào Khai sáng niềm tin rằng mọi người đều có thể lương thiện. Vậy mà đây không phải là kết luận được rút ra từ công trình của nhà tư tưởng Khai sáng vĩ đại nhất thế kỷ 20. Kết luận từ công trình của Freud cho rằng trở thành người lương thiện là chuyện may rủi.
Freud dạy rằng đối với bất cứ người nào, có lòng lương thiện hay tâm độc ác, có ý thức về công lý hoặc không đều phụ thuộc vào những tai nạn thời thơ ấu. Chúng ta đều biết điều này đúng, nhưng nó lại phủ nhận hầu hết lời nói và niềm tin của chúng ta. Chúng ta không thể thôi giả vờ rằng trở thành người tốt là điều ai cũng có thể làm được. Nếu chúng ta thành thật với bản thân mình, chúng ta sẽ phải thừa nhận rằng, giống như sắc đẹp và trí tuệ, lương thiện là một món quà của may mắn. Chúng ta sẽ phải thừa nhận rằng, trong những khía cạnh của cuộc đời mà chúng ta gắn bó nhất, tự do ý chí là ảo tưởng. Chúng ta sẽ phải thú nhận điều mà chúng ta đều chối bỏ - rằng trở thành người tốt phụ thuộc vào may mắn. Bằng cách buộc chúng ta đối diện với sự thật không mấy dễ chịu này, Freud đã xoáy vào vết thương của khái niệm “đạo đức” sâu hơn Nietzsche từng làm.
(Nguyễn Văn A dịch từ bản gốc tiếng Anh Straw Dogs: Thoughts on Humans and Other Animals)