Đây là bằng chứng đầu tiên Nga sử dụng Twitter để gây ảnh hưởng tới Brexit

Tác giả: Matt Burgess - Ngày 10 tháng 11 năm 2017

Nguồn: http://www.wired.co.uk/article/brexit-russia-influence-twitter-bots-internet-research-agency

Sự can thiệp của Nga vào Brexit thông qua các cuộc tuyên truyền trên các kênh truyền thông mạng xã hội có thể được tiết lộ lần đầu tiên. Một bộ lưu trữ bí mật các bài viết từ năm 2016, được tìm thấy bởi nguyệt san WIRED, cho thấy cách một mạng lưới phối hợp của các tài khoản trên Twitter có trụ sở tại Nga (Russian – based Twitter) lan rộng sự hận thù chủng tộc trong một nỗ lực phá vỡ chính trị ở Anh và châu Âu.

Một mạng lưới các tài khoản được đăng tải ủng hộ và chống Brexit, chống nhập cư và các tweet phân biệt chủng tộc xung quanh cuộc trưng cầu dân ý của EU, trong khi cũng định hướng các bài đăng hưởng ứng các cuộc tấn công khủng bố trên khắp lục địa. Các tài khoản đã thổi phồng các thông điệp của riêng chúng để tiếp cận tới một lượng lớn hơn độc giả và tác động của chúng dấy lên những câu hỏi về toàn bộ chiến dịch tuyên truyền của Nga.

Trong một ảnh chụp nhỏ về những điều có thể còn nghiêm trọng hơn, 139 tweet từ 29 tài khoản thể hiện rằng những người chơi khăm ở Nga dùng các thẻ chuỗi ký tự (hashtag) có liên quan với cuộc bỏ phiếu Brexit, hình chụp ông Sadiq Khan – thị trưởng London, ngôn ngữ chống Hồi Giáo xung quanh những vụ tấn công khủng bố ở Âu Châu và với lời lẽ khinh miệt chủng tộc đối với dân tị nạn.

Các tài khoản này, tất cả đã được xác nhận là được Nga hậu thuẫn bởi Twitter khi họ cung cấp dữ liệu cho Quốc hội Hoa Kỳ, được theo dõi bởi 268.643 người và một số bài đăng của họ đã được nhắc lại (retweet) hàng trăm lần. Chúng chủ yếu được tạo ra để phá vỡ cuộc bầu cử tổng thống Mỹ nhưng cũng đã ngang qua vấn đề rộng hơn xung quanh Brexit và chính trị châu Âu. Tất cả các tài khoản này đã bị đình chỉ bởi Twitter.

Sự phát giác đến khi một yêu cầu của Quốc hội Anh để bắt đầu các cuộc điều tra riêng nhắm vào can thiệp của Nga trong cuộc bỏ phiếu Brexit. Twitter và Facebook đã được yêu cầu gửi bằng chứng về các tài khoản liên quan trực tiếp đến cuộc trưng cầu dân ý của EU và cuộc tổng tuyển cử năm 2017. Damian Collins, lãnh đạo cuộc điều tra về tin tức giả mạo của quốc hội, cho biết loạt tweet đầu tiên, mặc dù chủ yếu tập trung vào chính trị Mỹ, “xác nhận những gì chúng tôi luôn tin” (confirms what we’ve always believed) và các tài khoản này đang cố gắng “ảnh hưởng đến cuộc tranh luận chính trị ở Anh và cũng để gây hận từ bên trong và biến các cộng đồng chống lại nhau” (influence political debate in the UK and also to insight hatred and turn communities against each other)

Collins cho biết: “Tôi nghĩ rằng nó cho thấy các tài khoản do Nga kiểm soát hoạt động chính trị ở Anh cũng như ở Mỹ. “Đây có thể chỉ là đỉnh của tảng băng trôi vì chúng ta chỉ mới thực sự bắt đầu tìm kiếm và làm một nghiên cứu chi tiết thích hợp về tài khoản nào liên quan đến các tổ chức làm chính trị của Nga”.

Bộ lưu trữ bí mật của các tweet được cung cấp bởi công ty khởi nghiệp của Mỹ về an ninh có tên New Knowledge và được thu thập như là một phần của bộ lưu trữ bí mật lớn hơn thông tin về tìm kiếm hoạt động cực đoan trên mạng.

Khi một phụ nữ Hồi Giáo được chụp ảnh đi ngang qua cầu Westminster sau vụ tấn công khủng bố, một hình ảnh đã lan truyền. Thay vì cho thấy sự kinh hoàng của cô khi sự việc xảy ra, hình ảnh cô nhìn vào điện thoại của mình đã được đưa ra khỏi bối cảnh.

“Người phụ nữ Hồi giáo không để tâm đến vụ tấn công khủng bố, vô tâm đi bộ qua một người đàn ông đang hấp hối trong khi kiểm tra điện thoại #Cầu nguyện cho London (#PrayForLondon), #Hệ thống chính trị Westminter (#Westminster), #Cấm người Hồi Giáo (#BanIslam”), được viết trên tài khoản Twitter của @SouthLoneStar, mà tiểu sử của tài khoản này tuyên bố người dùng tài khoản là một “niềm tự hào TEXAN và  nhà ái quốc AMERICAN” (Proud TEXAN and AMERICAN patriot). Tweet này đã được chia sẻ rộng rãi trong các bản tin vào thời điểm đó.

Trong hình ảnh này, thực tế cho thấy rõ ràng người phụ nữ đã bị kinh hoàng bởi cuộc tấn công – nhưng hình ảnh này đã bị giấu nhẹm đi.

@SouthLoneStar được xác định là một tài khoản của Nga bởi Twitter để đáp lại yêu cầu của Hoa Kỳ về ảnh hưởng của quốc gia này trong cuộc bầu cử tổng thống năm 2016. Vào tháng 6 năm 2016, tài khoản này, nơi có 16.826 người theo dõi, cũng đã đăng tải một trạng thái: “Tôi hy vọng Vương quốc Anh sau #Cuộc bỏ phiếu Brexit sẽ bắt đầu làm sạch vùng đất của họ khỏi cuộc xâm lăng của người Hồi giáo!” (“I hope UK after #BrexitVote will start to clean their land from muslim invasion!”) và “Vương quốc Anh đã bỏ phiếu để rời khỏi vị trí đế chế Hồi Giáo Caliphate của châu Âu trong tương lai! #BrexitVote” (UK voted to leave future European Caliphate! #BrexitVote). Những dòng đăng tải này được đưa ra sau cuộc bỏ phiếu trưng cầu dân ý.

Jonathon Morgan, Giám đốc điều hành của New Knowledge nói: “Tài khoản này thỉnh thoảng lọt vào một cuộc thảo luận chính trị ở Châu Âu, điều này không phải là điều mà tôi kỳ vọng ở một người Bảo Thủ Texan với xu hướng tập trung vào trong nước nhiều hơn (a domestically-focused Conservative Texan) thực hiện dưới bất kỳ hoàn cảnh nào” (Nhớ rằng tiểu sử tài khoản @SouthLoneStar ghi là “niềm tự hào TEXAN và  nhà ái quốc AMERICAN” – Proud TEXAN and AMERICAN patriot). Morgan giải thích nhóm của ông đang nghiên cứu hành vi của nhóm cánh hữu thay thế (alt-right behavior) trên Twitter trong quá trình hình thành cuộc bầu cử ở Mỹ, thu thập 7.500 tweet từ 40 tài khoản, tất cả đều được vận hành như các công cụ tuyên truyền của Nga.

Tất cả các tweet, bao gồm những tweet được phát hiện bởi WIRED, đã được tập hợp vào thời điểm chúng được đăng tải lên bằng cách sử dụng API của Twitter. Các tài khoản này xuất hiện trong danh sách Twitter của Nga được công bố bởi Đảng Dân chủ Mỹ. Một số các tweet này được lưu trữ trên thư viện lưu trữ web Internet Archive, với mã số nhận dạng người dùng và tweet duy nhất được cung cấp bởi New Knowledge.

Twitter cho biết họ làm việc một cách chủ động để ngăn chặn “các tài khoản tự động (bots)” từ việc đăng nội dung, cố gắng kiểm tra nội dung đáng ngờ, và cũng làm việc để cải thiện cách phát hiện các tài khoản đơn và nhóm tài khoản được tạo ra bởi các nguồn và tài khoản đáng ngờ vi phạm điều khoản và điều kiện của Twitter.

Đáng ngạc nhiên, tất cả các bài đăng xung quanh Brexit trong ảnh chụp nhỏ này đã được đăng sau cuộc bỏ phiếu tháng 6. Chúng bao gồm: “Người Anh nói KHÔNG tới nhà tù của chủ nghĩa đa văn hóa! Chúc mừng Ngày Độc lập!” – “Brits said NO to prison of multiculturalism! Happy Independence Day!” (từ tài khoản @rightnpr) và “Hãy hy vọng rằng #Brexit sẽ giúp Julian Assange. Nhưng tôi có cảm giác rằng Mỹ sẽ không để chuyện này xảy ra” – “Let’s hope that #Brexit will help Julian Assange. But I have a feeling that US won’t let this happen” (tài khoản @ Jeblary2016 với 8.054 người theo dõi).

“Các tài khoản đã tập trung vào việc đăng tải như là các nhà hoạt động cực hữu ở Mỹ (far-right activists), nhưng họ đã sử dụng mọi cơ hội mà họ có thể để truyền bá thông điệp ủng hộ điện Kremlin và câu chuyện của nó,” Ben Nimmo cho biết – một đồng sự cao cấp tại Hội đồng Đại Tây Dương (the Atlantic Council), người đã và đang nghiên cứu ảnh hưởng online của Nga và các vấn đề xung quanh việc phòng vệ quốc gia. “Những người chơi khăm Nga này cũng hành động giống nhau (như là các tài khoản thuộc cánh hữu thay thế (alt – right accounts)), chúng hoàn toàn có cá tính riêng nhưng đó cũng là câu chuyện của Kremlin”.

Cũng như việc tập trung vào chính trị châu Âu, một bài đăng từ tài khoản @SouthLoneStar viết, “Pháp đang trở thành một nơi nhơ bẩn bởi luật nhập cư yếu kém và các quy định của EU” (“France is turning into a shithole thanks to weak immigration laws and EU regulations”) – có một cách tiếp cận chống người Muslin và chống người Hồi giáo mạnh mẽ. Sau vụ tấn công khủng bố ở Munich tháng 7 năm 2016, trong đó 09 người bị giết hại, tài khoản Nga @ Pamela_Moore13 đã đăng tải, “Cuộc tấn công thứ ba trong #Châu Âu (#Europe) trong 8 ngày. Nhiều trường hợp tử vong trong vụ nổ súng  ở #Munich. Châu Âu đang tận hưởng ‘ việc làm giàu văn hóa” (cultural enrichment). Tài khoản @tpartynews (13.728 người theo dõi) đã đăng tải”… Châu Âu biến thành Iraq! Rất buồn #Munich # Cầu nguyện cho Munich (#PrayForMunich)”.

Sự nói xấu phân biệt chủng tộc là một chủ đề phổ biến: tài khoản @PriceForPierce, trong đó có 1.841 người theo dõi, đăng tải, “điều xấu xa chào đón từ châu Âu tới Mỹ bất cứ ngày nào, người tị nạn không được chào đón trong mắt tôi # Giết người Hồi Giáo (#IslamKills), # Ngăn chặn người Hồi Giáo (#StopIslam). Và tài khoản @ArchieOlivers (1,920 người theo dõi) đã viết, “Các bạn đã nhìn thấy những tội ác mà nhiều người tị nạn Syria đang phạm phải ở Châu Âu?” # Giết người Hồi Giáo (#IslamKills), # Ngăn chặn người Hồi Giáo (#StopIslam)

Sau cuộc tấn công khủng bố ở Brussels, giết chết 31 người, tài khoản @LeroyLovesUSA (1.201 người theo dõi) đã đăng tải sử dụng thẻ ký tự (hashtag) về thành phố này và #Giết người Hồi Giáo (#IslamKills): “Tại sao EU không thể đóng cửa biên giới?” Thông điệp được gửi vào ngày 22 tháng 3 năm 2016, cùng ngày mà cái được gọi là IS – Nhà nước Hồi giáo (so-called Islamic State) tuyên bố nhận trách nhiệm về vụ giết người. Một số tài khoản Nga khác đã đăng những thông điệp tương tự vào thời điểm đó.

“Có một sự tập trung nhất quán và không ngừng về quan điểm chống nhập cư, đặc biệt tấn công vào người Hồi giáo. [Họ] đang tạo ra một kiểu liên kết hoàn toàn trong mọi hoàn cảnh giữa người Hồi giáo và chủ nghĩa khủng bố”, ông Morgan, người đã thu thập dữ liệu và xây dựng một hệ thống để khám phá các kết nối giữa các tài khoản.

Tất cả các tài khoản được tìm thấy bởi WIRED được đăng bằng cách sử dụng một khách hàng Twitter trên web của TweetDeck. Tài khoản @Jenn_Abrams có nhiều người theo dõi nhất, 54,467 người và dữ liệu được lấy từ Twitter API cho thấy một số tài khoản đã được tạo ra từ năm 2013 trở lại đây.

Ở cả hai bờ Đại Tây Dương, Twitter, Facebook và Google đã bị chỉ trích một cách nghiêm trọng vì cho phép các tài khoản có liên kết với Nga tận dụng hệ thống mạng của họ để vận hành các chiến dịch thông tin sai lạc.

Các đại diện cao cấp từ các công ty đã bị các thành viên của Quốc hội Mỹ chất vấn về mức độ của vấn đề. “Tôi nghĩ rằng gần như chắc chắn khi Twitter được thúc đẩy để tiết lộ các loại hoạt động tương tự xảy ra xung quanh Brexit, nó sẽ tìm thấy một số tài khoản đã hành xử theo cách tương tự”, Morgan nói, cho biết thêm rằng ông hy vọng các nhà tuyên truyền Nga đặc biệt tập trung vào Anh để thông qua quan điểm cánh hữu của Anh (right – wing British views), chứ không phải quan điểm cánh hữu của Mỹ (right – wing American views).

Hiện tại, cuộc điều tra về tin tức giả của Anh đang chờ đợi để nhận được bằng chứng từ Facebook và Twitter về các tài khoản Nga tập trung ở Anh. Collins, người đang lãnh đạo cuộc điều tra, cho biết cả hai công ty sẽ tham gia phiên điều trần chậm nhất vào đầu năm 2018. “Tôi nghĩ chúng ta có quyền biết liệu các tổ chức ở nước ngoài, đặc biệt trong trường hợp của Nga, có hoạt động chính trị hay không,” ông nói. “Thật đáng sợ, nếu bạn nhìn vào một số nghiên cứu đến từ Mỹ, là có bao nhiêu người vận hành một chiến dịch tốt chỉ với chi phí tương đối thấp và làm thế nào bạn có thể nhắm mục tiêu và bắn phá mọi người với thông điệp có tính đảng phái cao và tin tức giả mạo.”

Một cách khác, một nghiên cứu của các nhà khoa học tại Đại học City University, được báo cáo bởi BuzzFeed, đã phát hiện 13.000 các tài khoản Twitter tự động đã gửi các thông điệp ủng hộ Brexit trong cuộc chạy đua tới cuộc bỏ phiếu. Các tài khoản tự động có nhiều khả năng đăng tải nội dung ủng hộ việc dời đi (pro-Leave) hơn là ở lại (pro-Remain). Ủy Ban Bầu Cử cũng đang điều tra xem liệu Arron Banks, nhà hoạt động ủng hộ việc dời đi nổi bật, đã vi phạm các quy tắc tài chính trong cuộc chạy đua tới cuộc bỏ phiếu khi các câu hỏi gắn liền với số tiền thu được từ đâu.

Tại Mỹ, quảng cáo trên Facebook của Nga đã đạt tới 126 triệu người Mỹ, gần một nửa dân số của đất nước. Trên Twitter có 2,752 tài khoản được liên kết với Cơ quan nghiên cứu Internet của Nga và YouTube do Google sở hữu đã tìm thấy hơn 1.000 video từ 18 tài khoản.

Đối với Nimmo, cái nhìn đầu tiên về sự can thiệp của Nga vào cuộc bỏ phiếu ở Brexit chỉ là đỉnh của tảng băng trôi. “Những người đang vận hành những tài khoản đó đang làm gì bây giờ?” Không có vẻ là họ đặt chân lên bàn và nói, “Chúng ta đã đánh mất điều đó, bây giờ chúng ta hãy đi về nhà.”