Day 2: Momentum

Với thị trường chứng khoán có nhiều nhà đầu tư nhỏ lẻ tham gia thị trường như thị trường Việt Nam thì yếu tố momentum (động lượng) sẽ có nhiều tín hiệu để ta có thể khai thác.

Ta thấy động lượng có thể là một yếu tố đóng góp vào lợi nhuận trong tương lai. Vấn đề bây giờ là chúng ta sẽ bắt tay xây dựng một chiến lược giao dịch động lượng như thế nào? Bắt đầu từ đâu?

Đầu tiên, ta cần định nghĩa động lượng là cái gì và đưa ra một giả thuyết về cách động lượng có thể tạo ra được lợi nhuận vượt trội đã điều chỉnh rủi ro (risk-adjusted returns) -> tôi tạm gọi đây là giả thuyết giao dịch.

Nếu lợi nhuận tích lũy trong một giai đoạn trước đó là dương, thì một tài sản thể hiện động lượng tích cực (positive) nếu lợi nhuận trong giai đoạn tiếp theo cũng dương và ngược lại với lợi nhuận âm. Nói cách khác, nếu tốc độ thay đổi là dương trong một giai đoạn và dương trong giai đoạn tiếp theo thì ta có một động lượng tích cực (positive momentum).

Vấn đề trong định nghĩa trên còn khá mơ hồ, cụm từ “giai đoạn” ở trên nó sẽ kéo bao lâu? Ví dụ nghiên cứu của Jegadeesh và Titman xem xét lợi nhuận 3, ,6, 9, 12 tháng trước đó so với cùng giai đoạn trong các tháng tiếp theo. Tuy nhiên, đối tượng phân tích của chúng ta là hợp động phái sinh VN30F1M, kéo dài 1 tháng, dẫn đến việc tiếp cận dựa trên các khung thời gian ngắn hơn như: tuần, ngày, thậm chí theo giờ và phút sẽ hợp lý hơn.

Tôi sẽ đưa ra một giả thuyết, ta có thể sử dụng momentum trước đó để dự đoán momentum trong giai đoạn tiếp theo và ta có thể sử dụng mô hình hồi quy để thực hiện việc này.

Với giả thuyết này, ta có thể miêu tả bằng công thức sau: y = ax + b. Trong đó, y là momentum trong giai đoạn tiếp theo, x là momentum trong giai đoạn trước đó.

Ta vẫn sẽ chỉ dùng data đến hết năm 2023.

- Ta sử dụng khung thời gian theo tuần và sử dụng các khoảng thời gian là 1, 2, 3, 4 tuần.

- Trong biểu đồ này, size effect là hệ số a trong phương trình. Đường màu xanh thể hiện p-value của các cặp khung thời gian. Ví dụ 1-1 tức là ta dùng momentum của 1 tuần để dự đoán 1 tuần tiếp theo.

Nhìn chung giá trị của các size effect này đều nhỏ, đều nhỏ hơn 15%. Nếu ta chọn mức ý nghĩa 5% thì ta chỉ thu được một cặp có giá trị là 1-1 với size effect 0.13. Ta sẽ thử xây dựng chiến lược giao dịch với động lượng của một tuần và so sánh nó với buy and hold.

- Giả thuyết giao dịch của ta như sau: Ta sẽ tiến hành mua nếu động lượng 7 ngày gần nhất là dương và bán khi động lượng này âm.

Dưới đây là kết quả buy and hold trong giai đoạn trước năm 2024

Sử dụng động lượng 1 tuần.

- Ta thấy được cả 3 chỉ số là sharpe, mdd (mức độ sụt giảm lợi nhuận nhiều nhất) và lợi nhuận tích luỹ đều được cải thiện.

Có thể thấy động lượng là một hướng đi tiềm năng. Tuy nhiên đây mới chỉ là dữ liệu trên tập huấn luyện, chưa thể khẳng định chiến lược này có thể hoạt động từ năm 2024 đến nay. Thêm nữa, đây cũng là giai đoạn thị trường chứng khoán Việt Nam trending với việc tạo đỉnh và có một cú rơi năm 2022. Năm 2019 là một năm mà thị trường đi ngang (sw) thì chiến lược động lượng tỏ ra không hề hiệu quả, tất nhiên phải chấp nhận việc này. Ta sẽ hướng đến việc sw không thua và tối ưu hóa lợi nhuận trong các giai đoạn trending.

Bài tiếp theo tôi sẽ trình bày các cải tiến chiến lược này.