Mỗi buổi sáng thức dậy, điều đầu tiên nhiều người nghĩ đến là một tách cà phê thơm nồng. Thế nhưng, đằng sau hương vị đậm đà ấy là cả một câu chuyện về môi trường mà không phải ai cũng biết đến. Hôm nay, tôi muốn chia sẻ với các bạn về dấu chân carbon của tách cà phê chúng ta đang thưởng thức hàng ngày.

Hành trình của hạt cà phê và những con số đáng báo động

Dấu chân carbon, hay Carbon Footprint (CF), là thuật ngữ chỉ tổng lượng khí CO2 và các loại khí nhà kính khác thải ra trong suốt vòng đời của một sản phẩm. Với cà phê, con số này đến từ một hành trình dài và phức tạp, bắt đầu từ những cánh đồng xanh mướt ở vùng nhiệt đới.
Khi nhìn vào quy trình trồng cà phê, chúng ta sẽ thấy giai đoạn này đóng góp tới hơn 50% tổng lượng khí thải. Nguyên nhân chính đến từ việc sử dụng phân bón hóa học và thuốc trừ sâu trong canh tác. Không chỉ vậy, các phương pháp trồng trọt truyền thống thường đòi hỏi lượng nước lớn, gây áp lực không nhỏ lên nguồn tài nguyên thiên nhiên và để lại những tác động sâu sắc đến chất lượng đất.
Sau khi thu hoạch, hạt cà phê bắt đầu hành trình vượt đại dương để đến với người tiêu dùng. Phần lớn cà phê được trồng ở các quốc gia nhiệt đới như Brasil và Việt Nam, nhưng lại được tiêu thụ chủ yếu ở châu Âu và Bắc Mỹ. Quãng đường di chuyển dài này, dù chủ yếu bằng đường biển, vẫn tạo ra một lượng khí thải carbon đáng kể từ việc đốt nhiên liệu hóa thạch.

Từ hạt xanh đến tách cà phê thơm

Khi đến nơi tiêu thụ, hạt cà phê xanh phải trải qua quá trình rang xay - một công đoạn đòi hỏi nhiều năng lượng. Nhiệt độ cao cần thiết để rang cà phê và điện năng vận hành máy móc đều góp phần tạo nên dấu chân carbon. Thậm chí đến khâu cuối cùng - pha chế tách cà phê, chúng ta vẫn đang thải ra khí nhà kính thông qua việc đun nước nóng và sử dụng các thiết bị pha chế.
Tổng hợp lại, một tách cà phê thông thường có thể thải ra từ 0.2 đến 0.5 kg CO2 vào bầu khí quyển. Con số này có thể khiến nhiều người giật mình, đặc biệt khi chúng ta nhân nó lên với số lượng cà phê tiêu thụ toàn cầu mỗi ngày. Trong bức tranh lớn hơn, nền nông nghiệp hiện đại, bao gồm cả ngành cà phê, đang phát thải khoảng 18 tỷ tấn khí nhà kính mỗi năm, chiếm approximately 1/3 tổng lượng phát thải toàn cầu.

Hướng đến tương lai bền vững

Tuy nhiên, không phải tất cả đều là tin xấu. Các nghiên cứu gần đây cho thấy chúng ta có thể giảm tới 77% lượng khí thải hiện tại của ngành cà phê thông qua những thay đổi trong cách thức canh tác, vận chuyển và tiêu thụ. Ví dụ, một nghiên cứu về dấu chân carbon của cà phê bền vững từ Brazil và Việt Nam đã chứng minh rằng việc áp dụng các phương pháp sản xuất bền vững có thể giảm đáng kể lượng phát thải, với CF trung bình chỉ còn 3,51 kg CO₂e/kg cà phê xanh.
Một giải pháp đơn giản nhưng hiệu quả là việc rang hạt cà phê tại quốc gia sản xuất. Điều này không chỉ tạo thêm việc làm cho người dân địa phương mà còn giúp giảm trọng lượng vận chuyển, từ đó giảm lượng nhiên liệu tiêu thụ trong quá trình vận chuyển. Các chương trình chứng nhận cũng đang được tăng cường để đảm bảo cà phê đáp ứng các tiêu chuẩn bền vững từ nông trại đến tách cà phê cuối cùng.

Kết luận

Mỗi tách cà phê chúng ta thưởng thức đều mang theo một câu chuyện về môi trường. Là những người yêu cà phê, chúng ta có thể góp phần vào việc bảo vệ môi trường bằng những lựa chọn có ý thức hơn trong thói quen tiêu dùng của mình. Việc hiểu rõ về dấu chân carbon của cà phê không phải để khiến chúng ta cảm thấy tội lỗi, mà là để thúc đẩy những thay đổi tích cực trong cách chúng ta sản xuất và thưởng thức thức uống yêu thích này.
Hãy cùng nhau tạo nên những tách cà phê không chỉ ngon mà còn xanh. Bởi vì cuối cùng, môi trường bền vững chính là chìa khóa để đảm bảo chúng ta có thể tiếp tục thưởng thức những tách cà phê thơm ngon trong tương lai.
Bạn có suy nghĩ gì về vấn đề này? Hãy chia sẻ quan điểm của bạn trong phần bình luận nhé!