Keith Wallis nhận bằng FGA vào năm 1978. Có vẻ như phần lớn cuộc đời ông gắn liền với những chuyến đi khắp thế giới với tư cách là giám đốc xuất khẩu của một công ty điều hòa không khí. Cuốn sách của ông có nhiều hình ảnh minh họa đẹp mắt và chứa đựng lượng thông tin đáng kể. Tuy nhiên, cảm nhận của tôi về cuốn sách khá phức tạp, có những điểm mạnh đáng ghi nhận, song cũng tồn tại không ít hạn chế. Sau đây là phân tích cụ thể về những điểm tốt và chưa tốt của ấn phẩm này.

Tác giả cho rằng giá trị của đá quý đầu tư đang gia tăng làm bối cảnh kinh tế toàn cầu thúc đẩy nhu cầu đối với các loại tài sản hữu hình. Ông cảnh báo rằng việc đầu tư vào đá quý chỉ phù hợp với những người có tiềm năng tài chính. Wallis cũng khuyến nghị nên mua đá quý tự nhiên chưa qua xử lý, với mục tiêu chính là quà tặng đẹp của họ, việc gia tăng giá trị chỉ nên xem là điều cộng thêm. Ông đưa ra cảnh báo về các trò lừa đảo trong lĩnh vực đầu tư đá quý và khẳng định việc mua hàng tại các hội chợ đá quý không đồng nghĩa với sự chắc chắn về uy tín.

Tác giả đề cập đến tình trạng nhiều thương nhân gọi đá quý là "ruby Miến Điện" hoặc "sapphire Kashmir" dù không có nguồn gốc thực sự từ những địa danh này. Một số thương nhân sử dụng những tên gọi này để ám chỉ màu sắc thay vì xuất xứ. Người mua cần đặc biệt cảnh giác.

Wallis cho rằng các phương pháp xử lý phổ biến nhất phải được ghi rõ trên hóa đơn bán hàng hoặc giấy chứng nhận. Tất cả các viên đá đã qua xử lý sẽ có giá trị thấp hơn đá chưa xử lý. Tuy nhiên, ông cũng thừa nhận rằng nhiều người bán đá quý đại trà cho rằng việc công bố thông tin xử lý là không cần thiết.

Ông thảo luận về phương pháp xử lý bằng thủy tinh và việc lấp đầy vết nứt trong ruby. Tác giả khuyến nghị nên yêu cầu báo cáo phân tích từ phòng thí nghiệm ngọc học nếu định mua ruby với mục đích đầu tư – chủ yếu liên quan đến ruby khai thác từ vùng Mong Hsu (Miến Điện). Đây là một điểm đáng hoan nghênh.

Một phần lớn của cuốn sách trình bày thông tin về các loại đá quý phổ biến trên thị trường, bao gồm cửa hàng trang sức, mua sắm qua truyền hình và Internet. Đây là phần rất hữu ích cho những ai muốn tìm hiểu về các loại đá quý ít được biết đến hơn như benitoite, danburite, Jade, Peridot, Spinel, Topaz và Tourmaline.

Phần viết về đá hữu cơ như ngọc trai, than đá, ngà voi, hổ phách cũng được thực hiện tốt.

Wallis đúng khi cảnh báo không nên mua ngọc jade tại nước ngoài. Các phương pháp xử lý jade không thể phát hiện bằng các thiết bị ngọc học đơn giản. Ông khuyến nghị chỉ nên mua từ những nguồn đáng tin cậy thay – một lời khuyên thực tiễn và có giá trị.

Bảng này so sánh kích thước của các loại đá phổ biến với kim cương tròn một carat. Ví dụ, Spinel một carat nhỏ hơn 2,56% so với kim cương; ruby và sapphire nhỏ hơn 13,35%, đặc biệt về khối lượng riêng. Ngược lại, tanzanite, tourmaline và ngọc lục bảo có vẻ lớn hơn với một viên kim cương cùng trọng lượng.

Đây là một trong những bảng tốt nhất từng được công bố, xếp loại đá quý dựa trên giá trị thương mại từ "khiêm tốn", "vừa phải", "đặc biệt", "đắt tiền" cho tới "không giới hạn". Các loại đá được xếp vào nhóm “không giới hạn” bao gồm opal đen, ruby ​​sao, sapphire xanh lam, alexandrite, ngọc lục bảo, paraiba tourmaline và ruby.

Tác giả dành cả một phần cho chủ đề này – có thể ông từng làm việc và đi lại nhiều ở nước ngoài. Mặc dù cung cấp nhiều chi tiết thú vị, tôi cho rằng đây là một lời khuyên có phần sai lệch. Trong thực tế, rất khó để người không chuyên mua được đá quý tốt ở nước ngoài, do thường được bán với giá cao hơn nhiều so với giá ở Mỹ. Ngay cả các thương nhân chuyên nghiệp còn dễ bị lừa mua phải đá tổng hợp và đá xử lý . Việc đưa nội dung này vào danh sách có thể gây nhầm lẫn.

Tác giả cho rằng không rõ lý do vì sao GIA bắt đầu hệ thống phân loại kim cương với màu D là cao nhất. Thực tế, trong quá khứ, kim hoàn thường sử dụng hệ thống từ A đến C. GIA bắt đầu với D để tránh gây nhầm lẫn với hệ thống cũ.

Wallis viết rằng các vết nứt trong ngọc lục bảo khá nhiều và phương pháp lấp đầy bằng dầu hoặc chất khác đã được sử dụng từ lâu để cải thiện độ trong. Ông cho rằng công việc xử lý chỉ cần thiết nếu nó làm thay đổi màu sắc đá. Chúng tôi không đồng ý với quan điểm này – khách hàng có quyền biết mọi xử lý đã thực hiện.

Phần này đã lỗi thời. Tác giả không đề cập đến các loại mandarin garnet ở Namibia (1993) hay Nigeria, cũng không nhắc đến nguồn garnet demantoid mới ở Nga – điều có thể được thứ hai giới hạn thời gian xuất bản.

Tác giả bỏ sót mỏ Paraiba-like tại Nigeria (2002) và Mozambique – một thiếu sót đáng tiếc.

Wallis phê phán đúng các hệ thống phân loại màu sắc tanzanite trên kênh mua sắm truyền hình là không đáng tin cậy. Tuy nhiên, ông phải như hiểu sai hệ thống phân loại của Quỹ Tanzanite, khi cho rằng bão hòa tím càng cao thì giá càng cao. Thực tế, xanh lam phải là màu chính, tím chỉ nên là màu phụ.

Tôi nên giới thiệu cuốn sách này? Câu trả lời là "có, nhưng với điều kiện". Các bảng so sánh giá trị và kích thước đá quý tạo ra cuốn sách rất đáng để sở hữu. Hình ảnh trong danh sách cũng là điểm cộng lớn.

Mặc dù có những cuốn sách về đá màu tốt hơn, ấn phẩm này chứa nhiều ý tưởng thú vị và có thể hiện góc nhìn đặc biệt của một tác giả Anh. Chỉ cần lưu ý rằng một số thông tin đã bị lỗi thời, phần lớn nội dung cuốn sách vẫn có giá trị thực tiễn.

Với những người sở hữu thư viện ngọc học phong phú và thích sưu tầm sách về đá quý, cuốn sách này xứng đáng được bổ sung vào bộ sưu tập.

Lược dịch Kira Trần