Roger Renni, giám đốc đồng thời chuyên viên tư vấn cấp cao của Key Objectives mới đây phát biểu tại một cuộc hội thảo trực tuyến của WAN-IFRA rằng các nhà báo trong mùa dịch Covid-19 “phải lên kế hoạch và đánh giá rủi ro như thể đang bước vào vùng chiến sự, đưa tin về thảm họa thiên tai hoặc những cuộc biểu tình bạo lực.”
“Những gì chúng ta đang vấp phải là một mối đe dọa mà nếu không được xử lý một cách phù hợp thì nó sẽ gây hại cho tất cả mọi người xung quanh. Hậu quả sẽ vô cùng tàn khốc,” ông này nói.
Khi cử phóng viên ra hiện trường, tòa soạn và bản thân phóng viên đó cần lưu tâm đến những vấn đề cụ thể chứ không chỉ là lời nhắc nhau “cẩn thận nhé.” Vậy những điều đó là gì?

An toàn cá nhân

An toàn cá nhân là điều vô cùng quan trọng khi xảy ra đại dịch, nhất là với những phóng viên hiện trường không thể tự cách ly và cần phải tiếp tục đưa tin nơi tuyến đầu.
Ngay khi rời khỏi nhà hoặc tòa soạn thì phóng viên cần biết rằng đôi tay mình có thể không sạch, vì thế đừng chạm lên mặt. Khi trở về nhà, cần rửa tay ngay lập tức trước khi chạm vào bất kỳ thứ gì trong không gian sống. Nếu phóng viên trở về từ môi trường có rủi ro cao thì nên cho toàn bộ quần áo vào máy giặt và bản thân cũng phải tắm luôn.
Đối với phóng viên chuẩn bị tiếp xúc với những người có khả năng dương tính với Covid-19 trong quá trình đưa tin, bắt buộc phải đeo khẩu trang cũng như các thiết bị bảo hộ khác như quần áo hay kính bảo hộ. Lưu ý rằng khẩu trang cũng có nhiều loại với khả năng ngăn chặn khác nhau, và dứt khoát không sử dụng khẩu trang tự chế.

An toàn khi tác nghiệp

Bên cạnh việc phải lưu ý không đưa tay lên mắt, mũi, miệng thì phóng viên cũng luôn ghi nhớ rằng cần tránh tiếp xúc với người khác và không xâm phạm vào không gian của người khác.
Khi phỏng vấn, phóng viên cần phải sử dụng micro có tấm chắn, hoặc phải khử trùng thiết bị sau khi công việc hoàn thành.
Ở tòa soạn cũng nên lưu tâm về những khu vực dùng chung. Nên khử trùng bàn phím máy tính và không nên dùng chung laptop. Cần theo đúng quy trình phòng dịch và nếu có dấu hiệu nhiễm virus corona thì cần báo cáo ngay cho tòa soạn cũng như cơ quan y tế trước khi bùng nổ phản ứng dây chuyền.
Các nhà báo trong mùa dịch Covid-19 “phải lên kế hoạch và đánh giá rủi ro như thể đang bước vào vùng chiến sự, đưa tin về thảm họa thiên tai hoặc những cuộc biểu tình bạo lực.”

Kết quả có đáng để chập nhận rủi ro không?

Tòa soạn cũng như phóng viên luôn cần đặt ra câu hỏi “liệu nhiệm vụ được giao có đáng để một phóng viên phải ra hiện trường không”? Tất nhiên, sẽ có những nhà báo tranh thủ lý do dịch bệnh để khỏi phải ra ngoài, nhưng đối với những nhà báo năng nổ thì câu hỏi này vẫn là điều cần thiết.
Ngay khi phóng viên ra khỏi nhà, họ cần phải hiểu là đang bước vào vùng dễ lây nhiễm. Vì vậy, mỗi phóng viên phải tự quyết định có đặt bản thân mình và đồng nghiệp vào chỗ hiểm nguy hay không bằng cách câu hỏi: Liệu tôi có bệnh nền không? Tôi có nằm trong nhóm tuổi dễ bị rủi ro không? Địa điểm hiện trường có đủ rộng hoặc đủ an toàn để thực thi các biện pháp cần thiết không? Tôi có thể hoàn thành công việc trong khi vẫn đảm bảo giãn cách xã hội không? Sẽ có bao nhiêu người tới địa điểm đó? Những rủi ro của môi trường mà chúng ta sắp bước vào là gì và cần có những biện pháp phòng tránh ra sao?
Phóng viên cần dành thời gian nghiên cứu tình hình để đảm bảo an toàn cho bản thân, giống như là nghiên cứu cho câu chuyện mà họ sắp viết vậy.

Tôn trọng các biện pháp giãn cách xã hội

Nhà báo nên tuân thủ các quy định về giãn cách xã hội, tức là duy trì khoảng cách tối thiểu 2m với người khác và tránh những chỗ đông người.
Nhiều nước áp dụng các biện pháp này để tránh sự lây lan của virus corona nhưng chỉ có thể hiệu quả nếu ít nhất 80% dân chúng thực hiện. Nhà báo tác nghiệp để phục vụ xã hội nhưng chúng ta cũng là một phần của xã hội đó nên sự tuân thủ của nhà báo cũng góp phần để biện pháp giãn cách xã hội đạt hiệu quả.

Đi lại

Nếu tự lái xe, phóng viên phải khử khuẩn tay trước và sau khi ngồi lên xe. Nếu sử dụng các phương tiện công cộng – môi trường có nguy cơ nhiễm bệnh rất cao – cần phải chuẩn bị đầy đủ các thiết bị bảo hộ.

Sức khỏe tinh thần 

Stress, lo lắng, thậm chí suy sụp tinh thần là hậu quả có thể xảy ra với phóng viên trong quá trình đưa tin về dịch bệnh. Có những câu chuyện đau thương tác động lớn đến tâm lý của phóng viên. Khi đó cần nghỉ ngơi, đảm bảo ăn ngủ đầy đủ và bắt buộc tạo sự cân bằng giữa công việc và cuộc sống./.
Đọc thêm: