One day Alice came to a fork in the road and saw a cheshire cat in a tree. 'Which road do i take?' she asked. 'Where do you want to go?' was his response. 'I don't know,' Alice answered. 'Then,' said the cat, 'it doesn't matter.'
Well, so you can go any way..
Well, so you can go any way..
KIỂM SOÁT VÀ LỰA CHỌN
“Nhiệm vụ chính trong cuộc sống chỉ đơn giản là: nhận ra và phân tách các vấn đề để tôi có thể nói rõ ràng với bản thân rằng những thứ bên ngoài không nằm trong tầm kiểm soát của mình, và điều mà tôi phải làm với những lựa chọn tôi thực sự kiểm soát. Nơi nào sau đó làm tôi tìm kiếm thiện và ác? Không phải là những thứ bên ngoài không thể kiểm soát được, nhưng là trong bản thân tôi với những lựa chọn mà tôi sở hữu...”
—EPICTETUS, DISCOURSES, 2.5.4–5
     Điều khả dĩ quan trọng đơn cử nhất trong triết học Khắc kỷ là phân biệt giữa những gì chúng ta có thể thay đổi và những gì chúng ta không thể. Những gì chúng ta có tầm ảnh hưởng và những gì ta không. Chuyến bay bị hoãn vì thời tiết  — không một lời la ó nào vào đại diện hãng hàng không có thể kết thúc cơn bão. Không có ước muốn nào có thể làm cho bạn cao hơn hoặc thấp hơn hoặc sinh ra trong một đất nước khác. Dù bạn có cố gắng cách mấy, bạn cũng không thể khiến ai đó thích mình. Và trên hết, thời gian quăng bản thân vào những khách thể bất biến này không phải là thời gian dành cho những thứ chúng ta có thể thay đổi.  
Sự khôi phục thông lệ cộng đồng nào đó được gọi là Lời cầu nguyện Thinh lặng. “Chúa ơi, xin hãy ban cho tôi sự bình tâm để chấp nhận những điều tôi không thể thay đổi, can đảm để thay đổi những điều tôi có thể, và sự minh triết để nhận biết được sự khác biệt giữa cái có thể và không thể thay đổi được.” Con nghiện không thể thay đổi sự sa đọa thời trẩu tre. Họ không thể hoàn tác những lựa chọn họ đã thực hiện hoặc những tổn thương mà họ đã gây ra. Nhưng họ có thể thay đổi tương lai — qua sức mạnh mà họ có trong giây phút hiện tại. Như Epictetus từng nói, họ có thể làm chủ các lựa chọn mà họ đưa ra ngay lập tức.
Điều này cũng đúng với chúng ta ngày nay. Nếu chúng ta có thể tập trung vào làm rõ những phần nào như ban ngày trong tầm kiểm soát của chúng ta và những phần nào không, chúng ta sẽ không chỉ hạnh phúc hơn, chúng ta còn có thể có lợi thế khác biệt so với những người khác không thể nhận ra rằng họ đang chiến đấu với một trận chiến không có lối ra.
English version:
“The chief task in life is simply this: to identify and separate matters so that I can say clearly to myself which are externals not under my control, and which have to do with the choices I actually control. Where then do I look for good and evil? Not to uncontrollable externals, but within myself to the choices that are my own . . .”
—EPICTETUS, DISCOURSES, 2.5.4–5
The single most important practice in Stoic philosophy is differentiating between what we can change and what we can’t. What we have influence over and what we do not. A flight is delayed because of weather—no amount of yelling at an airline representative will end a storm. No amount of wishing will make you taller or shorter or born in a different country. No matter how hard you try, you can’t make someone like you. And on top of that, time spent hurling yourself at these immovable objects is time not spent on the things we can change.
The recovery community practices something called the Serenity Prayer: “God, grant me the serenity to accept the things I cannot change, the courage to change the things I can, and the wisdom to know the difference.” Addicts cannot change the abuse suffered in childhood. They cannot undo the choices they have made or the hurt they have caused. But they can change the future—through the power they have in the present moment. As Epictetus said, they can control the choices they make right now.
The same is true for us today. If we can focus on making clear what parts of our day are within our control and what parts are not, we will not only be happier, we will have a distinct advantage over other people who fail to realize they are fighting an unwinnable battle.