Đã đến lúc chúng ta định nghĩa lại khái niệm "nền văn minh"

một nền văn minh ( civilization) theo wiki nghĩa là một xã hội phức tạp có sự phát triển đô thị, phân chia giai cấp, tồn tại chính quyền và hệ thống giao tiếp. Theo đó, nếu thiếu một trong các đặc điểm trên thì một xã hội có thể không được coi là một nền văn minh. Như chúng ta biết thì ngày nay lưỡng hà được coi là nền vm đầu tiên của nhân loại, xuất hiện vào thiên niên kỷ thứ 4 TCN hay khoảng 5000 đến 6000 năm trước. Nhưng gần đây ở Gobekli Tepe ở Thổ Nhĩ Kỳ các nhà khảo cổ phát hiện các công trình mà họ ước tính tồn tại khoảng 12000 năm trước. Không chỉ vậy, vào khoảng thế kỷ 19, một nhóm khảo cổ đã phát hiện ở sa mạc Gobi ( phía tây bắc Tây Tạng) có di tích một ngôi làng với vật dụng và cống rãnh, ước tính khoảng 10 ngàn năm TCN. Tuy nhiên một nền văn minh bắt nguồn từ giữa xa mạc gần như là không thể kết hợp với việc không ai biết về các nền văn minh này nên các nhà khảo cổ vẫn giữ lập trường của họ : " lưỡng hà là cái nôi của văn minh nhân loại". Nhưng có lẽ họ đã bỏ qua một vấn đề mà mình đề cập đến ở đầu bài viết. Chúng ta biết đến các nền vm cổ đại thông qua các công trình mà họ tạo nên như ai cập, lưỡng hà, la mã, hy lạp,... . Vậy còn những xã hội không phát triển về công trình? họ thích tập trung vào văn hóa, khoa học, tôn giáo, tín ngưỡng, hay thậm chí là các ngành học mà ngày nay chúng ta còn chẳng thèm để tâm như chiêm tinh học, thần học,... có khi họ chính là những người đi trước, dẫn đường cho các thế hệ sau như ai cập hay lưỡng hà mà chúng ta biết đến. Hoặc có lẽ chỉ vì một lý do nào đó mà các công trình của họ đến nay ko còn nữa. Vậy không có nghĩa là họ chưa từng tồn tại. Sự tồn tại của thế hệ đi trước không thể vô nghĩa vậy được. Nếu chẳng may một ngày nào đó nền văn minh của chúng ta cũng chịu chung số phận với các nền vm khác và cái giai đoạn lịch sử mấy ngàn năm qua bị xóa thì thế hệ sau có lẽ cũng chỉ biết đến tổ tiên của họ là những con người ăn lông ở lỗ và chẳng khác gì lũ mọi rợ. Cũng sắp đến lúc chúng ta phải thực sự nhìn lại nguồn gốc của chính mình. Chúng ta thực sự là ai? Và tại sao chúng tồn tại?