Vừa quay lại Nhà trắng, một trong những hoạt động đầu tiên trong nhiệm kì thứ 2 của Tổng thống Donald Trump là rút khỏi Thoả thuận Paris về Biến đổi khí hậu.
- Sắc lệnh được ban hành vào ngày 20/01/2025 với tiêu chí " Đặt nước Mỹ lên hàng đầu trong các thoả thuận trong môi trường quốc tế". Đưa Mỹ cùng với Iran, Libya và Yemen trở thành những quốc gia duy nhất trên thế giới không tham gia Thỏa thuận Paris về khí hậu năm 2015
"Tôi sẽ ngay lập tức rút khỏi sự kìm kẹp bất công một chiều của Thỏa thuận khí hậu Paris. Nước Mỹ sẽ không phá hoại các ngành công nghiệp của chúng ta trong khi Trung Quốc gây ô nhiễm mà không bị trừng phạt."- Tổng thống Mỹ Donald Trump.
img_0
- Trong bối cảnh các nhà khoa học cảnh báo về nguy cơ tác động tiêu cực ngày càng tăng của biến đổi khí hậu. Với vai trò là nền kinh tế số 1 trên thế giới, đồng thời là nước có chỉ số phát thải khí gây hiệu ứng nhà kính đứng thứ 2 trên thế giới, việc Mỹ rút khỏi các cam kết về biến đổi khí hậu có thể khiến thế giới ngày càng xa mục tiêu hạn chế sự nóng lên của Trái đất ở mức 1,5 độ C. Vậy lí do nào khiến chính quyền Trump lại quyết định rút khỏi Hiệp định Paris?
- Đây có thể xem là một số lí do cho quyết định này:
+ Gánh nặng kinh tế: Ông Trump cho rằng Hiệp định Paris đặt ra các cam kết không công bằng, gây áp lực kinh tế lên người lao động, doanh nghiệp và người nộp thuế Mỹ.
+ Bảo vệ ngành công nghiệp trong nước: Ông lo ngại rằng việc tuân thủ các quy định của hiệp định sẽ làm suy yếu các ngành công nghiệp quan trọng của Mỹ, như dầu mỏ, khí đốt và than đá, đồng thời tạo lợi thế cho các quốc gia khác như Trung Quốc ( vì theo Trump, các nước này không phải chịu cùng mức độ ràng buộc như Mỹ.).
+ Chủ quyền quốc gia: Ông Trump tin rằng các thỏa thuận quốc tế như Hiệp định Paris không phản ánh giá trị của Mỹ và đặt gánh nặng kinh tế không công bằng lên người dân Mỹ. Hiệp định Paris ràng buộc Mỹ vào một cam kết quốc tế mà ông cho là không có lợi cho nước Mỹ. Ông nhấn mạnh rằng các quyết định về môi trường và kinh tế nên do chính phủ Mỹ tự đưa ra, thay vì bị ảnh hưởng bởi các thỏa thuận toàn cầu.
+"America First": Đây là triết lý cốt lõi trong chính sách của Trump, nhấn mạnh việc ưu tiên lợi ích kinh tế và chủ quyền của Mỹ thay vì tham gia vào các hiệp định đa phương có thể giới hạn quyền tự quyết của nước này.
- Vậy tình hình Biến đổi khí hậu sẽ thế nào sau khi Donald Trump rút khỏi Hiệp định Paris, và chính quyền Trump sẽ có những động thái nào đối với tình hình biến đổi khí hậu đang ngày càng trầm trọng.
img_1
Đầu tiên việc Mỹ là quốc gia chiếm 13% lượng khí thải CO2 toàn cầu - hủy bỏ kế hoạch cắt giảm khí thải quốc gia đang gây ra những hệ lụy nghiêm trọng. 
- Năm 2024 đã chứng kiến nhiệt độ trung bình cao nhất lịch sử và lần đầu tiên vượt ngưỡng tăng 1,5oC - giới hạn được đề ra trong Thỏa thuận Paris và cũng là ngưỡng thích nghi của con người và tự nhiên. Các chuyên gia cho rằng điều này chắc chắn sẽ ảnh hưởng mạnh tới tiến trình ứng phó biến đổi khí hậu, giữa lúc hiện tượng này đang ngày một cực đoan hơn.
- Đáng chú ý, với việc là một trong ba nước có lượng phát thải CO2 lớn nhất thế giới, việc hủy bỏ kế hoạch cắt giảm khí thải quốc gia của ông Trump chắc chắn sẽ ảnh hưởng tới mục tiêu phát thải ròng bằng 0 (Net Zero) của nhiều nước.
- Ông Paul Watkinson, cựu nhà đàm phán khí hậu người Pháp, nhấn mạnh: "Tại sao những người khác phải tiếp tục gánh vác trách nhiệm, nếu một trong những người chủ chốt một lần nữa rời khỏi phòng?".
- Các tổ chức tài chính quốc tế cũng đang phải đối mặt với thách thức kép. Một mặt họ phải đáp ứng nhu cầu tài chính ngày càng tăng từ các dự án năng lượng tái tạo và thích ứng với biến đổi khí hậu. 
- Mặt khác việc Mỹ rút lui có thể làm suy giảm niềm tin của nhà đầu tư vào thị trường tài chính xanh toàn cầu.

Đòn giáng mạnh vào các nước đang phát triển

Như một phần của việc rút khỏi Thỏa thuận Paris, Tổng thống Trump đã ra lệnh ngừng ngay lập tức mọi khoản tài trợ mà Mỹ đã cam kết trong các cuộc đàm phán về khí hậu của Liên hợp quốc trước đó.
Đặc biệt, việc cắt 11 tỉ USD tài trợ cho năm 2024 và 21% ngân sách ban thư ký khí hậu Liên hợp quốc đang đẩy các nước đang phát triển vào tình thế khó khăn. 
Theo Reuters, các quốc gia này cần hơn 1.000 tỉ USD mỗi năm để đạt mục tiêu khí hậu và bảo vệ người dân khỏi các hiện tượng thời tiết cực đoan.
Việc loại bỏ nguồn tài trợ này sẽ làm gia tăng gánh nặng tài chính, gây suy yếu khả năng ứng phó và phục hồi trước biến đổi khí hậu của các quốc gia, từ đó làm mất sự ổn định về kinh tế, an ninh lương thực và có khả năng làm tăng bất ổn về chính trị ở nhiều nước.
Mỹ cũng đang chịu trách nhiệm tài trợ khoảng 21% ngân sách cốt lõi cho ban thư ký khí hậu của Liên hợp quốc. Việc cắt giảm của ông Trump sẽ cản trở hoạt động điều hành các cuộc đàm phán về biến đổi khí hậu của thế giới hiện còn đang gặp nhiều khó khăn.
Quyết định của ông Trump đặt ra thách thức chưa từng có cho nỗ lực chống biến đổi khí hậu toàn cầu. 
Điều này đòi hỏi cộng đồng quốc tế phải có những điều chỉnh chiến lược mạnh mẽ hơn, đồng thời nâng cao vai trò của các tổ chức trong việc thúc đẩy các sáng kiến khí hậu và duy trì cam kết toàn cầu về phát triển bền vững.
img_2

Ảnh hưởng lớn tới thị trường xe điện

Không chỉ hủy bỏ kế hoạch cắt giảm khí thải quốc gia, Tổng thống Trump cũng đang nhắm tới các khoản ưu đãi về thuế mà chính quyền tiền nhiệm của cựu Tổng thống Mỹ Joe Biden dành cho các dự án cắt giảm CO2 trong nước. 
Việc đình chỉ các hợp đồng điện gió ngoài khơi, thu hồi mục tiêu phát triển xe điện và loại bỏ ưu đãi thuế 7.500 USD cho giao dịch mua xe điện đang làm suy yếu nghiêm trọng ngành công nghiệp xanh.
Quỹ hỗ trợ trạm sạc trị giá 5 tỉ USD cũng bị đóng băng, gây ảnh hưởng nặng nề đến kế hoạch phát triển cơ sở hạ tầng cho xe điện. Thị trường tín chỉ carbon quốc tế - dự kiến đạt 10 tỉ USD vào 2030 - cũng bị ảnh hưởng khi doanh nghiệp Mỹ gặp khó trong việc tham gia.

Vậy quyết định này của chính quyền Trump sẽ ảnh hưởng thế nào tới Biến đổi khí hậu

Sau khi rút Mỹ khỏi Hiệp định Paris về biến đổi khí hậu, Tổng thống Donald Trump đã thực hiện một loạt biện pháp nhằm thúc đẩy ngành công nghiệp nhiên liệu hóa thạch và giảm thiểu các quy định môi trường. Cụ thể:
+ Tăng cường sản xuất dầu khí trong nước: Ông Trump đã tuyên bố "tình trạng khẩn cấp năng lượng quốc gia" nhằm đẩy mạnh sản xuất dầu và khí đốt, bao gồm việc mở rộng khai thác trên các vùng đất liên bang và khu vực Bắc Cực. apnews.com
+ Thu hồi các chính sách môi trường của chính quyền trước: Hủy bỏ các mục tiêu phát triển xe điện và các ưu đãi thuế liên quan, đồng thời đình chỉ các dự án điện gió ngoài khơi. apnews.com
+ Thúc đẩy xuất khẩu năng lượng hóa thạch: Khuyến khích xuất khẩu khí tự nhiên hóa lỏng (LNG) và giảm bớt các hạn chế đối với hoạt động khoan dầu. theguardian.com
- Những động thái này thể hiện sự ưu tiên của chính quyền Trump đối với ngành công nghiệp nhiên liệu hóa thạch, đồng thời giảm bớt các biện pháp bảo vệ môi trường và chống biến đổi khí hậu.
Như vậy với tiêu chí làm giàu thêm cho nước Mỹ và tận dụng mọi nguồn lực để thúc đẩy phát triển kinh tế, chính quyền Trump có thể làm gia tăng tốc độ biến đổi khí hậu và gây ra những hậu quả lâu dài cho môi trường. Sự phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch và giảm thiểu đầu tư vào năng lượng tái tạo có thể khiến trái đất đối mặt với những thách thức lớn hơn trong việc duy trì một môi trường sống bền vững.