TCCSĐT - Trong kỷ nguyên 4.0, lực  lượng Thanh niên Việt Nam đang đứng trước nhiều cơ hội thuận lợi để tự  khẳng định bản thân, cống hiến trí tuệ, sức trẻ cho công cuộc xây dựng  và bảo vệ Tổ quốc. Vì vậy, tổ chức Đoàn Thanh niên Cộng sản (Đoàn TNCS)  Hồ Chí Minh cần thể hiện rõ vai trò là người tổ chức, lãnh đạo và bạn  đồng hành đầy tin tưởng của thanh niên giai đoạn hiện nay.
Các phần trước
Vai trò quan trọng của Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh đối với thanh niên
Từ  khi ra đời đến nay, dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam tổ chức  Đoàn TNCS Hồ Chí Minh luôn giữ vai trò quan trọng trong tổ chức và cổ  vũ tuổi trẻ Việt Nam thể hiện tinh thần xả thân trong các cuộc đấu tranh  giải phóng dân tộc, bảo vệ Tổ quốc và giữ vững độc lập, tự do và toàn  vẹn lãnh thổ. Thanh niên Việt Nam luôn phát huy truyền thống  dân tộc,  nêu cao tinh thần xung phong, tình nguyện, xung kích, đi đầu trong các  cuộc cách mạng dân tộc, dân chủ; trong cuộc kháng chiến chống quân xâm  lược; trong thời kỳ đổi mới, đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất  nước và hội nhập quốc tế…
Hiện  nay khi đất nước ta đang bước vào thời kỳ phát triển mới, có biết bao  cơ hội và cũng không ít những khó khăn, thách thức đan xen, thanh niên  là lực lượng xã hội to lớn, có tiềm năng hùng hậu. Thế hệ thanh niên  ngày nay được kế thừa tinh hoa truyền thống của dân tộc và những thành  quả của cách mạng, mở rộng giao lưu quốc tế; họ có mặt mạnh cơ bản là trình độ học vấn cao hơn trước, nhạy cảm với thời cuộc, giàu lòng yêu  nước, có khát vọng đưa đất nước vượt qua nghèo nàn, lạc hậu, thực hiện  thành công mục tiêu lý tưởng do Đảng đề ra là dân giàu, nước mạnh, dân  chủ, công bằng, văn minh.
Tuy  nhiên, cũng cần thẳng thắn thừa nhận, hoạt động của Đoàn thanh niên và  công tác thanh niên trong thời gian qua cũng còn không ít những hạn chế.  Tổ chức Đoàn chưa tạo được sự phát triển đồng đều ở các cấp, chưa phát  huy được mạnh mẽ tiềm năng, sức sáng tạo của thanh niên. Công tác giáo  dục của Đoàn tuy rộng nhưng chưa sâu, chất lượng của nhiều đoàn viên  chưa cao; việc đoàn kết, tập hợp thanh niên trên một số lĩnh vực chưa  hiệu quả. Một bộ phận thanh thiếu niên còn có biểu hiện suy thoái tư  tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, phai nhạt lý tưởng, giảm sút niềm  tin, ít quan tâm đến tình hình đất nước, thiếu ý thức chấp hành pháp  luật, sống thực dụng, xa rời truyền thống văn hóa dân tộc. Trình độ học  vấn của một bộ phận thanh niên, nhất là thanh niên nông thôn, thanh niên  dân tộc thiểu số còn thấp; tình trạng tội phạm và tệ nạn xã hội trong  thanh niên vẫn gia tăng và diễn biến phức tạp. Đây là những vấn đề rất  đáng lo ngại, trong đó tổ chức Đoàn có phần trách nhiệm lớn.
Giai  đoạn hiện nay, Việt Nam đang dần chuyển mình theo xu hướng công nghiệp  hóa, hiện đại hóa chú trọng phát triển công nghệ và xuất khẩu nông  nghiệp. Thanh niên Việt Nam đang dần chứng minh được năng lực tiếp cận,  học hỏi và sáng tạo trên trường quốc tế.
Bản  chất của cách mạng công nghiệp 4.0 là dựa trên nền tảng công nghệ số và  tích hợp tất cả các công nghệ thông minh để tối ưu hóa quy trình,  phương thức sản xuất. Kỷ nguyên mới của đầu tư, năng suất và mức sống  gia tăng tất cả là nhờ vào sự sáng tạo của con người và sẽ tác động sâu  sắc đối với các hệ thống chính trị, xã hội, kinh tế của thế giới.

“Kiềng 3 chân” của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0

Công  nghiệp 4.0 là xu hướng hiện thời trong việc tự động hóa và trao đổi dữ  liệu trong công nghệ sản xuất. Nó bao gồm các hệ thống không gian mạng  thực - ảo (Cyber-physical System), Internet vạn vật (Internet of  Things), điện toán đám mây (Cloud Computing) và điện toán nhận thức  (Cognitive Computing). Nó tạo ra những "nhà máy thông minh". Trong các  nhà máy thông minh với cấu trúc kiểu mô-đun, hệ thống thực-ảo giám sát  các quy trình thực tế, tạo ra một bản sao ảo của thế giới thực và đưa ra  các quyết định phân tán. Qua Internet vạn vật, các hệ thống thực-ảo  giao tiếp và cộng tác với nhau và với con người trong thời gian thực, và  với sự hỗ trợ của Internet Dịch vụ, dịch vụ nội hàm và dịch vụ xuyên tổ  chức được cung cấp cho các bên tham gia chuỗi giá trị sử dụng.
Theo các chuyên gia, cuộc cách mạng công nghệ 4.0 dựa trên 3 công nghệ nên tảng đặc trưng là điện toán đám mây (Cloud Computing), dữ liệu lớn (Big Data)  và chuỗi khối (Blockchain). Các công nghệ này chính la cái kiêng 3 chân của cuộc cách  mạng công nghệ 4.0 và đang, sẽ trở thành những xu hướng tiên tiến nhất  của nền công nghệ thế giới. Vì vậy, chúng cũng sẽ đóng vai trò quan  trọng trong công cuộc đón đầu sóng 4.0 của Việt Nam.

Điện toán đám mây (cloud computing)

Điện  toán đám mây hiểu đơn giản là tất cả các dữ liệu đều có thể được lưu  trữ hoàn toàn trực tuyến mà không nằm tại máy tính cơ sở (vì thế được  gọi là trong các “đám mây”). Tất cả mọi người đều có thể lưu trữ những  tài liệu, thông tin, nền tảng của mình trên nền tảng “đám mây”này.
Về  định nghĩa, đây là mô hình cung cấp các tài nguyên máy tính dưới dạng dịch vụ qua môi trường mạng. Nó đưa ra các giải pháp điện toán dựa trên  Internet mà ở đó cung cấp tài nguyên chia sẻ giống như một dòng điện  được phân phối trên lưới điện.
Các  máy tính “trên mây” sẽ được cấu hình để làm việc cùng nhau, các ứng  dụng khác nhau sử dụng sức mạnh điện toán tập hợp như thể chúng đang  chạy trên cùng một hệ thống duy nhất. Với công nghệ này, bất kỳ ứng dụng  hay dịch vụ máy tính nào cũng đều có thể được cung cấp qua mạng hay  Internet, với phần mềm tối thiểu mà không cần phần mềm cục bộ.
Công  nghệ đám mây này tạo điều kiện cho sự phát triển bùng nổ của các dịch  vụ dựa trên Internet, từ tìm kiếm phương tiện truyền thông đến lưu trữ  ngoại tuyến dữ liệu cá nhân, cũng như khả năng xử lý nền cho phép các  thiết bị Internet di động thực hiện những việc như trả lời các lệnh bằng  giọng nói để hỏi đường.
Công  nghệ đám mây là một yếu tố quan trọng trong cuộc cách mạng 4.0 đang  diễn ra mạnh mẽ trên toàn cầu. Theo báo cáo của McKinsey thì những loại  công nghệ đám mây sẽ làm thay đổi cuộc sống, kinh doanh và nền kinh tế  toàn cầu. Dự toán đến năm 2025 công nghệ này sẽ đạt doanh thu từ 1,7 đến  6,2 nghìn tỷ USD/năm trên quy mô toàn cầu.

Dữ liệu lớn (big data)

Dữ  liệu lớn là thuật ngữ dùng để chỉ một tập hợp dữ liệu rất lớn và phức  tạp đến nỗi những công cụ, ứng dụng xử lý dữ liệu truyền thống không thể  đảm đương được. Dữ liệu rất lớn này đặt ra các thách thức phân tích,  thu thập, giám sát dữ liệu, tìm kiếm, chia sẻ, lưu trữ, truyền nhận,  trực quan, truy vấn và tính riêng tư. Big Data có thể làm được điều đó.
Dữ  liệu lớn đề cập đến xu hướng công nghệ thông tin và truyền thông về xử  lý lượng dữ liệu khổng lồ để có được dữ liệu thích hợp cho việc ra quyết  định nhanh chóng để tăng năng suất.
Theo  Cơ quan thương mại và đầu tư Đức dự báo tổng nguồn dữ liệu kỹ thuật số  sẽ tăng trưởng lên đến 44 zettabyte (40 nghìn tỷ gigabyte) vào năm 2020.  Dữ liệu hệ thống trong công nghệ internet kết nối vạn vật cũng được kỳ  vọng tăng trưởng từ chỉ 2% trong tổng dữ liệu kỹ thuật số năm 2013 lên  khoảng 10% vào năm 2020.

Chuỗi khối (Blockchain)

Blockchain  là một cơ sở dữ liệu được phân cấp, lưu trữ thông tin trong các khối  được liên kết với nhau và được mở rộng liên tục theo thời gian.
Về  bản chất công nghệ, blockchain là một loại sổ cái phân phối  (distributed ledger), bao gồm các thông tin được ghi lại bằng kỹ thuật  số và không thể thay đổi được đưa vào trong các gói gọi là là khối.
Mỗi  khối thông tin chứa đều chứa thông tin về thời gian khởi tạo và được  liên kết tới khối trước đó bằng một mật mã. Điều này cho phép các chuỗi  khối được sử dụng như là một cuốn sổ cái, trong đó thông tin được truy  cập và chia sẻ bởi bất cứ ai có quyền truy cập trong khối chuỗi đó.
Blockchain  được thiết kế để chống lại việc thay đổi của dữ liệu: Một khi dữ liệu  đã được ghi thì sẽ không có cách nào thay đổi được nó. Blockchain được  đảm bảo nhờ cách thiết kế sử dụng hệ thống tính toán phân cấp với khả  năng chịu lỗi cao.
Vì  vậy, đây là phương thức giao dịch có khả năng chia sẻ, lập trình trên  nền tảng, và mã hóa siêu an toàn, các hậu quả nghiêm trọng khi dữ liệu  bị thay đổi trong bối cảnh thương mại toàn cầu, ví dụ như những vụ tin  tặc tấn công vào các ngân hàng hay sân bay, sẽ hoàn toàn được loại bỏ.
Blockchain  có thể được coi là một trong các nền tảng công nghệ để các quốc gia  cũng như các doanh nghiệp nắm bắt cơ hội trong cuộc đua 4.0 bởi hai lý  do chính sau.
Thứ nhất,  blockchain tạo dựng lòng tin do tính giải trình và minh bạch cao.  Blockchain tạo nên một thế hệ mới các ứng dụng trong giao dịch, cho phép  dữ liệu được lưu trữ một cách liên tục, bảo mật và “cứng nhắc” (ít bị  tác động bởi nhân tố con người) đủ để chống lại việc giả mạo và sửa đổi  thông tin.
Thứ hai,  công nghệ blockchain có tiềm năng giúp giảm thiểu đáng kể chi phí và sự  phức tạp của các hoạt động kinh doanh. Với đặc tính là một cuốn sổ cái  phân chia, blockchain giúp cho việc kinh doanh hiệu quả hơn về mặt chi  phí, tiết kiệm thời gian giao dịch hơn khi mọi thứ trong qui trình được  kiểm tra và giao thương mà không đòi hỏi phải có một điểm kiểm soát  trung tâm hay những trung gian kiểm soát trong toàn bộ qui trình.
Cuộc  cách mạng công nghệ 4.0 với ba chân kiềng như nêu trên đang được các  nước trên toàn thế giới nghiên cứu, phát triển và ứng dụng mạnh mẽ để  đẩy mạnh tiến trình xây dựng và phát triển đất nước. Ở Việt Nam, mối  quan tâm của các bộ, ban, ngành cũng như từ khối doanh nghiệp tới việc  phát triển và ứng dụng các công nghệ 4.0 đang có xu hướng tăng nhanh và  rõ rệt. Trong bối cảnh đó, thanh niên Việt Nam cần được sự dẫn dắt để có  thể phát huy được thế mạnh và góp phần vào xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Đoàn là người đồng hành và dẫn dắt thanh niên trong kỷ nguyên 4.0

Ở  Việt Nam, vai trò của Đoàn thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh trong công  tác xây dựng hệ sinh thái khởi nghiệp cho thanh niên Việt Nam kỷ nguyên  4.0 là cực kỳ quan trọng trong giáo dục, phổ cập và điều hướng đón đầu  xu hướng của thế giới:
Thứ nhất,  tổ chức Đoàn phải làm tốt và có hiệu quả công tác tuyên truyền giáo dục  chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối đổi mới của  Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước trên cơ sở từ thực tiễn cuộc  sống đến với thanh niên. Phải phát huy tốt những thế mạnh thanh niên đó  là: có nhận thức tốt, có kiến thức chuyên sâu, bản lĩnh chính trị vững  vàng. Mạnh dạn tham mưu với Đảng, Nhà nước tạo điều kiện cho thanh niên  tham gia tích cực vào các chương trình phát triển kinh tế - xã hội của  đất nước. Từ đây, giúp cho thanh niên Việt Nam vừa đảm bảo công tác xây  dựng hệ sinh thái khởi nghiệp đúng theo đường lối chủ trương của Đảng,  vừa đảm bảo theo kịp xu thế thế giới đang rất năng động và có rất nhiều  đột phá lớn trong sáng tạo công nghệ và ứng dụng công nghệ toàn diện  trong phát triển xã hội.
Thứ hai,  hướng thanh niên tới những phẩm chất cần có của người lao động mới để  đáp ứng yêu cầu sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc  tế. Đó là: chủ động, tự giác, khiêm tốn, có bản lĩnh, giỏi chuyên môn,  thạo việc, sáng tạo, quan tâm đến năng suất, chất lượng, hiệu quả, có tư  duy kinh tế, tiếp cận khoa học công nghệ mới, có kỹ năng giao tiếp xã  hội, thích ứng nhanh với môi trường mới. Đồng thời yêu cầu thanh niên  tham gia với trách nhiệm cao nhất trong việc học tập văn hóa, học nghề  và nỗ lực lập nghiệp cho chính bản thân mình để mỗi thanh niên phải thực  sự giỏi ít nhất một nghề hoặc một lĩnh vực, đó cũng là trực tiếp tham  gia phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, đáp ứng yêu cầu phát triển  kinh tế theo hướng năng suất, chất lượng, hiệu quả, nâng cao khả năng  cạnh tranh quốc gia, phục vụ sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất  nước theo Nghị quyết Đại hội XII của Đảng đề ra, cũng như khi Việt Nam  ngày càng tham gia sâu rộng vào các hiệp định song phương, đa phương  như: cộng đồng kinh tế ASEAN, tổ chức thương mại thế giới WTO…
Thứ ba,  đẩy mạnh công tác giáo dục đạo đức cho thanh niên thông qua những bài  học từ thực tiễn cuộc sống, từ sự gương mẫu của các bậc phụ huynh, của  thầy cô giáo, của cán bộ đảng viên, của các nhà lãnh đạo các cấp và  chính các gương thanh niên tiêu biểu trên mọi lĩnh vực. Qua các hoạt  động văn hóa, giáo dục, truyền thống phải lấy mục đích giáo dục nâng cao  đạo đức, thuần phong mỹ tục tốt đẹp cho thanh niên trong thời kỳ hội  nhập. Ngoài ra, giáo dục đạo đức cho thanh niên cần tập trung vào những  đức tính hiếu thảo với bố mẹ, kính trọng người già, yêu thương trẻ nhỏ,  sống trọng tình trọng nghĩa với bạn bè đồng nghiệp... đấu tranh chống  lối sống thực dụng, ích kỷ, hẹp hòi chạy theo đồng tiền, coi thường luân  thường đạo lý trong thanh niên. Tăng cường lấy cái hay đẩy lùi cái xấu  thông qua các hoạt động nêu gương, biểu dương các điển hình tiên tiến,  thông qua các hoạt động đền ơn đáp nghĩa, uống nước nhớ nguồn, nhân đạo  từ thiện... để từng bước hình thành lối sống đẹp trong thanh niên.
Từ  đây, thanh niên Việt Nam sẽ có đủ phẩm chất đạo đức, tinh thần yêu nước  và sự đoàn kết khi chịu trách nhiệm xây dựng những hệ sinh thái khởi  nghiệp phù hợp văn hóa con người Việt Nam trên nền tảng những nội lực  sẵn có. Việc xây dựng những hệ sinh thái chất lượng rất cần thanh niên  Việt Nam đủ phẩm chất đạo đức, đủ nền tảng học hỏi và đủ trí tuệ tương  tác bền vững với thế giới. Thanh niên Việt Nam trong kỷ nguyên 4.0 phải  đủ tài, đủ tâm và đủ tầm để tự hoàn thiện và nâng cấp chính bản thân yêu  nước, bản lĩnh, mạnh mẽ, kiên cường, sáng tạo, chuyên nghiệp và thật sự  sâu sắc.
Thứ tư,  để có niềm tin và lý tưởng đẹp trước hết thanh niên phải là những người  có sức khỏe, thể chất tốt, tinh thần lành mạnh. Vì vậy, đòi hỏi tổ chức  Đoàn phải quan tâm đến việc giáo dục sức khỏe thể chất cho thanh niên,  tạo cho thanh niên có sân chơi bổ ích, đa dạng hóa hình thức luyện tập  thể dục, thể thao trong thanh niên; xây dựng và củng cố các loại hình  câu lạc bộ rèn luyện sức khỏe, các loại hình ca múa nhạc, vui chơi giải  trí lành mạnh trong thanh niên. Lập các đề án thu hút mọi nguồn lực xã  hội để xây dựng ngày càng nhiều các khu vui chơi giải trí, nhà văn hóa  dành cho đối tượng là thanh niên. Từ đây, sức khỏe thể chất năng động  bền bỉ và trình độ văn hóa được cải thiện đáp ứng được sứ mệnh và tầm  nhìn của Đảng trong công cuộc thiết kế đất nước thông qua mô hình những  hệ sinh thái khởi nghiệp trong kỷ nguyên 4.0.
Thứ năm,  tổ chức Đoàn phải là trung tâm trong việc xây dựng mối quan hệ giữa gia  đình, nhà trường và xã hội để hỗ trợ thanh niên trong việc xây đắp niềm  tin và hoài bão. Tổ chức Đoàn sẽ không thể thực hiện tốt chức năng,  nhiệm vụ của mình nếu như không có sự hỗ trợ của gia đình và các tổ chức  khác trong xã hội. Vì vậy cần có sự phối hợp chặt chẽ trong việc tổ  chức, giáo dục và giúp đỡ thanh niên, tổ chức ra các hoạt động sáng tạo,  tạo ra các sân chơi lành mạnh thu hút thanh niên tham gia. Từ đây,  thanh niên Việt Nam sẽ luôn coi trọng truyền thống văn hóa, con người  Việt Nam và đoàn kết cùng nhau hợp sức khởi nghiệp và hướng dẫn khởi  nghiệp và tiếp nhận những cơ hội lớn đến với Việt Nam.
Từ  đó, vai trò của Đoàn thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh trong công tác xây  dựng hệ sinh thái khởi nghiệp cho thanh niên Việt Nam kỷ nguyên 4.0  chính là tạo dựng những thế hệ thanh niên Việt Nam đủ sức, đủ tài, đủ  tâm, đủ tầm định hướng và triển khai những hệ sinh thái khởi nghiệp theo  đúng đường lối chủ trương của Đảng và Nhà nước bằng cách áp dụng những  công nghệ và những ứng dụng công nghệ trong sản xuất, quản lý và thương  mại để tối đa hóa được giá trị mang lại cho đất nước Việt Nam./.
 Trần Trung Kiên 
TS. David Nguyễn Quang Vũ