Con tắc kè hoa và những bài học

   Mặt trái của việc này là sau một năm ra trường, mình mới bắt đầu định hình được hướng đi tương lai, không khỏi làm bố mẹ sốt ruột, mà còn bị đánh giá theo con mắt người lớn là một đứa lông bông, không thể tự lo cho cuộc sống của mình được (mà đôi khi cũng thế thật), ít nhiều cũng bị coi thường. Nhưng, mình sợ đếch gì! Tuổi trẻ, mình sẽ tự cho mình cái quyền trải nghiệm, giống như việc phải yêu vài anh thì mới biết hình mẫu phù hợp là ai rồi mới đi đến bản cam kết trọn đời. Bản thân là người thú vị, tư duy rộng mở, tại sao phải gò bó mình trong những luật lệ mà người khác đặt ra. Đổi lại, sau một năm tạm gọi là “gap year” của việc học hành thi cử ở đại học, nói đi thì phải nói lại, cũng cần phải có trách nhiệm với các phép thử của mình chứ. 

  Thế nên hôm nay mình nảy ra ý tưởng là ngồi xuống, viết ra những gì mình đã học được, đánh đổi bằng mồ hôi nước mắt của mình để các bạn có thể cảm nhận được. Nào, đi lấy một tách cà phê hay đồ uống gì đó đi, vì bài viết này cũng khá dài đấy ;)

Hồi năm 2, ước mong kiếm việc làm của mình cũng không có yêu cầu gì quá cao, bởi ngoài việc học mình cũng thích tham gia rất nhiều công việc ngoại khóa, cho nên mình lựa chọn một công việc đặt mục đích học hỏi và va vấp là chính, nâng cao khả năng ngoại ngữ và tiếp xúc nhiều hơn với mọi người. Lúc đó có lẽ làm bồi bàn cho một nhà hàng nước ngoài là đáp ứng đủ các yêu cầu trên. Mình mạnh dạn nộp CV, đến phỏng vấn với anh quản lí. Đây là một nhà hàng với thiết kế và bộ máy quản lí chuyên nghiệp, chuyên tiếp đón những vị khách Trung Quốc, Singapore, Đài Loan, Malaysia,…và đặc biệt có cả người Hồi giáo. Ông chủ của mình người Sing, sống và làm việc tại Việt Nam, thỉnh thoảng mới có mặt và hầu hết công việc giải quyết trực tiếp sẽ do anh Manager cùng đội ngũ phía trên thực hiện.

Công việc của mình bắt đầu từ 5h chiều, cho đến 10h30 tối, vậy là ngày nào mình cũng sáng đi học, chiều tối đi làm, 11h mới về đến nhà. Toàn phải nhờ bác chủ để cửa bởi vì có hôm phải dọn dẹp muộn, làm xong mới được về. Lương ngày đó mỗi buổi của mình chỉ được hơn 50k gì đó, nhưng không hiểu động lực ở đâu mà ngày nào mình cũng chăm chỉ được đến vậy.

Một số kinh nghiệm khi mình làm việc tại môi trường này như sau:

KHI ĐẾN MUỘN, NHẤT ĐỊNH PHẢI NÓI XIN LỖI. Mình đã bị nhắc nhở khi vô ý đến muộn 2 buổi quá 5p mà khi đến không có lời xin lỗi mặc dù trước đó có nhắn tin xin phép vì tan học trễ.

KHI CÓ CƠ HỘI THĂNG TIẾN, HÃY NẮM LẤY. Có lần một vị khách vãng lai đến ăn một mình và họ chưa hề biết đường xá các khu vực ở Hà Nội ra sao. Anh quản lí đã chỉ đích danh mình ngồi nói chuyện và hướng dẫn cho tham quan một số điểm. Tuy nhiên hồi đó tiếng anh của mình còn kém, chưa nói được nhiều nên mình chỉ giới thiệu được vài nơi đơn giản cho vị khách đó. Sau này anh quản lí cũng góp ý trực tiếp với mình rằng em hãy tự tin và hoạt ngôn lên, tiềm năng em có thể vào vị trí sau này phụ giúp anh được. Có thể nói hồi đó mình quá đơn giản đi, đều là người trên chỉ ra mới nhận biết được

HÃY COI MỖI VỊ KHÁCH ĐỀU LÀ NHỮNG NGƯỜI QUAN TRỌNG NHẤT. Ngành phục vụ mà, phải luôn niềm nở tươi cười, không kể những vị khách khó tính hay đôi khi nói to người Trung Quốc, thì đa phần khách đến ăn tại nhà hàng đều là người lịch sự. Có lần mình chăm sóc chu đáo cho một đoàn khách và được một cô người Malay tip cho, cô ấy cứ dúi tiền vào tay mình. Ta nói mười đồng tiền công không bằng một đồng tiền thương mà. 

TIỀN TIP Ư? NẾU ĐƯỢC HÃY CỨ GIỮ LẤY! Quy định tại chỗ mình làm khi có tiền tip đều không được giữ làm của riêng, phải chia đều cho tất cả mọi người ở đó, bởi ai cũng phục vụ vất vả. Tuy nhiên ở các nhà hàng lớn khác hoàn toàn không có cung cách như vậy. Cho nên nếu muốn kiếm nhiều tiền bên ngoài giờ mình phục vụ, các bạn hãy chọn những nơi thật sự chuyên nghiệp, mặc dù ở đó yêu cầu công việc cũng rất cao.

KHÔNG CẦN LẤY LÒNG TẤT CẢ MỌI NGƯỜI. Không rõ do tính mình ít nói hay hiền mà cũng là việc để cho người khác không ưa. Khi mình làm việc tại đó, ai cư xử với mình như thế nào mình đều rõ. Từ chị kế toán không thích nói chuyện với mình hay những sự nhiệt tình của hai cậu bạn cùng tuổi, cái xoa đầu của ông chủ hay những lời trêu ghẹo vui đùa của những anh đầu bếp…mình đều nhớ rõ. Việc quan trọng là không cần tất cả mọi người yêu quý mình, chỉ cần mình làm việc ra sao để mọi người tôn trọng và không làm ảnh hưởng tới công việc chung của tập thể. 

Công việc trong năm 3 của mình là làm việc tại quán cà phê ở một chung cư gần trường. Mình làm ca 4 tiếng vào buổi tối. Môi trường xung quanh chỉ gói gọn hai cô chủ quán và một cô phụ giúp việc bếp núc cùng hai nhân viên. Đây là những gì mình rút ra được khi làm việc 4 tháng tại đây:

ĐỪNG TÂM SỰ GÌ NHIỀU. Chả là mình cũng hay tâm sự với cô phụ bếp bởi cô dễ tính mà cũng dễ gần, mình có tâm sự về chuyện cô chủ hơi khó tính. Thế nên có lẽ cô cũng nói lại với cô chủ quán, còn nói lại ra sao thì mình cũng không rõ. Thế là hôm sau cô phụ bếp nói với mình là cô chủ bảo sao hồi trước nó nói với em làm với người chu toàn thì mới rèn luyện bản thân. Vậy là chỉ vì một câu nói bâng quơ mà tự biến mình thành kẻ thảo mai rồi! 

NHẪN NHỊN CAO MỚI CÓ THỂ LÀM VIỆC LỚN! Cứ cho làm cái nghề này là rèn luyện được khả năng chịu đựng và mặt dày lên mấy phân đi. Có lần mình phục vụ một vị khách mà họ hỏi đủ thứ chuyện trên đời, còn đem vài phần khiêu khích trong câu nói, khiến mình không khỏi khó chịu. Bản thân mình khi đó luôn giữ khẩu ngữ bình thản, có những câu hỏi mình không cần trả lời cơ mà! Vị khách hôm đó cho dù có ý định cố tình trêu tức mình cũng phải dành lời khen khi phép thử của ông ta không thành công. Giữ thái độ chuyên nghiệp, hãy dùng sự bình tĩnh của mình khiến kẻ khác nể sợ.

Con đường trở thành nhân viên văn phòng chuyên nghiệp của mình bắt đầu từ đây: làm sale cho một công ty nội thất. Công việc của mình đòi hỏi kiến thức ngành nghề chuyên môn, tiếp xúc với khách hàng tầm cao và đòi hỏi mọi yếu tố và kỹ năng cần thiết để thuyết phục khách hàng sử dụng dịch vụ của mình. Mình cũng có kha khá kỷ niệm tại công ty này:

THÁI ĐỘ CỦA KHÁCH HÀNG LÀ TÀI NGUYÊN KHAI THÁC. Khi mình gọi sales tư vấn, cái quan trọng nhất là phân chia được xem được những vị khách thực sự có nhu cầu và những vị khách hỏi chỉ để tham khảo. Nếu bạn cao tay hơn thì hoàn toàn có thể biến được những vị khách tham khảo trở thành khách hàng thực sự của mình. Bằng cách nào ư, đó là dùng thái độ và năng lực tư vấn, giúp khách hàng tin tưởng, hơn nữa đôi khi còn thấy “ngại” vì làm phiền bạn quá nhiều, trong khi đó là “cái bẫy ngọt ngào” bạn vạch ra để khách hàng lơ ngơ dính vào đó. Mặc dù quá trình này khá là công phu, tiện sau này mình sẽ chia sẻ thêm.

THIẾT LẬP NHỮNG MỐI QUAN HỆ BÊN LỀ. Việc quy định nhân viên và khách hàng không có mối giao thiệp ngoài công việc chính mà bạn đảm nhiệm là không hề có. Chính vì thấy với tệp khách hàng như vậy, bạn hãy dùng bộ não nhanh nhạy của mình để tạo lập những mối quan hệ với khách hàng. Biết đâu sau này cần đến có thể nhờ đến những mối quan hệ đó. 

Thời gian sau này khi tốt nghiệp, mình có đầu quân vào một công ty truyền thông, nhiệm vụ của mình là lên kế hoạch kịch bản. Vì là công ty quy mô gia đình, có mấy anh em làm việc nên mọi thứ khoảng cách cũng được thu hẹp. Cuối cùng không trụ được mà giải thể sau dịch Covid – 19. Và đây là những gì mình đã rút ra được:

CHẤP NHẬN LÀM MÔI TRƯỜNG KHÔNG CHUYÊN NGHIỆP, ĐỪNG YÊU CẦU YẾU TỐ CHUYÊN NGHIỆP. Đánh đổi cho việc không phải trải qua quá nhiều áp lực hay KPI lúc nào cũng đè nặng lên đầu, mình cảm thấy những việc kém chuyên nghiệp như: đi về muộn vì liên hoan, làm việc tại chung cư gia đình có một số yếu tố phát sinh đều khiến mình phải sắn tay áo vào làm như rửa bát, dọn dẹp, ăn uống…Công ty lúc này không chỉ đơn giản là công việc, mà còn như ngôi nhà thứ hai của mình, phải có bàn tay phụ nữ vào vậy.

CHỌN SẾP CHUẨN. Yếu tố này cực kì quan trọng nha, nếu sếp bạn không đủ khả năng gánh vác, việc bạn mất việc trong nay mai là điều không tránh khỏi. Vì thế hãy nhìn vào đầu óc và khả năng của người cầm đầu, xem cách họ làm việc và tư duy để xem họ có phải người đáng để bạn theo học hay không.

ĐỪNG SHOW HẾT RA NHỮNG GÌ MÌNH CÓ. Công việc của mình chỉ là biên tập, tuy nhiên khi chưa kiếm được MC, mình kiêm luôn cả việc thu âm và dẫn kênh đó. Đây cũng có thể coi là cơ hội tốt để mình học hỏi kĩ năng thêm, tuy nhiên thì đôi khi đó không phải là trách nhiệm của bạn, bạn không cần phải đảm nhiệm một công việc khác mà mình không được trả lương. Biết nhiều khổ nhiều.

Mình cũng có một khoảng thời gian được làm việc trong một công ty sự kiện chuyên tổ chức hội thảo của những diễn giả nổi tiếng nước ngoài nằm trong lĩnh vực kinh doanh, thời gian tuy không quá nhiều nhưng mình cũng có được vài lưu ý nhỏ dưới đây:

TẬN DỤNG MỌI CƠ HỘI HỌC HỎI. Người ta mất tiền đi học hội thảo, còn bạn thì hoàn toàn có thể tham dự nó một cách miễn phí, vậy tại sao lại không đi nhỉ? Mình thấy nhiều bạn ở công ty mình đều có cơ hội ra hội thảo miễn phí nhưng các bạn ấy lại chọn cách ở văn phòng. Riêng đối với mình nếu như có cơ hội học thêm điều gì đó, mình chắc chắn sẽ đi ngay. Thời gian không chờ đợi ai cả, cơ hội lãng phí sẽ khó lấy lại được

NHIỀU CON GÁI, SỐNG SAO ĐÂY? Môi trường nhiều con gái mà đặc biệt lại có sếp nữ là một môi trường không hề dễ thở, ngoài việc hoàn thành công việc, bạn cần tạo được tiếng nói của mình, nhìn thái độ của đồng nghiệp và cấp trên để sống. Tranh chấp là việc không thể tránh khỏi, vậy làm sao để giữ mình không lây vào rắc rối? Chỉ có cách tỉnh táo, suy nghĩ thận trọng trước khi nói và hành động, đừng vì chút bốc đồng mà bộc lộ quá nhiều cảm xúc và gây ảnh hưởng đến hòa khí mọi người. Đôi khi nên thành thật, đôi khi phải làm ngơ và ĐỪNG nhiều chuyện.

Trải qua nhiều quá trình va vấp với những công việc khác nhau và ngành nghề khác nhau, mình tin rằng có hai điều quan trọng nhất mà mình đã rút ra được:

Đôi khi mình luôn quá dễ dàng để thỏa hiệp, và điều này chỉ khiến công việc của mình thêm phần rối ren và áp lực. Đây là công việc của bạn, bạn chịu trách nhiệm với nó, cho nên hãy tiếp thu và làm theo cách của mình và làm một cách tốt nhất!

   Vì sao mình lại nói như vậy, bởi qua rất nhiều người đi trước truyền lại, thái độ chính là cái quan trọng khi người khác nhìn nhận vào bạn, đây cũng sẽ là lớp vỏ bọc bảo vệ bạn trước những soi mói, chỉ trích không đáng có. Khi thái độ của bạn tốt người xấu đến đâu cũng khó lòng trê trách bạn thậm tệ. Thái độ được tạo nên sau quá trình rèn luyện và nhẫn nhịn. Dù tuổi càng cao, thái độ và khí thể của bạn sẽ giảm sút, nhưng luôn nhớ phải giữ chừng mực để có thể bảo vệ bản thân bất cứ lúc nào.

   Còn năng lực chính là khả năng nắm bắt công việc và kiến thức của bạn. Sau thời gian năng lực và kinh nghiệm sẽ được mài dũa, để bạn có thể “đánh đâu thắng đó”, dùng khả năng của mình để “hạ gục khách hàng và đối thủ" tất nhiên là bằng cách ngọt ngào và tinh tế nhất rồi. 

   Mình tin rằng khi có cả hai điều này, sớm muộn gì bạn cũng sẽ gặt hái được thành công!

À, thêm một điều quan trọng nữa, cho dù cuộc sống có vùi dập bạn tới đâu, đừng bao giờ mất niềm tin và đánh mất sự tò mò về cuộc sống này nhé!

(Bài viết dựa trên kinh nghiệm của tác giả)