- "Nhưng lòng em đã quyết. Em muốn được tự do mọi lúc. Em thích nấu ăn, nhưng không muốn bị giam cầm trong nhà bếp dưới góc độ là một công việc. Nếu đi theo con đường này, em sẽ sớm trở nên căm ghét một ai đó."

- "Ai đó là ai?"

- "Đầu bếp căm ghét bồi bàn, và cả hai căm ghét thực khách." Haida nói. "Đó là một câu trong vở hài kịch “Nhà bếp” của Arnold Wesker. Con người bị tước đoạt tự do tất yếu sẽ căm ghét ai đó."

(Trích: Tazaki Tsukuru Không Màu Và Những Năm Tháng Hành Hương)

Tư Bản hiện đại, với tốc độ và đòi hỏi không ngừng khiến chúng ta thấy thật khó để tự do. Nhưng có vẻ, sự thật là điều ngược lại thì đúng hơn. Thật khó để không cảm thấy mình đang được tự do. Thử nhắm mắt lại. Chậm thôi. Không phải là… mục đích gì. Không phải là… làm việc gì. Không phải là… có cái gì để đạt tới. Nó là vô làm mà. Sao có thể khó được. Vậy là ai và bằng cách nào khiến chúng ta bị mắc kẹt lại?

...

Chúng mình có nhiều vai trò khi trải nghiệm nơi đời sống. Và ở trong mỗi vai trò cụ thể đó, luôn có một đặc trưng riêng của nó mà nếu cơ hồ không hiểu cái nét điểm độc đáo này rất dễ chơi fail, mắc kẹt, xé mảnh linh hồn. Hệ quả là chúng ta không đủ tuệ lực để biết việc gì là đúng với hành trình của riêng mình, càng chơi càng kẹt, càng chơi càng thấy mất tự do. Ta, hoặc làm theo chỉ đạo hoặc trở nên như anh Chí, “sa lầy” vào vũng bạo lực, rượu chè do bị xã hội bỏ rơi và ruồng bỏ. Hắn muốn thoát khỏi lối sống này, nhưng hoàn cảnh đã “bùn lầy hóa” cuộc đời hắn khiến hắn không thể tìm lại được bản thân mình và một cuộc sống lương thiện.

...

Thật dễ để đổ lỗi sang người khác nhưng rất khó để nhận lĩnh lấy trách nhiệm cho chính cuộc đời của mình. Hành trình tự do là không dễ dàng và càng không là phải dạng con đường trải đầy hoa hồng. Nó buộc con người ta phải đối diện với thiện ác trong bản thân mình, đối diện với những nỗi đau mà ta đã dùng mọi phương cách để không bao giờ đả động tới. Nhưng biết sao giờ? Hạt mầm đang sợ sự nứt vỡ. Liệu nó có dám biến mất để cái cây được thành hình hay không?