chuột sắp sửa lao ra từ miệng cống. Nó tập trung quan sát hai dòng xe đang vun vút ngược xuôi. Ánh sáng, bóng đổ, hàng cây, gió, tiếng xe, tiếng người, sự rung động của từng sợi lông trên người con chuột. Lao ra từ miệng cống bên này, hướng về phía miệng cống bên kia, ở giữa hai điểm đầu cuối ấy là con đường ầm ầm xe cộ, đó là hoạt động mạo hiểm đỉnh cao mà một con chuột thành phố có được.
Nó không làm thế để sinh tồn. Không gian sống của nó trong thành phố này không thiếu chỗ để nó kiếm thức ăn. Mấy căn nhà quen mà nó vẫn thường đột nhập, thùng rác có nắp đậy lỏng lẻo, phòng ngủ bừa bộn của đám trẻ con thành phố đầy vụn thức ăn vặt vương vãi trong xó nhà. Điểm vứt rác của loài người trong khi chờ xe rác tới thu gom, có thể là cột điện ở một khu dân cư, có thể là cửa sau một quán ăn, hay có thể chỉ là một mảng tường chung không cha không mẹ, không xuất xứ, không danh tính. Hôi thối, rỉ nước, đầy hấp dẫn.
Nó càng không làm thế để thể hiện bản thân nhằm tranh giành bạn tình. Để có thể có thể làm tình với tần suất thần thánh mỗi tuần lễ và xét về mức độ thành công trong cuộc cạnh tranh để truyền lại mã gien của mỗi cá thể sang thế hệ tiếp theo với tỉ lệ khiến loài người phải ghen tị, loài chuột hẳn phải rất mãnh liệt trong việc lang chạ và bắt cặp trong mỗi chuyến truy hoan. Một bờ tường, một nóc nhà, một bờ bụi tĩnh mịch, một bóng đêm vang vọng âm thanh của cả chuột và người. Chẳng phải điều chúng bận tâm.
Con chuột cũng không làm vậy để cuộc sống của nó thêm phần mạo hiểm. Bản thân sự tồn tại của nó ở thành phố này đã là một sự mạo hiểm với trập trùng cạm bẫy phải đối mặt qua từng khoảnh khắc. Đánh bằng gậy, hay bằng chổi, hình thức này cũng tàn nhẫn không khác gì việc bị tấn công bởi mèo, hay chó, hay một loài săn mồi bí ẩn nào đó vẫn luôn tồn tại nơi góc khuất tầm mắt con người, con chuột sẽ bị hất văng đi, có khi là hất tung lên, rồi rơi bịch xuống, có thể chết ngay, nếu may mắn, hoặc sẽ thoi thóp và cảm nhận từ từ cái chết đang đến với mình. Bẫy dính, nơi nó sẽ nằm im, thở nhẹ, giẫy giụa, rít lên, rồi lại nằm im, thở nhẹ, vẫn hướng về miếng thịt hay viên kẹo, mùi của sự sống cuộn lên từ mẩu thức ăn chỉ cách nó một chút. Đánh bả, loài người có thứ bẫy này thật nham hiểm, con chuột sẽ được ăn, rồi sau đó, thay vì tiếp tục tìm thức ăn để truy cầu một ngày mới, nó sẽ cảm thấy đau, cảm giác khô nóng dồn lên trong người, nó quằn quại lao đi tìm nguồn nước để làm dịu đi sự khó chịu đang dâng trào, và khốn nạn nhất là nó sẽ chết ở một địa điểm khác, nơi mà con người sẽ nguyền rủa hàng xóm của hắn ta, và tất nhiên, chửi cả cái xác đang bốc mùi của con chuột.
Con chuột hít một hơi quyết liệt, mắt nó trợn lên, nó đã nắm bắt được sát na mà mọi vật đều dừng lại, cây cối ngừng xào xạc, những làn xe ngừng điên cuồng, tia nắng ngừng chuyển động, và một con đường sáng đã mở ra phía trước. Toàn thân con chuột co rúm lại rồi bắn vọt về phía trước. Nó lao ra khỏi miệng cống, nó băng qua đường với tất cả lòng dũng cảm mà một con chuột có thể có được. Chỉ cần qua được bờ bên kia, nó sẽ có thêm cơ hội để đầu thai sang một kiếp sống khác, trở thành một sinh mệnh khác. Một con bướm dập dìu rong chơi; một con ong với nọc độc có tính sát thương; một cánh chim báo bão kiêu hãnh sải cánh lướt đi trong gió; một con mèo quý tộc không ăn gì ngoài thức ăn nhân tạo; một con cá cả đời không cần biết tới cái nóng hầm hập ngày hè; một con người, biết đâu đấy, với thọ mệnh dài gấp bảy mươi lần một con chuột; hay chí ít, nó có thể trở thành một con chuột chúa tể của thế giới loài chuột.
Đó là những gì mà giống loài của nó truyền cho nhau. Nó không biết liệu đó phải chăng chỉ là một câu chuyện thần thoại của những con chuột hay chăng, nhưng hàng bao nhiêu thế hệ chuột đã sinh ra, lớn lên và chết đi, ở khắp mọi nơi, khắp mọi thành phố trên cõi đời này, chúng vẫn băng qua đường với tất cả khát vọng sống. Con chuột dồn tất cả sự dũng cảm mà nó có được vào chuyến đi này, đó là chuyến đi của cuộc đời, đó là chuyến đi không biết tới ngày mai, đó là chuyến đi của ngay giây phút này, của tất cả những gì mà nó đã được sinh ra để trở thành.
Một âm thanh vừa nhão nhoét, vừa khô khốc vang lên. Con chuột vẫn mở mắt trừng trừng, nó vừa chứng kiến cái chết của chính mình. Nó mới chỉ đi được một phần quãng đường, con đường này sao rộng quá, bánh xe nào sao nhanh quá. Nó sắp đi tới những hình ảnh cuối cùng, rồi sẽ lại có một bánh xe khác vụt qua, nghiền nát đôi mắt đã ghi dấu, đã mong mỏi, đã ngập tràn hi vọng. Con chuột bắt đầu thay đổi, cái xác của nó nằm đó, bất động, trở thành một đống bầy nhầy, rồi bay hơi dần đến khô kiệt đi, rồi phát tán thành bụi. Cho đến một lúc, nó tiêu biến hoàn toàn khỏi mặt đất.
Trở thành một dạng sống nào đó mà nó không bao giờ có cơ hội được ước ao.
