Có gì trong tiểu thuyết đình đám "Đội lốt da vàng" (Yellowface) của R. F. Kuang?

Là tiểu thuyết nổi tiếng của tác giả trẻ R. F. Kuang, “Đội Lốt Da Vàng” (Yellowface) đã làm nóng văn đàn suốt từ tháng 5 năm 2023 tới giờ vẫn chưa hạ nhiệt.

Tác phẩm lấy bối cảnh là ngành xuất bản Mỹ, xoay quanh hai nhà văn trẻ Athena Liu và Juniper Hayward (June). Họ tiến vào làng văn cùng thời điểm nhưng sự nghiệp lại rẽ theo hai hướng hoàn toàn khác nhau. Trong khi Athena “một bước thành sao” ngay từ tác phẩm đầu tay và tiến thẳng tới đỉnh cao danh vọng của nghề, với mọi thành tựu mà một nhà văn có thể mơ ước, thì June lại thất bại thảm thương, chật vật tìm đơn vị xuất bản, số lượng bản in dần bị thu hẹp và hầu như vô danh.

Sự ganh ghét đố kỵ không ngừng lớn dần trong tâm trí của June như một hạt mầm, tới nỗi cô tự hỏi: “Được làm Athena sẽ thế nào? Sẽ thế nào khi hoàn hảo một cách bất khả đến vậy, khi có được mọi thứ trên đời?”

Một tai nạn ngẫu nhiên khiến Athena qua đời, June là người duy nhất đã chứng kiến cái chết của cô. Ngay khoảnh khắc đó, June lấy cắp bản thảo vừa hoàn thành (và không ai biết) của Athena, chỉnh sửa và hoàn thiện nó, rồi xuất bản dưới bút danh mới - Juniper Song (được đặt lại cho giống một người gốc Á). Cuối cùng June cũng đã có một cuộc sống như của Athena, mọi giấc mơ của cô đều đã trở thành sự thật: khoản ứng trước khổng lồ, những lời khen ngợi trầm trồ của giới phê bình, các đề cử giải thưởng, chễm chệ trên bảng xếp hạng sách bán chạy suốt nhất nhiều tuần liên tiếp.

Chuyện gì sẽ xảy ra tiếp theo? June sẽ phải đối mặt với những biến cố gì. Cô sẽ lần lượt để mất những thứ vốn không thuộc về cô ra sao?

- Những tình tiết li kỳ xoay quanh vụ đạo văn tai tiếng, kỳ bí không kém một tiểu thuyết kinh dị hay một truyện ma đáng sợ.

- Là sự đả kích trực diện đến ngành xuất bản, vén bức màn che đậy vẻ ngoài bóng bẩy và những áp lực khủng khiếp ở mọi công đoạn của ngành.

- Chỉ ra mặt trái của phương tiện truyền thông xã hội, đặc biệt là những vụ đả kích trên mạng, nơi một cá nhân có thể bị lấy làm chủ đề để xuyên tạc, bóp méo và phát tán, dẫn đến những hệ luỵ khủng khiếp tới cuộc sống và tinh thần của họ.

- Là câu hỏi về ranh giới giữa việc khai thác và sử dụng chất liệu để viết văn, về việc ăn cắp ý tưởng, diễn ngôn ngụy biện, và sự bất tín khi lợi dụng sự đồng cảm của mọi người.

- Chỉ ra mâu thuẫn giữa việc sáng tạo ra những giá trị đích thực trong văn chương và áp lực phải tạo nên một thứ “được đánh giá cao”, qua đó thành công của một nhà văn được đo đếm bằng số lượng người hâm mộ và theo dõi trên mạng xã hội, cùng những phẩm chất “cần thiết” và “nổi trội” để đơn vị xuất bản sử dụng làm “nguyên liệu” truyền thông.

- Tác phẩm đã đặt ra câu hỏi về sự chiếm dụng văn hóa, về việc ai là người có quyền khai thác văn hóa của một cộng đồng.

- Xoáy sâu vào những nhức nhối của nạn phân biệt chủng tộc trong xã hội nói chung và ngành xuất bản nói riêng.

“Đội Lốt Da Vàng” là một tác phẩm vừa hư cấu vừa phi hư cấu, nó cho chúng ta cảm giác rằng chúng ta là một phần của mọi thứ đang diễn ra trong xã hội, qua mỗi thao tác của chúng ta trên Instagram, Twitter và Facebook… rằng những đám đông đáng sợ, hay những lời bình luận trên mạng xã hội đã trở thành một phần cuộc sống hằng ngày của chúng ta.