Chuyện tín ngưỡng và tôn giáo
Đang ngồi cà phê trà đá cùng lũ bạn, nhìn hai thằng cứ cắm mặt vào cái điện thoại làm Phím cứ thấy khó chịu trong người. Chán đời,...

Đang ngồi cà phê trà đá cùng lũ bạn, nhìn hai thằng cứ cắm mặt vào cái điện thoại làm Phím cứ thấy khó chịu trong người. Chán đời, sẵn có một câu mà mình cứ nghĩ mãi cả chiều, liền đem ra hỏi tụi nó.
- “Ê, mày tin vào chúa trời, tin vào phật phải không? Kiểu lời họ nói là chân lý, nếu mày nghe theo làm theo thì sẽ được ban phước phần, làm trái thì bị trừng phạt, đúng không?”
- “Ừ, thì đúng”. Phú Thứ Hai bỏ điện thoại xuống, bắt đầu nhìn mình với cặp mắt thăm dò xem thằng này định thở ra câu gì ngu ngu lắm.
- “Chứ ông nghĩ chuyện tâm linh có đùa được không?”. Quản Lí cũng cười và đáp lời.
- “Thế một ngày, thần phật hay chúa hay bất cứ thế lực nào đấy mày tôn thờ, giáng trần, toả hoà quang rực sáng chói cả mắt, bảo rằng các con của ta hãy đi chết hết đi, thì mày có làm theo không?”
________________________
Rõ ràng, chuyện tâm linh tôn giáo là một phạm trù khó ai có thể giải thích cặn kẽ được, và Phím cũng chẳng có đủ duyên hay đủ sáng trí để giải thích cho các bạn về cái sự siêu phàm của chuyện tâm linh. Lúc mà Phím hỏi câu đấy với bạn mình, bản thân cũng chẳng tin, thấy nó như giao số phận cho người khác nắm giữ. Nhưng rồi đến bây giờ, Phím hằng ngày vẫn niệm phật, vẫn cố gắng làm theo những lời phật dạy và bắt đầu có được cái mà Phím gọi là “Tín ngưỡng đúng đắn”.
Tín ngưỡng là gì?
“Tò mò một tí, thằng nào cũng tìm vào tín ngưỡng” – Trích lời của dịch giả Trịnh Lữ trong Podcast Have A Sip.
Phím là người trẻ, lại cũng có chút tò mò, thế nên mình cũng tìm hiểu về tôn giáo tín ngưỡng. Mình đọc một chút sách này sách kia, đi chùa, lạy phật, rồi đọc về triết học, lịch sử,… Suy nghĩ đủ nhiều thì mình nghiệm ra rằng “Phật giáo, Hồi giáo, đạo Chúa hay giáo nào đạo nào, đều chỉ là triết học, và mỗi người đứng đầu đều là những triết gia với tư tưởng tiến bộ về cuộc sống”.
Nếu nhìn nhận theo hướng này thì mọi đều phật dạy, chúa dạy đều là để cho con người sống tốt hơn, sống có ý nghĩa và có ích cho xã hội. Những điều chúng ta học được từ tôn giáo chính là để sống hoà thuận giữa phần con và phần người, không để phần nào lấn át phần nào, bỏ được những tham sân si, cái khổ để đạt được hạnh phúc thật sự.
Nhưng như vậy thì, những cái mầu nhiệm, niệm phật tụng kinh chữa bệnh hay là sống lương thiện thì được nhiều lợi lộc, phải chăng chỉ là chuyện bịa. Cái này, nửa đúng nửa sai, nửa có thật lại vừa là hoang đường. Điều quan trong là:
Đặt niềm tin ở đúng chỗ
Lại trích lời của dịch giả Trịnh Lữ: “Tín ngưỡng là thứ biến con vật thành con người. Tín ngưỡng thật ra là chuyện bịa, con người nó khác là nó chỉ thích nghe bịa thôi, và cứ có chuyện bịa đấy thì mới hợp tác được với nhau”.
Ta có thể thấy tôn giáo tín ngưỡng đóng vai trò quan trọng như thế nào trong suốt chiều dài lịch sử. Nhiều cuộc thánh chiến, thanh trừng, rồi quan niệm tín ngưỡng sai lầm gây ra không ít đau khổ, nhưng cũng nhờ tín ngưỡng mà con người ngồi lại với nhau, hợp tác cùng nhau xây dựng lên cộng đồng, xã hội. Tất nhiên mình không nói đến những cái xa xưa xa vời, mình muốn cho các bạn thấy sức mạnh của tín ngưỡng và niềm tin qua một vài ví dụ nêu trên.
Quay trở về thời hiện đại, chúng ta có thể thấy ảnh hưởng của tôn giáo lên đời sống hàng ngày. Nào là mê tín dị đoan, sùng đạo một cách mù quáng, cúng dường cầu lợi lộc (theo hướng tiêu cực), rồi lợi dụng niềm tin để lừa gạt, gây tội. Hình tượng tốt đẹp bị dùng cho mục đích xấu, khiến cho nhiều người dần mất niềm tin vào tôn giáo. Và nếu không vì bị lừa gạt, thì chính sự đề cao quá mực khiến ta dễ có những ảo tưởng sai lầm về sức mạnh tín ngưỡng. Nhưng mình ở đây không phải là để phê phán hay chỉ trích, mình ở đây là để nói về việc đặt niềm tin đúng chỗ đem lại lợi ích gì?
Vậy còn khía cạnh tích cực thì sao?
Sự cuồng tín có thể gây ra chiến tranh, tàn phá thì niềm tin đặt đúng chỗ có thể giúp chữa lành. Ở quy mô lớn như xã hội, nó làm cho con người ta đoàn kết, giúp đỡ lẫn nhau. Với từng cá nhân nhỏ lẻ, niềm tin vào tín ngưỡng, vào một đấng siêu nhiên, giúp cho ta có thêm sức mạnh để tự mình vượt qua khó khăn.
Phím không tin vào những câu chuyện như niệm phật giúp ta gặp nhiều may mắn, giàu có, hay cúng dường, thành tâm thành ý sẽ được phù hộ độ trì. Tin vào tín ngưỡng và thực hành những điều được dạy là cách ta tự rèn luyện bản thân ta. Qua việc thiền và đọc kinh, đọc chú, ta học được cách tập trung, bình tĩnh trước những khó khăn. Qua việc sống đúng với những điều răn, những giới luật ta học được cách hoà thuận với tự nhiên, quy luật vũ trụ. Những điều nhiệm màu cũng từ lối sống tích cực mà ra, chứ không từ thế lực siêu nhiên nào.
Bài viết này của Phím không để phê phán ai hay truyền đạt tư tưởng cao siêu gì, nó đơn giản chỉ là góc nhìn của mình về chuyện tâm linh, tín ngưỡng. Phím chỉ đơn giản muốn chia sẻ cái mình gọi là “Tín ngưỡng đúng đắn”, tin vào những điều đúng để sống tích cực và đạt được hạnh phúc của riêng bản thân thông qua những lời dạy dỗ từ người xưa. Cảm ơn bạn đã đọc bài viết này.
Còn bạn, tín ngưỡng tôn giáo của bạn là gì và bạn có tin vào nó không?

Quan điểm - Tranh luận
/quan-diem-tranh-luan
Bài viết nổi bật khác
Theo tôi nên nghiên cứu về triết học phổ quát trước rồi hẵn nghiên cứu giáo lý tôn giáo sau, và đặc biệt là đừng tin ông thầy bà cô nào, vì rất khó để biết họ có thực sự tu hay không.
Thời đại này thật giả khó phân biệt, đọc sách tích lũy "giữ gốc" chút kiến thức đã, lớn lớn ổn ổn rồi hẳn quyết định có nên nghiên cứu vận mệnh, luân hồi, kiếp sau hay không nhé.
Theo dòng lịch sử, tôn giáo bản chất là trí tưởng tượng của con người tạo ra 1 danh sách các câu chuyện, tục lệ, lời răn đúc kết ra. Chẳng có Phật, Chúa gì ở đây cả vì đó đơn giản chỉ là đại diện cho 1 hệ thống tín ngưỡng. Tín ngưỡng là 1 phần của niềm tin được đặt vào 1 tôn giáo nào đó. Mình không đồng ý với bạn khi dùng từ "Tín ngưỡng đúng đắn" cho lắm. Vì thế nào là đúng đắn? Với người này là hủ tục lỗi thời, với người khác là truyền thống văn hóa.
Từ đoạn này mình sẽ phân tích chi tiết hơn từng câu nói của bạn theo quan điểm của mình
1. "Những điều chúng ta học được từ tôn giáo chính là để sống hoà thuận giữa phần con và phần người, không để phần nào lấn át phần nào, bỏ được những tham sân si, cái khổ để đạt được hạnh phúc thật sự." => mình ủng vế đầu sống hòa thuận nhưng tại sao đến vế sau lại kêu bỏ?
3. "Qua việc sống đúng với những điều răn, những giới luật ta học được cách hoà thuận với tự nhiên, quy luật vũ trụ" => hòa thuận với tự nhiên? quy luật vũ trụ? đó là gì vậy? theo mình hiểu là tự nhiên và khoa học nhỉ? sống đúng với những điều răn có giúp bảo vệ môi trường, nghiên cứu ra những thứ mới ko?
4. "Bài viết này của Phím không để phê phán ai hay truyền đạt tư tưởng cao siêu gì, nó đơn giản chỉ là góc nhìn của mình về chuyện tâm linh, tín ngưỡng" => Với mình con đường tâm linh là hành trình tìm kiếm và củng cố niềm tin cho bản thân. Những điều phù hợp, thấy đúng đắn thì mình đều góp nhặt về và áp dụng. Đừng nên tin hoàn toàn vào 1 tôn giáo nào cả vì ko tôn giáo nào là hoàn toàn đúng đắn
Mình hi vọng nhận được nhiều comment tranh luận vì có lẽ quan điểm của mình sẽ không phù hợp tư tưởng của mọi người. Mình xin cảm ơn :D
Mình xin được nêu thêm một vài ý để bổ sung cho bài viết của mình, cũng như trả lời cho những câu hỏi của bạn.
1. Ở câu này, mình xin nhận sai trong cách diễn đạt của mình. Mình muốn đưa ra nhận định là tôn giáo giúp cân bằng phần con (nhu cầu cá nhân, bản năng), với phần người (phần lý trí, đạo đức,...), đồng thời giúp ta có thể "bớt" đi những nhu cầu của phần con mà vẫn thấy hạnh phúc, thấy hài lòng với cuộc sống. Cho nên ở đây, dùng từ "bỏ" là không đúng.
2. Về việc thiền và đọc kinh, đọc chú, thực sự có khả năng giúp ta tăng cường khả năng tập trung. Khi thực hiện thiền, ta ngồi xuống, tập trung vào việc cảm nhận hơi thở ra vào, và không để bị cuốn theo những suy nghĩ liên tục hiện lên. Chính cái việc cố gắng luôn luôn cảm nhận hơi thở ra vào mà không suy nghĩ về thứ gì khác, đó chính là sự tập trung. Giống như ta viết, và trong đầu ta chỉ suy nghĩ đến việc làm thế nào để con chữ chạy ra, nó là tập trung.
Còn về cái gọi là "giữ bình tĩnh khi khó khăn", như bạn có nói là thiền và đọc kinh chỉ giúp cân bằng cảm xúc, kết nối lại với bản thân, chính những điều đấy, giúp ta có được "sự bình tĩnh khi gặp khó khăn". Ta ngồi xuống, kết nối lại với bản thân, khi ta thiền, ta chỉ biết hít thở, chỉ biết trong giây phút hiện tại này ta đang sống, còn đang "ổn". Những khó khăn là yếu tố bên ngoài, khó kiểm soát được, nhưng hơi thở, suy nghĩ là của ta, ta có thể kiểm soát được, thì có phải ta sẽ thấy bình tĩnh hơn nhiều.
Cuối cùng, thiền hay đọc kinh với mình như một hoạt động tập luyện, với mục đích chính là để cho bản thân tốt hơn, đặc biệt là với thiền. Nó là công cụ, việc sử dụng nó cho mục đích gì là tuỳ vào cá nhân đó. Nếu một người thực sự biết chăm sóc bản thân và sống hạnh phúc thì chắc chắn họ sẽ không sống ích kỉ, hay trốn trách làm gì, vì chỉ những người như vậy thường phải mang trong mình nỗi đau. Trừ khi bạn quá ham thích việc thiền, niệm, tụng,.. đến mức gần như cách ly với xã hội, thì đấy lại thành tiêu cực. Nên bản chất của thiền tập là tốt, cách người ta dùng mới là vấn đề.
3. Hoà thuận với tự nhiên, với xã hội, ở đây mình ám chỉ đến những điều như sinh lão bệnh tử, rồi sự khác biệt trong suy nghĩ, tư tưởng, cái đẹp, cái xấu,...Học cách chấp nhận nó như nó vốn là, thay vì chống đối và tiêu cực.
4. Mình hoàn toàn đồng ý với quan điểm của bạn. Tôn giáo, tín ngưỡng, mỗi người đều có góc nhìn rất riêng về vấn đề này. Cái "tín ngưỡng đúng đắn" của mình, có thể chả đúng với người khác, vì khi nói đến niềm tin, ta tin cái gì thì với ta cái đấy đúng. Và như bạn nói, sàng lọc, tìm hiểu kĩ trước khi lựa chọn tin, chứ không để mù quáng, và quan trọng nhất là tin để trở thành con người tốt hơn, sống hạnh phúc hơn, đấy là "Tín ngưỡng đúng đắn"
Và cuối cùng, mình cũng không chê bai hay khuyến khích tin tưởng hoàn toàn vào tôn giáo nào hết.
Mình nghĩ phần chưa ổn trong bài viết của mình là còn nhiều cái chưa được rõ ràng, chưa thoát ý dễ gây hiểu nhầm. Một lần nữa, mình rất cảm ơn bạn vì đã đọc rất kĩ và đóng góp để bài viết được tốt hơn.
Cảm ơn bạn đã trả lời mình và mình đã hiểu hơn về ý mà bạn mong muốn truyền đạt trong bài viết rồi