Chuyện đi làm

Vậy là mình đã đi làm full-time (toàn thời gian) chính thức được gần 3 tháng, dù chỉ đang là sinh viên năm 3. Mình cũng muốn kỉ niệm cột mốc này một tí bằng một bài viết kể lại trải nghiệm từ lần đầu tiên mình đi làm thêm cho tới công việc chính thức hiện tại.

Mình đã bắt đầu đi làm ngay từ những năm cấp 3 với rất nhiều công việc làm thêm kiểu part-time (bán thời gian) hay tạm thời khác nhau. Hồi đó thì chủ yếu mình đi làm để có tiền sử dụng cho nhu cầu cá nhân (đi net, mua giày, uống nước...) thôi chứ cũng không nghĩ đến mục đích gì đó to lớn hơn.

Đây có thể coi là lần đầu mình đi làm thêm. Tiệc đầu tiên mình làm là vào năm lớp 11 (2018) theo lời của một đứa bạn rủ rê. Mình nhớ hồi đó là cả nhóm bạn mình (5 thằng) cùng với đứa rủ là 6, đèo nhau 3 xe đến chỗ làm. Đến nơi là một tiệc ngoài trời khoảng đâu đó 40 bàn của một công ty sản xuất trong khu công nghiệp. Mỗi đứa được phân phụ trách việc châm nước, châm đá cho 4 bàn cũng như phụ lên món với các bạn khác. Tính cả phần setup tiệc (dọn bàn, trải khăn...) thì tụi mình làm từ khoảng 2h chiều đến hơn 10h tối. Lần đó mỗi đứa được chủ tiệc trả lương 160k + 40k bo thêm, tổng cộng 200k - một số tiền khá to thêm với việc làm chung cùng nhau nên đứa nào cũng thấy vui dù rất mệt, chân mỏi nhừ hết.

Sau lần đó thì mình làm rất nhiều tiệc nữa khác nhau, từ những tiệc tại gia nhỏ tầm 5-10 bàn cho tới những tiệc cưới to hơn 40 bàn (phải ghép 2 sảnh tiệc lại với nhau). Mình cũng làm khá nhiều vị trí khác nhau, từ lên món, đứng đón khách, hậu cần... Mỗi tiệc thì mình thường nhận được từ 100k-150k và bao ăn 1 bữa cho đâu đó khoảng gần 6 tiếng làm việc. Yêu cầu thường thì chỉ cần mình có một bộ đồ “chuẩn” gồm: sơ mi trắng + quần tối màu + giày tối màu rồi vào và chạy thui.

Công việc tiếp theo mà mình có cơ hội trải nghiệm là phát tờ rơi. Mình đến với công việc này là vì việc chạy bàn thường là sẽ theo mùa, có mùa cưới - lúc nào cũng có tiệc và mùa mà tìm mãi cũng không thấy tuyển chạy bàn. Trong khi hồi đó thì mình làm gì đi chơi net theo mùa đâu.

Phát tờ rơi thì có 3 hình thức chính:

1. Phát tại ngã ba, ngã tư, nơi đông người qua lại

2. Cầm tờ rơi đứng ở mép đường vẫy vẫy

3. Đi bộ và phát tờ rơi tới tận cửa từng nhà

Mình thì đều từng kinh qua cả 3 loại hình phát tờ rơi này. Nhớ lại thì hồi đó mình cũng máu thật, có những hôm đi phát tít đâu đầu cách nhà hơn 25 cây số, cả đi cả về là gần 60 cây. Với hình thức phát tại ngã ba, ngã tư và cầm tờ rơi vẫy thì mình hầu hết làm cho các anh chị sale bất động sản, thường là các dự án trong giai đoạn mới phân lô, đang xây đường. Công việc thì không có gì khó khăn cả, chỉ hơi vấn đề ở chỗ là lúc mới làm thì sẽ thấy kiểu rất là quê, nhất là khi mình đưa tờ rơi mà người ta không nhận. Nên sau này cứ ai đưa tờ rơi cho mình là mình nhận tất haha. Về lương thì mình sẽ nhận được 100k cho 1000 tờ rơi - nghe là thấy nản rồi, nhưng mà thực tế người ta chỉ cần mình phát đâu đó tầm 3-4 tiếng thui. Có lần mình còn bị công an bắt lên đồn ngồi cả buổi nữa, lần đó cứ tưởng tiêu đời tới nơi rồi chứ, may sao chủ yếu họ phạt mấy người thuê mình thui. Công việc mạo hiểm quá nên mình cũng chỉ làm đôi ba lần ngồi nghỉ, không đăng kí công việc kiểu vậy nữa.

Loại hình còn lại - đi bộ và phát tờ rơi từng nhà - là mình thích nhất. Chủ yếu mình sẽ làm cho các trung tâm thương mại (Aeon, BigC...), họ chạy sự kiện khuyến mãi hay khai trương gì đó. Bên họ sẽ có một đội khảo sát dân số từng phường, từng khu phố rồi phân bổ tờ rơi xuống cho “trưởng nhóm” phụ trách, sau đó “trưởng nhóm” sẽ tuyển người rồi giao việc. Mình nhớ là mình được đâu đó khoảng 100k với mỗi 600 tờ rơi được giao. Công việc này là việc làm thêm mà mình thích nhất.

Vì đầu tiên là về lương, 600 tờ rơi thì nhiều khi mình chỉ cần đi thẳng một con đường tốn cỡ 45p là đã xong. Nhiều hôm mình phát từ sáng tới chiều được gần 4000 tờ rơi, tương đương kiếm được cỡ 600k. Tất nhiên là phải đi bộ từ 8h sáng tới gần 6h chiều và phải cõng thêm 10kg giấy trên lưng rồi. Thứ hai là về trải nghiệm, công việc này mang đến cho mình khá là nhiều trải nghiệm. Mình từng được đến những khu nhà sang trọng, gặp những người thật hào sảng hay từng được chứng kiến những khu nhà trọ ổ chuột bẩn thỉu, tối tăm nhất. Nói là trải nghiệm thì nó chưa đúng lắm, mà đúng hơn là thế giới quan của mình được mở rộng hơn, mình được thấy những hoàn cảnh mà ít khi có cơ hội được biết nếu không đi lang thang phát tờ rơi.

Công việc này thì cũng không có gì quá đặc biệt, mình sẽ mặc một bồ đồ gấu rồi sẽ có người chở tới (thường là) các quán nhậu và bán kẹo ở đó. Nói chung là mình không thích công việc này nên chỉ làm đúng một lần rồi nghỉ. Không có nhiều ấn tượng lắm, mình nhớ là mình được trả đâu đó 20k/h, nếu bán trên bao nhiêu cây kẹo ấy thì sẽ được thưởng thêm một ít nữa.

Ngay từ sau khi thi THPT xong thì mình đã bắt đầu đi làm thêm. Và lần nữa, mình đi làm vì để thoả mãn nhu cầu của bản thân chứ cũng không có mục đích gì to hơn. Mình khá dại khi có khi mình làm song song cả 3 công việc cùng lúc.

Các công việc ở năm cấp ba thì khá là mang tính thời vụ, tạm thời. Mình lúc đó cần cái gì đó nó “đều đều” hơn một chút nên quyết định xin vào làm bảo vệ ở trung tâm thương mại. Hồi đó mình làm ca 4 tiếng buổi tối thứ 2-4-6, công việc phải nói rất rất nhàn và chán. Mình vào làm lúc 6h tối, đứng nhìn khách, nói chuyện đến 9h45 thì đi một vòng toàn bộ siêu thị kiểm tra, nhắc khách tới giờ đóng cửa rồi về. Và vì thế lương cũng chỉ khoảng đâu đó 12-14k/h. Mình làm được 1 tháng thì nghỉ để tìm công việc có mức thu nhập khá hơn.

Cầu được thì ước thấy ngay. Mình dò hỏi thì biết quầy quần áo trong trung tâm thương mại này cũng đang tuyển người. Sau khi nghỉ làm bảo vệ, mình có nói chuyện với quản lí quầy khoảng 30p thì được nhận, ngày mai có thể bắt đầu công việc ngay.

Công việc này thì đỡ nhàm chán hơn đôi chút, mình sẽ làm những việc như:

- Xếp quần áo, giữ quầy gọn gàng

- Tư vấn cho khách hàng

- Châm thêm đồ từ kho lên quầy

Nhiều việc hơn, cực hơn, bù lại lương cũng cao hơn đôi chút, vào khoảng 22-24k/h. Giờ giấc làm việc vẫn như cũ, ca 4 tiếng - 3 ca/tuần, đầu tuần mình sẽ đăng kí ca làm với quản lí. Nhờ công việc này mà mình biết cách xếp áo, quần nhanh và quen biết được nhiều người trong trung tâm thương mại đó (dù bây giờ thì họ cũng nghỉ hết rồi).

Hồi đó thì trước mỗi ca làm ở TTTM, mình sẽ ăn phở ở đúng một quán. Mình ăn nhiều đến độ mà cô chủ quán nhớ mặt mình, nhớ mình sẽ gọi tô phở như thế nào luôn. Nhờ đó mà cô có hỏi mình có muốn đến phụ cô vào sáng thứ 7 và chủ nhật mỗi tuần. Mình đồng ý ngay tấp lự haha. Cô rất tốt với mình, trả lương mình khoảng 30k/h, mình sẽ làm từ 6h30-11h sáng, tính ra là sẽ được khoảng 120k/buổi và thêm miễn phí một tô phở ăn sáng. Mình làm song song công việc này với nhân viên quầy quần áo ở TTTM. Làm ở đây mình biết được việc tự bản thân mở quán ăn thật sự rất cực. Như mình thì có thể bắt đầu làm từ 6h30, về lúc 11h hay trễ nhất 12h. Chứ chủ quán như cô thì phải dậy từ 4h30 chuẩn bị và xong xuôi đóng cửa quán lúc 1h chiều. Ngoài chuyện đó thì quán ăn vào ngày cuối tuần thật kinh khủng, khách ra vào liên tục, gần như là không có thời gian nghỉ cho cả bếp và cả phục vụ, chưa kể còn nhầm món, lộn món, mọi thứ đều hỗn loạn. Nhưng chốt lại vẫn là một công việc rất tuyệt đối với mình.

Công việc này thì đến với mình do may mắn. Số là hồi đó mình cũng nổi tiếng kiểu con ngoan trò giỏi, thi ĐH điểm cao này kia. Thế nên có nhà hàng xóm có một cu cậu đang học lớp 11, muốn nhờ mình kèm Toán Lí Hoá cho nó. Nhưng mà mình dốt đặc Hoá nên chỉ có thể kèm Toán với Lí, thật ra là trước mỗi tuần học mình đều phải lấy sách ra ôn lại gần chết.

Nói là “gia sư” thì cũng không đúng lắm, chủ yếu mình ngồi học cùng nó, có vấn đề gì thì nó sẽ hỏi mình, mình cũng soạn 1 số câu trắc nghiệm cho nó làm, dạy nó vài mẹo bấm máy tính này kia. Công việc bản chất khá nhàn nhưng nếu tính cả thời gian mình phải ôn lại bài và thời gian soạn câu trắc nghiệm thì cũng khá là xứng đáng với mức lương 100k/h. Mình nghĩ với sinh viên nói chung thì đây có lẽ là công việc nên làm thêm nhất. Mình kèm nó hết năm 11 thì cũng xin bên gia đình nghỉ vì kiến thức năm 12 mình còn lóng ngóng huống gì kèm cho ai, với lại còn dính tới thi ĐH, cái lóng ngóng của mình có khi gây hậu quả lớn cho người khác. À mình làm công việc này cùng với cả công việc quầy quần áo và quán phở, học - làm quần quật, may mà không rớt môn nào.

Thật ra ban đầu mình tính sẽ viết một lèo tất cả công việc mình đã làm tới hiện tại cơ, nhưng mà nhìn lên Word count của Notion thì đã chạm mốc 2600 chữ, nên mình nghĩ sẽ tách ra phần 2 - nói về các công việc mình làm ở năm 2, năm 3 đại học. Các công việc sau thì nó “chính thức” hơn và liên quan trực tiếp tới ngành mình đang học.

Cuối cùng việc làm nhiều công việc như vậy mang lại, tất nhiên, là tiền để mình ăn chơi, cà phê, cà pháo rồi. Tiếp theo là vô tình nó bổ sung cho thế giới quan của mình khá nhiều thứ lạ và hay ho. Cuối cùng là một ít kinh nghiệm sống để có thể chém gió cùng bạn bè, anh em.