Đêm qua tôi định đi ngủ, sáng dậy check hightlight, nhưng chẳng hiểu sao 3h sáng tôi lại tỉnh dậy. Khẽ mở điện thoại, cẩn thận không làm phiền vợ con, check tỉ số vẫn đang hoà 0-0. Real gặp Bayern, đối thủ có lẽ là lớn nhất còn lại trước trận chung kết năm nay, vì Dortmund không được xếp chung mâm về đẳng cấp.
Nhìn các thông số và diễn biến, Real áp đảo, ép sân dữ dội, và thủ thành Neuer đã cản phá những cơ hội mười mươi, đúng với đẳng cấp của anh. Phút 60, Alphonso Davies ghi một bàn thắng siêu phẩm làm câm lặng hơn 80.000 cổ động viên trên Bernabeu. Liên tiếp các phút sau, Bayern lì lợm phòng ngự, ngoài sân Tuchel liên tục huơ tay chỉ đạo. Họ đã lì lợm giống hệt như cách Real đấu với City ở vòng trước. Tuchel là HLV đấu cúp giỏi, ông ta biết phải làm gì trước những trận đấu knock-out. Chelsea của ông đã từng đánh bại Real 3 năm về trước và kể cả năm Real vô địch thì đội bóng đó cũng gây cho Real quá nhiều khó khăn.
Bayern là một đội bóng lớn nhất của Đức, nổi tiếng với tinh thần thép. Tôi đã chứng kiến thủ môn Neuer hạ gục 3 cựu quái vật của Real trong trận đấu cách đây 12 năm trên loạt penalty. Tuchel cũng là HLV giỏi, từng đưa Chelsea vô địch châu Âu cách đây 3 năm, và PSG lọt vào chung kết cách đây 4 năm. Alonso Davies cũng là người đã nhảy múa gieo sầu cho Barca cách đây 5 năm. Tôi đều xem trực tiếp những giây phút đó, và tôi hiểu rằng họ - Bayern đã rất gần đến việc đánh bại chúng tôi.
Phút 87, tỉ số vẫn là 1-0 cho Bayern. Tôi đã nghĩ cho kịch bản tệ nhất trong đầu, nhưng tôi cũng biết một điều mà mọi fan Real và đối thủ đều biết:
Càng gần với cái chết, thì Real càng mạnh.
Và cái vía đó khiến đối thủ càng sợ hãi và dễ mắc sai lầm
Và mọi sai lầm nhỏ nhất đều bị trừng phạt không thương tiếc.
Và rồi cái vòng lặp quen thuộc đó lại xảy ra. Joselu ghi hai bàn ấn định chiến thắng nghẹt thở như một bộ phim gay cấn với cái kết cổ tích cho Real. Vui sướng vỡ oà, nhưng không quá ngạc nhiên.
Vì tôi đã chứng kiến việc này quá nhiều lần. Đến mức người ta gọi đây là DNA của nhà vô địch, chân mệnh thiên tử, hay kẻ ác miệng thì bảo có một thế lực ngầm nào đó chống lưng. Vậy câu hỏi là Real gặp may hay vì sao họ quá giỏi để làm những việc phi thường đến vậy?

Chuyện về bí kíp võ công của Real Madrid

Những cú ngược dòng kỳ vĩ của Real đã có từ lâu, nhưng dưới thời Ancelotti thì nhiều hơn bao giờ hết. Phút 90 của La Decima, các cuộc ngược dòng thần kỳ mùa 21-22 trước PSG, Chelsea và City, và mùa năm nay là với City và Bayern.
Không giống như Guardiola, người nghĩ ra 1000 cách phức tạp để tiến vào khung thành, với nhiều kịch bản đa dạng, thì Ancelotti chính xác là một người theo hệ dòng chảy, "vô chiêu thắng hữu chiêu". Các cầu thủ của ông sẽ linh hoạt theo tình huống, và tự do tấn công sử dụng theo cảm hứng sáng tạo và sức mạnh tinh thần, để theo từng thời điểm có cách đá phù hợp với tình huống trên sân.
Chúng ta có thể dễ dàng nhìn thấy lối đá của các đội theo một phong cách đá như kiểm soát bóng của Pep, hay pressing lấy bóng phản công của Klopp, hay rình rập kiểu Mourinho, nhưng Real của Ancelotti là một sát thủ với rất nhiều khuôn mặt và giết người theo phong cách vừa đủ. Họ không cố áp đảo mà sẽ tìm cách đá linh hoạt để đạt được mục đích là có nhiều bàn hơn đối thủ, với 1-2 bàn là đủ.
Để làm được như vậy, Real có khả năng đặc biệt, đấy là đổi nhịp độ cực nhanh, chỉ sau vài nhịp chạm. Khả năng phản công của Real đã quá nổi tiếng từ thời Jose Mourinho, rồi đến thời Zidane thì Real có một thứ phong cách cầm bóng kiểm soát và sẵn sàng chịu đựng khi phòng ngự lì lợm, chỉ bung sức khi cần thiết. Đến thời Ancelotti nhiệm kỳ 2, ông với một đội hình tôi nghĩ là yếu hơn thời hoàng kim ấy (Galatico 2.0), đã rất biết liệu cơm gắp mắm để xây dựng một hệ thống "đổi tempo" do chính các cầu thủ tự quyết định. Đây cũng chính là di sản bóng đá, mà tôi sẽ nói kỹ hơn nữa.
Với Modric và Kroos là hai lão tướng dày dạn kinh nghiệm, cùng với những cầu thủ trẻ đầy bản lĩnh như Bellingham, Rodrigo, Camavinga, và những quân bài ẩn như Joselu, Brahim, Vasquez,.., Real có nhiều bài đánh biến hoá đa dạng với nhiều tình huống dồn ép khác nhau. Họ có thể đổi nhịp độ cực nhanh, khiến đối thủ bất ngờ, và biết chính xác tâm lý đối thủ để bất ngờ tung một đòn đánh kết liễu.
Tôi xin phép dịch trích đoạn sau đây trên facebook fan page của Real về cách đá của đội mùa này.
Chúng ta sẽ bắt đầu thật chậm và cố kiểm soát trận đấu dù không có bóng. Chúng ta sẽ thiết lập hệ thống phòng ngự của mình và vô hiệu toàn bộ các nỗ lực pressing ban đầu của đối thủ. Và khi mà niềm tin và năng lượng (quan trọng hơn) của đối phương cạn dần, thì chúng ta càng nóng máy. Và thế là vòng lặp chết chóc kia sẽ xảy ra.
Nhiều đối thủ muốn giết Real từ sớm, nhưng đâu có đơn giản. Trong suốt những năm qua những gì chúng ta làm được là dù chúng ta không đại diện cho đỉnh cao của một trường phái bóng đá nào, nhưng mọi trường phái chúng ta đều luyện được ở đẳng cấp cao. Chúng ta có một đội hình dày dạn cũng như hệ thống chiến thuật đa dạng sẵn sàng cho mọi tình huống có thể xảy ra.
May mắn hơn nữa, Carlo và Zizou không chỉ là những chiến thuật gia tài năng, mà họ còn là những nhà lãnh đạo linh hoạt. Sự linh hoạt này kết hợp với việc chúng ta chấp nhận thực tế là dù có giỏi đến đâu, đội bóng lớn nào cũng cần phải có khả năng chịu đựng. Nhận thức trên đã không những dạy cho chúng ta tinh thần chịu đựng, mà còn cả tính kiên nhẫn và khả năng chọn thời điểm quyết định để dứt điểm trận đấu, thay vì chỉ chộp giật chúng".
"We start off really slowly and try to control the game without the ball. We set up to defend and negate the initial high tempo press. Then as the opponent's belief and (more importantly) energy wane, we grow into the game. Then the self fulfilling prophecy takes over. The best approach IMO is to murder us before half time. But that is easier said than done. What has really held us in good stead over all these years is that even if we have not been the absolute greatest at a single style of play, we have been elite at every style of play. So we have both the squad and the tactics for every problem posed to us, at all times.
Carlo and Zizou being tactical geniuses but more so being tactically flexible has only aided in this. Add to that that we accept that every team including us has to suffer at the top level and that acceptance has not only taught us how to suffer but also to hold and bide the time for our moment to arrive and be ready to take it, rather than snatch at it".
Và đúng như một chú tắc kè hoa, với tâm lý của một đại võ sư thượng đẳng, những đòn thế hiểm của Real chỉ khi nguy cấp, họ mới lôi ra dùng, rồi lại từ từ đủng đỉnh quay về kiểu đá bình thường. Các cầu thủ của họ già dơ, sẵn sàng tiểu xảo, nhưng không co cụm và hèn nhát. Họ luôn tin vào sự khác biệt mình có thể tạo ra được ở mọi phút của trận đấu, cũng như kể cả lôi vào loạt đấu súng cân não, thì họ cũng quá nhiều niềm tin và bản lĩnh để chiến thắng.
Sẽ luôn có những người coi những thành công liên tiếp này như là một kẻ gặp nhiều may mắn, nhưng nếu bạn đã theo dõi Real đủ lâu, thì bạn sẽ hiểu đây là kết quả đạt được sau nhiều năm tháng dai dẳng của những sai lầm và đau thương trong quá khứ.

Chuyện về di sản bóng đá

Hẳn các bạn đều đã nghe một video nổi tiếng của Mourinho nói về khái niệm Di Sản của Bóng Đá - hay còn gọi là Football Heritage
Di sản bóng đá theo cách hiểu của Mourinho, đấy là thành tích bóng đá được thừa kế từ kết quả của cả một quá trình xây dựng và đầu tư nguồn lực, thời gian và văn hoá trong nhiều năm liền. Các đội bóng không tự nhiên xuất hiện ở vị trí cao, mà họ đã phải tiệm cận các vị trí này liên tục. Và Mourinho cũng là người đầu tiên chọc thủng quả bóng ảo tưởng của fan Man United hồi bấy giờ (2018), đấy là di sản của United đang đứng dưới cả Sevilla tại cúp châu Âu.
10 năm qua, Real Madrid đã trải qua chu kỳ thành công rực rỡ, với 5 chức vô địch châu Âu, trong đó có tận 3 lần vô địch liên tiếp các năm 2016 - 2018. Mọi người mặc định cái DNA châu Âu đã ngấm vào máu của Real, từ cả thời xa xưa (5 lần liên tiếp từ 1956-1960)
Đối với tôi, đấy là lời giải thích đơn giản hoá cho khả năng này của Real. Môn võ ngược dòng này là kết quả của một hành trình đầy gian khổ của thời kỳ hơn 10 năm trước đó, tôi đã chứng kiến Real khổ sở đánh mất bản sắc của mình như thế nào.
Real cũng như bất kỳ đế chế nào khác, họ không ngay lập tức lên đầu, và cũng không phải lúc nào cũng hoàng gia. Kể từ sau đỉnh cao của Galaticos 1.0 là chức vô địch Champions League 2002, họ đã có hơn một thập kỷ thất bại ở đấu trường này.
Thời kỳ từ năm 2002 đến năm 2010, Real trải qua một giai đoạn khó khăn vất vả với nhiều diễn biến chính sau:
- Galatico 1.0 từng là một đội bóng thương mại siêu đẳng nhất thế kỷ, nhưng không phải là một đội bóng cân bằng nhất. Đội bán đi những cầu thủ trụ cột thầm lặng ví như động cơ xe Makelele để mua về những lớp vỏ hào nhoáng như Beckham
- Lò xay HLV với 10 HLV trong vòng 7 năm từ 2003 đến 2010
- 5 năm liên tiếp dừng chân ở vòng knock-out 16 đội, bởi các đội như Lyon, Arsenal, Liverpool, Roma, Juventus
- Liên tục bị bỏ lại sau bởi đại kình địch Barcelona, với đội hình huyền thoại từ lò đào tạo xuất sắc nhất lịch sử bóng đá trong thời kỳ cực thịnh của họ
- Trong 4 năm, Real nhìn Messi liên tiếp đạt 4 quả bóng vàng, và thậm chí có năm cả 3 cầu thủ xuất sắc nhất thế giới đều thuộc đại kình địch Barcelona
Real đã có một thời kỳ đại trùng tu với Galatico 2.0 từ 2009, với ba giai đoạn quan trọng:
- Thời kỳ Mourinho, khi Real chấp nhận xây dựng lối đá phòng ngự chặt, phản công nhanh, chấp nhận tâm lý cửa dưới khi đá với Barcelona, và học cách cần cù chiến đấu như một gã nhà nghèo không còn gì để mất.
Chính thời kỳ này Real học được cách chịu đựng, di chuyển phòng ngự khi không có bóng như một đội hạng dưới, và dẹp cái tự hào đi để rình rập tung đòn kết liễu sao cho hiệu quả và tàn ác nhất
Và họ đã lọt vào bán kết Champions League 3 năm liên tiếp, không mất điểm trước các đội yếu nữa.
- Thời kỳ Ancelotti lần 1, Real đón chào một sự thay máu nhẹ với Kroos thay Alonso, Bale thay cho Ozil, Modric làm nhạc trưởng. Real đá kiểm soát bóng hơn, chủ động sáng tạo hơn với nhiều miếng tấn công đa dạng, không cần phải quá phụ thuộc vào phản công, nhưng vẫn rất lợi hại khi cần.
Họ đạt được chức vô địch thứ 10 (La Decima) bằng cú ngược dòng trong trận chung kết.
- Thời kỳ của Zidane 1, Real đạt đến đỉnh cao của Galatico 2.0 với lối đá kết hợp giữa khoáng đạt kiểm soát và chịu đựng, tiểu xảo, với đội hình của Ronaldo và Ramos đạt đỉnh cao sự nghiệp về năng lực và bản lĩnh để đoạt tới 3 cúp châu Âu liên tiếp. Zidane cũng có một kế hoạch xoay tua thiên tài để khai thác sức mạnh tối đa của hai đội hình thời đó
Thời gian này đã chứng kiến bản lĩnh của Real khi luôn biết cách thắng nhờ ngược dòng, dẫn trước lẫn đá penalty.
Những giai đoạn trên đánh dấu mốc quan trọng của việc đội hình Real có tính tiếp nối nhau liên tục, thay vì thay máu hàng loạt. Và tất nhiên đây cũng là nhiệm kỳ 2 của chủ tịch Perez.
Sau thời kỳ này (2016-2018), Real như một doanh nhân đã hồi phục sau thời kỳ phá sản, và bắt đầu thời kỳ có của ăn của để. Tuy nhiên, về tài chính, Real không còn là một con ngáo ộp khi muốn ai là có thể mua được với bất kỳ một mức giá nào nữa. Man City, hay PSG có nhiều tiền hơn Real và sẵn sàng lập những đội hình trong mơ mới với mức giá mà Real không thể cạnh tranh được.
Chính lúc này, Real được thừa hưởng một thứ di sản tuyệt vời mà không clb nào có được: sự chín chắn và cáo già của cấp lãnh đạo cao nhất - chủ tịch Florentino Perez.
Thiết kế đỉnh cao thường sẽ vô hình - Good design is invisible
Rút kinh nghiệm từ sai lầm trong quá khứ, Perez đã khiến cho việc xử lý quá trình thay máu ở Real một cách nhẹ nhàng êm ái hơn những gì tất cả chúng ta có thể quan sát được.
Suốt từ năm 2019-2022, lần lượt các cầu thủ trụ cột như Ramos, Ronaldo, Benzema, Marcelo, Varane, Casemiro,.. rời bỏ clb để nhường chỗ cho lứa cầu thủ tiếp theo.
Real khôn ngoan sử dụng đòn bẩy tài chính và danh tiếng vô đối của 10 năm đỉnh cao làm thương mại trong quá khứ để mua lại những cầu thủ trẻ tài năng nhất của tương lai (Bellingham, Camavinga, Tchouameni), và những vụ chuyển nhượng hợp lý cho những "động cơ trầm lặng" của các clb khác (Rudiger, Alaba, Militao,..)
Tinh tường sau nhiều lần sa thải, Real đã mời lại hai vị hlv thành công nhất của thời kỳ cũ là Zidane và Ancelotti, những người biết rõ đâu là DNA cần thiết của Real, để giúp Real tái thiết lại sức mạnh nhanh và từ từ nhất có thể.
Có thể nói là Perez đã khéo léo thay đổi cách chơi trò quản lý bóng đá của mình, trò chơi mà sau nhiều năm ông vẫn luôn là tay chơi cừ khôi và quyền lực nhất.
- Nói không với những cầu thủ bị thổi giá
- Bán những cầu thủ đã già và xuống phong độ
- Tuyển những tài năng trẻ và những ngôi sao thầm lặng ở các clb khác với mức giá phải chăng
- Dùng các cựu binh để truyền tải tinh thần Madrid
- Đặt đội hình vào tay những HLV tốt của quá khứ như Zidane hay Ancelotti
Và thế là Ancelloti đã thể hiện hết đẳng cấp đỉnh cao của ông như một thứ rượu vang hảo hạng, khi khéo léo hài hoà giữa sức trẻ và kinh nghiệm để chuyển hoá định hướng của ngài chủ tịch theo kỹ năng mà mình giỏi nhất, mà mình sẽ viết kỹ hơn ở phần dưới đây.

Câu chuyện về nghệ thuật dùng người đỉnh cao của Carlo Ancellotti

Ancelloti có một cuốn sách rất hay về quản trị, đó là lãnh đạo trầm lặng, cuốn sách chắc là hay nhất theo quan điểm của tôi khi đọc các sách về các hlv bóng đá. Ông không tỏ ra nhiệt huyết, điên rồ như Conte hay Klopp, cũng chẳng phải là một nhà hiền triết, cách tân kiểu Guardiola. Ance, luôn tỏ ra bình tĩnh, lạnh lùng, và nhẹ nhàng với các cầu thủ của ông trước ống kính. Phong cách của ông, đấy là các cầu thủ là những người quyết định trận đấu, ông sẽ tạo hệ thống để phát huy hết thế mạnh của họ, chứ không gò họ vào hệ thống ông có sẵn.
Các bạn cần đọc cuốn Lãnh đạo trầm lặng để thấy được hàng chục ví dụ cho sự dùng người và đắc nhân tâm thiên tài của Ancelloti. Phong cách của ông khác với Mourinho, khi ông ít dùng những chiêu khích tướng về tâm lý, và "đấm thẳng" mặt cầu thủ với những sự thật trần trụi. Ông cũng không phải theo trường phái rũ bỏ tài năng để gò theo hệ thống như Guardiola, dẫn đến mâu thuẫn với những cầu thủ khó bảo có cái tôi lớn như Eto'o, Yaya Toure, Ibrahimovic,..
Mình sẽ để một link review của bạn mình làm cho cuốn sách ở đây
Và bạn có thể đọc hàng loạt những nhận xét của các cầu thủ trong đó, với những lời ngưỡng mộ và biết ơn sâu sắc, từ những cầu thủ giỏi và cá tính nhất như Ibrahimovic, C Ronaldo, Drogba, Gattuso,...
Như đã đề cập, điểm mạnh nhất của Ancelotti là ông sẽ tạo ra một hệ thống linh hoạt phù hợp với những quân bài mà ông có trong tay, thay vì đi tìm những người phù hợp với một kịch bản, lối đá sẵn có ông quen thuộc.
Và để làm được điều đó, ông có quan điểm là đứng đằng sau, nâng đỡ các cầu thủ tự quản thay vì áp đặt họ theo ý ông. Và cách mà ông xây dựng sự đồng cảm và lắng nghe với các cầu thủ là độc nhất. Phong cách này cực kỳ phù hợp với những câu lạc bộ có nhiều ngôi sao và cá tính lớn cùng tinh thần tự chủ như Milan và Real Madrid.
Chuyện kể rằng sơ đồ cây thông nổi tiếng của Ancelloti sử dụng ở Milan, chính là phát minh khi ông đưa bài toán cho tập thể 4 ngôi sao thời đó là Kaka, Seedorf, Rui Costa và Pirlo. "Các cậu hãy bàn với nhau, không thì một trong số các cậu sẽ ở trên ghế dự bị cả mùa".
"Sai lầm mà các HLV thế hệ mới hay mắc phải là cung cấp quá nhiều thông tin cho cầu thủ ngay trong trận đấu. Điều này làm mất đi sự sáng tạo. Thông tin là thứ cầu thủ cần để biết đứng ở đâu khi không có bóng, bởi vì không có bóng bạn cần sự tập trung, sự hy sinh để duy trì lối chơi tập thể. Nhưng khi có bóng thì mọi thứ còn phụ thuộc vào cả sự sáng tạo của cầu thủ. Nếu Vinicius hoặc Rodrygo cảm thấy thoải mái nếu được de ra cánh nhiều hơn khi đội có bóng, tôi sẽ không bảo họ bó trong; bởi vì đó là cách diễn đạt ngôn ngữ bóng đá của mỗi người. Tôi không muốn làm khác đi vì tôi không muốn lấy mất sự sáng tạo của bất kỳ ai."
Trích từ bài phát biểu của Carlo Ancelotti
Đọc tiếp phần còn lại của bài viết ở Blog mình ở link này nhé.
👋 Xin chào, mình là Quang, ngoài công việc chính làm Product, mình còn là một blogger và một tác giả sách
Mình chia sẻ về product management, leadership và personal development vào các ngày trong tuần trên Linkedin, và trên blog Subtack với các chủ đề rộng hơn ngoài công việc. 
👉 Follow mình để đọc nhiều nội dung hữu ích về các chủ đề này nhé.
Link blog: https://the1ight.substack.com/
Hala Madrid!!!
Hala Madrid!!!
Bóng đá Truyền cảm hứng Thời sự Sự kiện