Chúc phụ nữ xinh đẹp và trẻ trung, tại sao lại không?

Bạn Keira Ngo, tác giả của bài viết Xin đừng chúc phụ nữ xinh đẹp và trẻ trung nữa! cho rằng chuẩn mực về sắc đẹp mà xã hội đặt ra có tác động tiêu cực tới phụ nữ, đồng thời đưa ra hai lập luận để cho thấy hệ quả của điều đó. Thứ nhất, chuẩn mực gây ảnh hưởng sức khoẻ tới phụ nữ và thứ hai, nó khiến phụ nữ luôn thường trực trước nguy cơ bị kỳ thị, miệt thị.

Ngoại trừ những dẫn chứng từ những nghiên cứu ở phần cuối bài ra, mình không hoàn toàn đồng tình với những gì bạn viết.

Về điều đầu tiên, tác giả của bài viết đề cập việc bản thân giảm cân để trở nên đẹp hơn, để chạy theo tiêu chuẩn của người khác mà ngất đi bên cạnh bếp.

Đọc đoạn này xong, mình thấy bạn ấy đáng trách nhiều hơn là đáng thương. Chúng ta cần hiểu rằng mỗi cơ thể, ở từng thời điểm nhất định, đều có giới hạn của riêng nó. Cải thiện bất kì điều gì cũng cần sự từ tốn, kiên nhẫn và phải làm đúng thì mới thấy được kết quả tốt. Ngay cả một người tập gym và chơi thể thao gần liên tục gần chục năm như mình còn không thể tải nổi cường độ tập 2 lần mỗi ngày mà nạp có xíu xiu calo như vậy. Mình mà sinh hoạt như bạn chắc chắn mình cũng ngất.

Tình huống ngất đi ấy không phải do bạn cố gắng chạy theo tiêu chuẩn của người khác, mà là bạn cố gắng chạy quá nhanh, chạy sai cách với một cơ thể chưa sẵn sàng.

Victim-blaming? Mình không phủ nhận việc tiêu chuẩn sắc đẹp mà xã hội đặt ra đôi khi hơi nặng nề và thậm chí vô lý đối với phụ nữ, ví dụ như đòi hỏi "mình hạc xương mai" ở những ai bẩm sinh có khung xương to chẳng hạn. Nhận định trên chỉ đơn giản là đặt ra quan điểm rằng ta nên nhìn mọi thứ từ hai phía.

Ví dụ, bạn cầm tiền, trang sức... khoe mẽ khi đi qua khu thiếu an ninh rồi bị cướp giật. Lúc ấy, bạn chẳng thể nào đổ lỗi hoàn toàn cho xã hội xấu xa được, đúng không? Đối với bản thân tác giả, chuẩn mực về vẻ đẹp có thể hơi quá đáng, thế nhưng chính bạn ấy cũng đã hà khắc với bản thân.

Trước khi khẳng định điều thứ hai, bạn tác giả có nói về hình ảnh của phụ nữ thường được đại diện bởi những người xinh đẹp, và cho rằng những ai không được như vậy đều đứng trước nguy cơ bị kỳ thị. Bạn cho rằng:

Việc đưa ra lập luận này không những chẳng có chút giá trị hỗ trợ nào cho bài viết mà nó còn cho thấy bạn ấy có góc nhìn hơi tiêu cực về giới còn lại, thậm chí có phần muốn cào bằng ở đây. Mình chẳng hiểu ngành nghề thống trị bởi nam giới là ngành gì. Giả sử đó là truyền hình/truyền thông, nơi chúng ta thường thấy tập hợp người mẫu, ca sĩ và diễn viên điện ảnh thường xuyên xuất hiện, lời khẳng định hình ảnh của những người xinh đẹp và thành công ở những lĩnh vực này áp đảo sự hiện diện của phụ nữ nói chung là cái nhìn quá phiến diện. Bạn nên xem nhiều kênh hơn và nhiều chương trình hơn.

Lại tiếp tục giả sử nhận định của bạn ấy là đúng. Tại sao lại không nhỉ? Lẽ thường thấy khi bất kì điều gì chạm gần tới chuẩn mực là chúng đều thu hút sự chú ý, không chỉ riêng sắc đẹp. Ca sĩ, diễn viên, người mẫu xuất hiện trên truyền hình sở hữu thứ tiệm cận chuẩn mực ấy, đồng thời họ cũng có tài năng, hiển nhiên họ sẽ được trao nhiều cơ hội xuất hiện hơn. Giữa một như vậy và một người tài năng ngang bằng nhưng sắc đẹp không bằng thì với mục tiêu tối ưu lượng xem, một đạo diễn chương trình như bạn sẽ chọn ai? Đó là chưa kể nhan sắc cũng phải cố gắng chăm sóc mỗi ngày như kĩ năng. Chẳng mấy ai sinh ra đã đứng luôn ở vạch đích ở cả hai khía cạnh cả. 

Xã hội đề cao cái đẹp. Đúng, nhưng như vậy không đồng nghĩa bất kỳ người phụ nữ nào "lệch chuẩn" đều được cho là "thấp kém" như cách tác giả nói. Da nâu thậm chí được coi là tiêu chuẩn ở một vài nơi, mái tóc không vào nếp có khi còn quyến rũ hơn nhiều nếu bạn ngắm người mình yêu vào buổi sáng. Những điều đó đủ để thấy rằng lệch chuẩn vẫn có thể đẹp, vẫn "cao sang". Một cơ thể chỉ "thấp kém" khi nó lệch chuẩn quá xa mà thôi.

Ví dụ như béo phì chẳng hạn, đặc điểm gần như cực tiểu trên trục sắc đẹp. Một cơ thể khó khăn trong việc sinh hoạt, chứa đầy nguy cơ về bệnh tật thì đẹp và "cao sang" ở đâu? Với mình, bạn ăn uống không điều độ, thích gì ăn nấy để dẫn tới thừa cân nghiêm trọng thì phải chấp nhận sự trêu ghẹo, phân biệt hay kỳ thị. Bạn không tự tôn trọng bản thân thì cũng không có quyền yêu cầu người khác tôn trọng bạn.

"Béo phì" khác với việc "hơi thừa cân một chút" nhé. Một người hơi thừa cân có thể vẫn cứ đẹp trong mắt nhiều người. Vấn đề vẫn chỉ xoay quanh khoảng cách so với tiêu chuẩn. 

Mình muốn đề cập tới cả những trường hợp ngoại lệ. Cơ thể họ đặc biệt hơn, ví dụ như ăn cùng lượng thức ăn nhưng lại béo hơn nhiều so với những người khác chẳng hạn. Bạn thiệt thòi hơn, vậy nên bạn phải cố gắng hơn để có thể đứng ngang hàng với mọi người. Cuộc sống vốn bất công. Và bạn cũng nên biết rằng, xã hội cũng bất công. Không ai quan tâm bạn cố gắng tới mức nào đâu, họ chỉ nhìn vào kết quả thôi. Luật chơi đã có, lựa chọn cách chơi ra sao, "ăn ít tập nhiều" hay "ăn nhiều tập ít" là do bạn.

Đôi khi, phụ nữ chịu cảnh từ trêu ghẹo tới miệt thị mặc dù ngoại hình không quá xấu xí. Lúc này họ chẳng có lỗi gì cả. Đối tượng hứng chịu chỉ trích nên là những người không biết phép lịch sự và tế nhị. Có lẽ đây là trường hợp hiếm hoi chúng ta nên ủng hộ body positivity để giúp phụ nữ không quá tự ti về bản thân mình.

Chuẩn mực xã hội về vẻ đẹp là áp lực lên phụ nữ, nhưng cũng có thể coi đó là động lực phấn đấu nếu nhìn tích cực hơn một chút (tất nhiên chỉ xét những chuẩn mực nào hợp lý).

Phụ nữ không có trách nhiệm phải đẹp, song, phụ nữ hay kể cả đàn ông đều có trách nhiệm trở thành phiên bản tốt hơn của bản thân, và điều đó bao gồm trở nên đẹp hơn. 

Mình thích ngắm phụ nữ đẹp lắm, cơ mà ngắm phụ nữ sau một khoảng thời gian không gặp và thấy họ đẹp hơn thì còn mê mẩn hơn nhiều. Có lẽ khi ấy mình nhìn thấy được cả vẻ đẹp của sự cố gắng.

Xin khẳng định lại một lần nữa: 

Quay lại phần tóm tắt bài viết trên spiderum, bạn tác giả có hỏi tại sao chúng ta cứ mãi chúc những người phụ nữ "xinh đẹp và trẻ trung" mà lại không phải là "vui vẻ, khỏe mạnh, thành công, mạnh mẽ, tự tin?" Khá chắc rằng ai cũng muốn chúc phụ nữ tất cả những điều ấy, nhưng do để chúc hết thì... dài quá. Người chúc và người nghe chẳng hơi đâu mà làm thế. 

Mình cho rằng có được sắc đẹp và sự trẻ trung thì người phụ nữ nào cũng vui cả. Chúc phụ nữ xinh đẹp và trẻ mãi cũng có thể coi là một cách chúc họ luôn vui vẻ ấy mà.

Ấy vậy sao lại chúc xinh đẹp và trẻ trung trước tiên mà không phải những điều đã bỏ qua? Nhiều tiền có khi còn vui hơn, sao không chúc giàu có, thành công trước đi? Nếu bạn nghĩ thành công và sự giàu sang sẽ giúp một người phụ nữ hạnh phúc hơn so với việc sở hữu nét đẹp và sức trẻ thì hơi sai lầm. Giàu có cũng chắc chắn không phải thứ giúp phụ nữ cảm thấy tự tin 100% vào bản thân. Nếu điều ngược lại là đúng thì các spa, trung tâm thẩm mỹ chẳng phát triển tới vậy. 

Mặc kệ xã hội có thay đổi thế nào đi nữa, có đi tiến hay thụt lùi so với hiện tại thì cứ 8.3 hằng năm, mình vẫn cứ chúc phái đẹp luôn xinh đẹp và trẻ trung.

Được thấy nụ cười trên gương mặt họ khi ấy cũng vui mà, nhỉ?