Trong bài chia sẻ ở TED, Benjamin Zander kể về câu chuyện 2 người bán giày dép đến Châu Phi vào những năm 1900. Ở đó, họ gửi điện báo về Manchester. 

Một người viết: “Tuyệt vọng rồi, họ không đi giày”, người kia viết: “Tuyệt vời quá, họ chưa có giày”.

Sự khác biệt nằm ở từ “chưa”.

Năm 2007, khi mình mon men khởi nghiệp và thất bại hoàn toàn, Bố nói với mình: “Bố mừng vì con thất bại sớm”. Lúc đó, mình chỉ nghe thấy từ “thất bại” mà quên đi một từ quan trọng hơn, đó là “sớm”.

Trong ngôn ngữ học, “chưa” hay “sớm” đều là những phó từ (hoặc trạng từ) có vai trò bổ nghĩa. Theo thói quen, thường người ta ít nhấn mạnh vào phó từ.

Nhưng trong cuộc sống, kết quả hoàn toàn có thể đảo ngược khi chúng ta chuyển trọng tâm hành động vào các phó từ thay vì động từ chính. Khi chúng ta nói “không” với ngoại cảnh thì thực chất là nói không với chính mình trước. Khi nói “chưa” dù cánh cửa ngay trước mặt vẫn đóng, chúng ta vẫn tin rằng sẽ có cánh cửa khác có thể mở được và vấn đề là làm sao để đi tìm cánh cửa đó thay vì từ bỏ hoặc đổi sang việc hay môi trường khác. Cho đến khi thật sự đã thử hết các cánh cửa, thì “chưa” rất khác với “không”.

Cũng như vậy, Bố muốn mình gặp và hiểu thất bại “sớm” tức là mình sẽ có thêm kinh nghiệm tránh được những thất bại “muộn”, và cũng chính là có cơ hội có thành công “sớm” hơn. Nói thất bại sớm cũng có nghĩa rằng không phải thất bại cuối cùng, rằng mọi thứ vẫn còn mở.

Nhờ đọc về “growth mindset - tư duy mở” và “grit - sự bền bỉ” cũng là các khái niệm gắn liền với yếu tố thời gian, mình bắt đầu thay đổi cách nói chuyện với con trai. Thay vì nói: “Con rất giỏi!”, mình nói: “Con đã cố gắng!”. Thay vì nói: “Con đã làm rất tốt!”, mình nói: “Bố tin là con còn có thể làm tốt hơn đấy!”.

Về cơ bản, mình thêm các phó từ chỉ thời gian vào để đặt mọi hành động, kết quả của con trai vào hệ quy chiếu thời gian với hàm ý rằng: "Ngày hôm nay tốt hơn ngày hôm qua, ngày mai có thể tốt hơn ngày hôm nay."

Bỗng một ngày, con trai hỏi: “Ước mơ ngày xưa của Bố là trở thành Thủ tướng mà, Bố đã từ bỏ ước mơ đó rồi ạ?” 

Mình cười và trả lời: “Bố chưa thành Thủ tướng. Chưa thôi!”


Bạn sẽ có thêm nhiều thông điệp rất hay từ bài chia sẻ TED của Benjamin Zander nữa nhé :) https://www.ted.com/talks/benjamin_zander_on_music_and_passion?language=en

- Chuỗi chia sẻ Ông, Bố và Con trai - 

Bài gốc của người viết: https://www.facebook.com/notes/nguy%E1%BB%85n-m%E1%BA%A1nh-h%E1%BA%A3i/ch%C6%B0a-th%C3%B4i/10153499273721822