Chủ nghĩa tối giản và 2023

Năm 2023 là một năm tương đối nhiều biến động, từ chuyện chính trị, kinh tế cả trong và ngoài nước. Tuy vậy, có thể nói rằng 2023 là một năm tương đối đáng nhớ của tôi. Về cơ bản, tôi được tiếp xúc với khá nhiều những trải nghiệm mới, một số khiến tôi phải thay đổi mindset của mình. Mà sự thay đổi lớn nhất hẳn là khi tôi bắt đầu tiếp xúc với chủ nghĩa tối giản Minimalism.

Hơi ngược đời, nhưng tôi luôn cảm thấy thứ tôi đang theo đuổi không hẳn là Chủ nghĩa tối giản, mà là thứ chủ nghĩa của tôi, là của riêng, của một, của duy nhất. Tại sao nói thế, bởi tôi luôn tâm niệm rằng mỗi người là một thể độc lập, nên cách hiểu và cách theo lối sống của tôi không giống bất kỳ ai một cách hoàn toàn, không thể giống các tác giả viết sách, cũng không thể giống các KOL về minimalism trên các nền tảng mạng xã hội. Bởi thế, đây chỉ là những chia sẻ của tôi, không phải một bài viết hướng dẫn cách tối giản.

Lý do cho vấn đề này tương đối cơ bản, tất nhiên là vì tiền rồi. Như đã nói ở trên, 2023 là một năm đầy những sự bất ổn, khi nền kinh tế vẫn chưa hồi phục hậu Covid, làn sóng sa thải ngày càng mạnh mẽ, lạm phát cao, và các cuộc chiến tranh diễn ra không có sự cảnh báo trước. Việc giá vàng tăng phi mã là minh chứng rõ rệt cho việc người dân cảm thấy mất an toàn trong bối cảnh hiện nay. Tôi là một trong số vô vàn những người ngoài kia, tôi sợ hãi, tôi muốn tích trữ của cải, tôi học theo cách của các cụ: Tăng thu giảm chi, kiểm soát tài chính cá nhân.

Chuyện tăng thu, không phải muốn là có thể tăng, nên thứ duy nhất tôi có thể làm là giảm chi, bỏ hết thảy những chi phí không cần thiết. Và đó là lý do tôi đến với chủ nghĩa tối giản, nơi mà Less is More.

Thú thực, tôi luôn coi cuộc đời mình như một chuyến du lịch. Và khi lìa đời, biết đâu tôi sẽ lại đến một thế giới mới, tiếp tục hành trình mới? Hiển nhiên rằng, Bỏ được gánh gồng mới đi được đường xa, hà cớ gì phải mang nhiều đồ trong một chuyến du lịch. Nên tôi học cách bỏ đi vài thứ, bắt đầu từ đồ đạc, đến vài mối quan hệ xung quanh. Có lẽ, tôi sẽ viết về việc tối giản đồ đạc trong bài viết sắp tới!

Còn hiện tại, khi đã vứt được tương đối các thể loại đồ đạc loanh quanh, ổn định cách quản lý tài chính cá nhân, thì tôi đang học cách tối giản đi những mối quan hệ của mình.

Tôi là người tương đối quảng giao, nên tôi thích lưu contact của mọi người. Giả dụ, ngay cả một người bạn xã giao đã 2 năm không gặp, cũng không liên lạc qua điện thoại bao giờ, thì tôi vẫn sẽ lưu số điện thoại của người ấy, vì tôi cảm thấy nên như vậy. Nhưng hiện tại, trong điện thoại của tôi chỉ còn giữ số của người thân trong gia đình (ông bà, bố mẹ) và bạn bè thân thiết phòng trường hợp khẩn cấp. Còn lại, đa số những người thường xuyên liên lạc đã sử dụng Zalo hay Messeger gần hết. Tôi cũng giới hạn thời gian sử dụng mạng xã hội trong ngưỡng chỉ đủ để check những thông tin công việc quan trọng, như vậy sẽ tránh được việc mất thời gian theo dõi những chuyện lông gà vỏ tỏi của bạn bè xã giao, hay những chuyện rất drama của showbiz. Dĩ nhiên, cũng tiết kiệm được kha khá thời gian và tiền bạc trong những dịp lễ tết.

Quay lại với vấn đề lớn nhất khiến tôi tìm đến chủ nghĩa tối giản: Tiền, tiền và tiền. Khi bắt đầu tìm hiểu sâu hơn về tài chính nói chung, và tài chính cá nhân nói riêng, tôi mới nhận ra bản thân bị Chủ nghĩa tiêu thụ dắt mũi như thế nào, và chúng ta ném tiền ra cửa sổ một cách vui vẻ ra sao. Có vô số lý do để chạy theo chủ nghĩa tiêu thụ, từ vi mô đến vĩ mô, nhưng việc bị người khác dắt mũi như bò không phải việc gì vẻ vang, cũng như lý do lớn nhất là thiếu tiền, tôi quyết định làm một lưỡi kiếm cùn trong việc tẩy chay mua sắm quá mức.

Có một bài viết của tác giả Huskywannafly đã dùng truyện ngụ ngôn Bộ quần áo mới của hoàng đế đặt ra câu hỏi: "Liệu hoàng đế có đang mặc gì hay không". Tôi cũng tự hỏi mình rằng: Liệu chúng ta có đang khoác lên những món hàng là chiếc áo của sự cảm tính? Chúng ta phán đoán một món đồ, không phải thông qua tính năng, chất lượng hay bất kỳ số liệu nào mà logic có thể phán đoán tốt-xấu, nên mua - không nên mua. Ngược lại, ta đang phán đoán một món đồ thông qua cảm tính, thông qua "sự yêu thích" - thứ mà bị ảnh hưởng bởi truyền thông, đơn giản là khi những người nổi tiếng bảo chúng ta rằng "Đây là những must-items phải có trong...". Những kẻ lừa đảo, dệt nên "chiếc áo mới" của "nhà vua". Và trong một đám đông bị nhồi sọ ngày qua ngày rằng "nhà vua đang mặc áo mới", thì lộng giả thành chân cũng là điều dễ hiểu. Và liệu rằng có đứa trẻ nào thấy nhà vua cởi truồng khi mà nó bị nhồi sọ từ khi còn trong bụng mẹ? Liệu rằng chúng ta có đủ khả năng bỏ qua hết thảy những lời ca tụng hào nhoáng, những lời "Đây là must item.." để nhìn thấy true value của một món đồ. Tôi tin rằng gần như là không thể. Vì vậy, tôi chọn các cắt bớt hết thảy những chi tiêu mà "có cũng được, không có thì dùng thứ khác để thay thế".

Việc nhận ra bản thân và gia đình bị chi phối quá nhiều bởi chủ nghĩa tiêu thụ , và việc tối giản yêu cầu sống khiến tôi chi ít hơn, tiết kiệm được nhiều hơn. Từ mức tiết kiệm 10% thu nhập, và tiêu hết 90% còn lại, tôi nhận ra mình có thể tiết kiệm 20% và thậm chí có lẽ là nhiều hơn trong thời gian tới.

Thêm một việc nữa làm tôi cảm thấy thành tựu trong năm vừa qua, là việc tôi bắt đầu viết tay trở lại. Tôi lên kế hoạch hằng ngày bằng sổ, bút, chỉ đơn giản là công việc cần làm và cảm nhận của tôi khi làm những điều ấy. Hay đơn giản là những lời nhận xét vẩn vơ, những chiêm nghiệm nho nhỏ, và những review về lifestyle đang theo đuổi. Tất cả chúng đều được viết bằng bút, giấy trắng, mực đen. Khi viết tay, tư duy và cách suy nghĩ được tổ chức lại, rõ ràng hơn, và dường như các ý tưởng mới liên tục được tuôn ra, làm mới và phát triển sâu hơn.

2023 là một năm tôi dùng để đọc, và chiêm nghiệm những điều đang diễn ra ở cuộc sống xung quanh. Có lẽ năm 2024 và những năm sau nữa cũng vẫn thế. Nhưng có lẽ, thay vì chỉ nghĩ trong đầu rồi quên, tôi sẽ cố gắng ghi chép và tổ chức lại, để suy nghĩ thông thái hơn, và để nhìn lại mình nữa.

9/1/24