Ikigai - triết lý sống nổi tiếng của người Nhật.
Ikigai - triết lý sống nổi tiếng của người Nhật.
Dạo mấy group học sinh, sinh viên gần đây, mình thấy có những bài băn khoăn của các bạn về chọn ngành học.
Mình từng trải qua lứa tuổi của các bạn, nên hiểu được nỗi băn khoăn của các bạn phần nào. Cá nhân mình, nếu em mình muốn xin lời khuyên, mình sẽ khuyên em nên học ngành mà sau này tìm được công việc thỏa mãn đồng thời 4 yếu tố:
1. Bản thân có năng lực và năng khiếu nhất định trong lĩnh vực đó
2. Đam mê
3. Tạo ra giá trị hoặc có đóng góp cho cộng đồng, xã hội
4. Mang lại mức thu nhập đảm bảo
Đây cũng là triết lý Ikigai nổi tiếng của người Nhật. Ikigai nghĩa là "lý do để sống".
Việc các bạn cổ vũ cho việc đi theo một vài những yếu tố kể trên như đam mê nó không sai, nhưng chưa đủ.
Coi như bạn có tài năng. Việc bạn dùng tài năng để theo đuổi đam mê, nhưng những thứ bạn tạo ra không được xã hội công nhận, và không ai trả tiền cho bạn làm việc đó, lâu dần bạn sẽ cạn kiệt nguồn lực và mất dần động lực. Thật khó để toàn tâm toàn ý theo đuổi điều gì đó khi trong lòng có những bất an, đặc biệt bất an về tiền.
Trừ khi bạn có nền tảng kinh tế tốt, bạn hoàn toàn có thể đi theo đam mê mà bỏ qua các yếu tố còn lại. Nhưng nếu bạn sinh ra trong một gia đình hoàn cảnh hơn, hãy cân nhắc thật kỹ quyết định của chính mình, đừng chỉ dựa vào đam mê hay sở thích nhất thời.
Nếu bạn đang phân vân giữa hai ngành học khác nhau. Ngành A bạn thực sự đam mê và có tài năng, nhưng triển vọng nghề nghiệp không cao, thu nhập sau này không đảm bảo. Với ngành B bạn ít đam mê hơn, ít năng khiếu hơn một chút, nhưng cơ hội nghề nghiệp rộng mở và mức thu nhập có chiều hướng ngày càng phát triển trong tương lai. Mình khuyên bạn nên theo ngành B, vì nó đảm bảo cho tương lai của bạn sau này hơn. Đây là sự lựa chọn an toàn, nhưng tốt cho bạn.
Các trường hợp theo đuổi đam mê để thành công được báo đài, mọi người ca ngợi, nhưng chỉ là tỷ lệ nhỏ trong cuộc sống, và đa số được lý tưởng hóa lên rất nhiều. Vô số những người chạy theo đam mê mà thất bại thì đầy rẫy ngoài kia, nhưng người ta ít khi đề cập, không hào hứng nhắc đến. Cuộc đời thực sự rất khắc nghiệt, không thể dựa vào mấy chữ đam mê mà tồn tại được, trừ khi bạn có chỗ dựa vững chắc về kinh tế.
Tuy nhiên, mình không ngăn cản bạn chạy theo đam mê, mình chỉ đưa ra quan điểm dựa trên những hiểu biết của mình. Nếu bạn có tham vọng, có hoài bão, ý chí đủ mạnh, tự tin với lựa chọn của mình, đừng ngần ngại mà đi theo nó.
Hoặc là, bạn có thể làm công việc khác hái ra tiền, dùng tiền để nuôi đam mê. Đây là cách mà các văn sĩ ngày xưa hay làm: họ đi làm các công việc lặt vặt để kiếm sống, dùng tiền để duy trì việc sáng tác.
Vấn đề là, không phải ai cũng dễ dàng tìm được Ikigai. Nhiều người cả đời chưa chắc đã tìm được Ikigai, do họ chưa hiểu hết về bản thân, hoặc lười tìm tòi, đào sâu khám phá bản thân. Tìm cho mình Ikigai đòi hỏi bạn phải bỏ nhiều thời gian và công sức để thấu hiểu bản thân mình, nhưng kết quả mang lại cực kỳ xứng đáng. Làm một công việc đúng Ikigai giúp bạn có cuộc sống hạnh phúc và viên mãn hơn.
Vậy nên không có cách nào khác ở đây, ngoài việc học cách thấu hiểu bản thân càng sớm càng tốt. Hãy quay vào trong chính mình, đối diện với bản thân và tự trả lời các câu hỏi để đưa ra đáp án cho mình.
Chúc các bạn luôn an vui và may mắn trên con đường đã chọn!
Luise.