“Cuộc sống không cho sẵn điểm tựa. Nó chỉ cho ta nguyên liệu thô. Việc của ta là xây dựng, củng cố, và biến chúng thành bệ đỡ để nâng cuộc đời mình lên”.
Từ nhỏ, con người được nuôi lớn bởi cảm giác có chỗ dựa: cha mẹ, gia đình, người thầy, niềm tin, thần linh, tập thể... Nhưng đến một lúc nào đó, những “điểm tựa bên ngoài” ấy không còn đủ, hoặc không còn nữa.
Cha mẹ già đi và không thể che chở ta mãi.
Tập thể có thể quay lưng, xã hội có thể lạnh lùng.
Người bạn thân có thể đi xa, người yêu có thể đổi thay.
Khi ấy, nếu ta vẫn chỉ biết tìm điểm tựa, ta sẽ lạc lõng và mong manh. Nhưng nếu ta biết cách xây dựng điểm tựa từ bên trong – thông qua trí tuệ, bản lĩnh, kỷ luật và lòng tự trọng – ta sẽ đứng vững giữa mọi hoàn cảnh.
Điểm tựa vững chắc nhất chính là sự ổn định trong tư tưởng, niềm tin vào giá trị sống của chính mình, và khả năng vượt qua nghịch cảnh bằng nỗ lực cá nhân.
Đó không phải là sự mạnh mẽ bề ngoài, mà là cảm giác: “Dù có chuyện gì xảy ra, tôi vẫn sẽ tiếp tục. Tôi có thể không biết trước kết quả, nhưng tôi biết mình sẽ không sụp đổ.”
Điểm tựa đó chỉ có thể có được khi: Ta từng đối diện với thất bại, và học cách đứng dậy mà không đổ lỗi. Ta từng cô đơn, và thay vì tìm người lấp đầy, ta học cách trò chuyện với chính mình. Ta từng bị từ chối, và vẫn tiếp tục làm điều mình tin là đúng.
Điểm tựa không được tạo ra trong điều kiện lý tưởng. Nó được hình thành qua nghịch cảnh – như thép được rèn trong lửa.
Archimedes từng nói: “Hãy cho tôi một điểm tựa, tôi sẽ nâng cả Trái đất lên.” Câu nói ấy không chỉ là một định luật vật lý, mà còn là ẩn dụ sâu sắc cho hành trình của mỗi con người: Chúng ta luôn cần một nơi – một điều – một giá trị để bấu víu, để lấy đà vươn lên trong cuộc sống. Thế nhưng, nếu nghĩ rằng điểm tựa là thứ có sẵn, chờ ta tìm thấy, thì rất có thể ta sẽ mãi đi lạc trong cuộc đời. Bởi lẽ, điểm tựa không phải là điều ta may mắn bắt gặp, mà là thứ ta chủ động vun đắp, xây dựng từng ngày.
Có người cho rằng, những điều nhỏ bé như một bữa cơm tối cùng gia đình, một lời động viên từ người thân, một công việc ổn định… là quá bình thường, không đủ sức làm bệ phóng cho điều vĩ đại. Nhưng chính suy nghĩ ấy khiến nhiều người đánh rơi những giá trị quý giá nhất trong đời.
            Gia đình, tình thân, sức khỏe, lòng tin… tuy không rực rỡ như ánh hào quang của thành công ngoài xã hội, nhưng lại là thứ giúp ta đứng vững mỗi khi gục ngã. Thật nghịch lý khi con người hôm nay có đầy đủ điểm tựa, con cái ngoan ngoãn, người bạn đời đồng hành, một công việc tử tế, nhưng lại không thể giữ lấy hạnh phúc, thậm chí để vuột khỏi tay. Không phải vì những điểm tựa ấy không có giá trị, mà vì ta không nhận ra, không gìn giữ, không phát triển chúng.
            Một câu hỏi đặt ra: Vậy ta nên giữ chặt những điều nhỏ bé nhưng bền vững ấy, hay thay đổi để biến chúng thành điểm tựa cho thành công lớn lao? Câu trả lời không nằm ở sự lựa chọn tuyệt đối, mà nằm ở sự tỉnh táo để biết giữ và biết thay đúng lúc.
Giữ – để không đánh mất gốc rễ. Những điều giản dị ta đang có là nền tảng cho sự an toàn, ổn định, là nơi nuôi dưỡng niềm tin và sự vững vàng bên trong.
Nhưng cũng cần thay đổi – vì một điểm tựa nếu đứng yên mãi sẽ không thể nâng được điều gì. Nó cần được cải thiện, phát triển, và thích nghi để trở nên đủ vững và đủ linh hoạt cho hành trình phía trước.
            Một gia đình hạnh phúc cần được vun đắp không ngừng. Một công việc ổn định cần sự học hỏi liên tục. Một người bạn tri kỷ cần sự chân thành, nhưng cũng cần thấu hiểu và làm mới tình cảm. Điểm tựa chỉ có sức mạnh khi nó sống, chứ không chỉ tồn tại.
            Nhiều người mải miết tìm kiếm: “Giá như mình có một điểm tựa”, “Giá như có ai đó giúp mình”. Nhưng sự thật là: Điểm tựa mạnh mẽ nhất chính là điều ta tự xây nên – bằng ý chí, tình yêu, trách nhiệm và sự bền bỉ. Ta không thể đợi đến khi có đầy đủ mọi thứ mới bắt đầu sống, như thể điểm tựa là một món quà từ bên ngoài. Ngược lại, chính khi ta bắt đầu sống sâu sắc hơn với những gì mình đang có, điểm tựa mới dần được hình thành – từ tình yêu thương, từ trải nghiệm, từ nỗ lực đi qua những thất bại.
            Massimo Bottura không sinh ra trong một gia đình giàu có hay có truyền thống nấu ăn. Thay vào đó, ông lớn lên ở Modena một thành phố nhỏ ở Ý, nơi công thức ẩm thực truyền thống bị xem là “bất biến”. Khi mở nhà hàng Osteria Francescana, Massimo dám làm điều không tưởng: biến những món ăn truyền thống Ý thành nghệ thuật hiện đại, phá vỡ mọi khuôn mẫu ẩm thực cổ điển. Và ông đã bị chỉ trích gay gắt.
            Không ai ủng hộ. Không ai tin. Không khách hàng. Không giới phê bình. Trong suốt nhiều năm, ông và vợ ông bà Lara đã duy trì nhà hàng gần như không có lợi nhuận. Có những tháng, họ phải lấy tiền cá nhân để trả lương cho nhân viên, chịu đựng cô lập và hoài nghi. Nhưng Massimo không bỏ cuộc.
            Lý do? Ông từng nói: “Tôi không cần cả thế giới làm điểm tựa. Chỉ cần một người tin tôi. Đó chính là Vợ tôi.”
            Chính tình yêu và niềm tin của Lara, cộng với lòng kiên định với nghề, là điểm tựa tinh thần và cảm xúc duy nhất ông có trong những năm tháng thất bại.
            Và rồi, sau một chặng đường dài không ngừng sáng tạo, học hỏi, thử nghiệm và thất bại, Osteria Francescana trở thành nhà hàng số 1 thế giới một biểu tượng của nghệ thuật ẩm thực đương đại. Không chỉ thế, Massimo còn sáng lập tổ chức từ thiện Food for Soul, giúp biến thực phẩm dư thừa thành bữa ăn cho người vô gia cư, lan tỏa điểm tựa ấy ra cộng đồng.
            Nếu Massimo đi tìm một điểm tựa vững chắc, sự công nhận của giới ẩm thực, dòng tiền đầu tư, những lời tán thưởng… thì có lẽ ông sẽ không bao giờ bắt đầu. Vì những “điểm tựa” bên ngoài ấy chỉ đến sau khi bạn chứng minh được giá trị của mình. Điểm tựa mà ông có là một người đồng hành tin tưởng và sự bền bỉ nuôi dưỡng đam mê, là điều rất nhỏ bé, nhưng chính ông đã giữ lấy, vun đắp, và biến nó thành động lực nâng cả sự nghiệp ẩm thực lên tầm thế giới.
Qua hình ảnh của Massimo ta thấy rằng: Đừng đi tìm điểm tựa ở nơi cao sang. Hãy nhìn lại những gì mình đang có, dù nhỏ bé: một người tin mình, một đam mê đang ngủ quên, một ý tưởng chưa ai hiểu. Chính ta mới là người biến điều đó thành bệ phóng, bằng lòng tin, nỗ lực và hành trình bền bỉ. Và nếu bạn có ai đó đang âm thầm đứng sau mình – một người vợ, một người bạn, một đứa con hay một giấc mơ còn dang dở – hãy giữ lấy, chăm sóc nó, đừng để đến lúc mất đi mới nhận ra đó chính là điểm tựa mình từng có.
Khi còn trẻ, ta hay tìm nơi để dựa. Nhưng khi trưởng thành, ta hiểu rằng:
Dựa quá nhiều khiến ta phụ thuộc.
Dựa vào sai người khiến ta sụp đổ.
Chỉ có xây dựng chính mình mới khiến ta vững chãi.
Trưởng thành không phải là “không cần ai”, mà là đủ mạnh để không gục ngã khi không còn ai bên cạnh.
Bạn không cần một bệ đỡ để được nâng lên. Bạn cần một nền móng – và nền móng ấy chính bạn phải xây. Có thể nó chưa đẹp, chưa chắc chắn, chưa hoàn thiện – nhưng đó là cái duy nhất không ai lấy mất được.