Khi định dạng không chỉ là hình thức, mà còn là công cụ chiến lược

Trong bối cảnh social media đang thay đổi và cập nhật liên tục, khi người dùng mạng xã hội luôn cảm thấy choáng ngợp bởi hàng ngàn nội dung mỗi ngày, lựa chọn định dạng nội dung phù hợp và có chiến lược trở nên quan trọng hơn bao giờ hết trong việc thu hút được chú ý của khách hàng và tăng chuyển đổi. Các định dạng thường xuyên được sử dụng hiện nay là carousel - nội dung bằng hình ảnh xoay vòng, reels - video ngắn dạng dọc và story - câu chuyện được chia sẻ trong 24 giờ. Mỗi định dạng đều có những tính năng riêng và gắn liền với những kiểu hành vi người dùng khác nhau. Việc hiểu rõ bản chất và vai trò của từng định dạng không chỉ giúp thương hiệu tăng mức độ tương tác, mà còn tạo ra hiệu quả chuyển đổi thực tế: từ bị thu hút bởi nội dung, theo dõi, nhấp vào liên kết, điền form cho đến hoàn tất đơn hàng.

1. Carousel: Định dạng kể chuyện tuyến tính, lý tưởng để truyền tải giá trị

Carousel là chuỗi nội dung dạng hình ảnh (có thể bao gồm cả chữ và đồ họa) cho phép người dùng vuốt ngang để tiếp tục theo dõi nội dung. Thường xuất hiện trên Instagram hoặc LinkedIn, định dạng này được đánh giá cao khi thương hiệu muốn chia sẻ thông tin mang tính hệ thống, có chiều sâu nhưng vẫn dễ tiếp cận.
Một trong những lợi thế lớn nhất của carousel là khả năng giữ chân người dùng trên nội dung lâu hơn so với các post tĩnh thông thường. Khi người dùng chủ động vuốt để xem tiếp các slide, đó là dấu hiệu cho thấy họ quan tâm và đang tiêu thụ thông tin một cách chủ động. Chính hành vi này làm tăng khả năng lưu lại bài viết hoặc chia sẻ với người khác - những hành động có giá trị cao về mặt thuật toán và cả chuyển đổi thực tế.
Carousel rất phù hợp cho các loại nội dung chia sẻ, liệt kê và tổng hợp như “5 bước thực hiện…”, “Case study: Những bài học về truyền thông”, “Checklist khi lựa chọn mỹ phẩm cho da dầu”, hay “So sánh các dòng sản phẩm”. Đây đều là những định dạng giúp khách hàng hiểu rõ hơn về sản phẩm hoặc dịch vụ, từ đó tiến gần hơn đến quyết định mua hàng.
Tuy nhiên, hiệu quả của carousel phụ thuộc rất lớn vào cách trình bày nội dung. Ảnh bìa, tức là thứ đầu tiên người dùng nhìn thấy, phải đủ thu hút để níu người xem lại, và các slide tiếp theo phải đủ chặt chẽ cũng như dễ đọc, dễ hiểu để dẫn dắt họ đi đến cuối cùng. Ngoài ra, carousel không thể hiện tốt các yếu tố cảm xúc hay chuyển động, nên nếu sản phẩm cần hiệu ứng hình ảnh động để thuyết phục người dùng, định dạng này có thể bị hạn chế.

2. Reels: Video ngắn dạng dọc, lan tỏa nhanh và tác động mạnh đến hành vi

Reels là định dạng video ngắn dọc (tỷ lệ 9:16 và thường dài dưới 60 giây), được phát triển với ưu tiên tối đa từ các nền tảng như Instagram, Facebook và YouTube Shorts. Reels thường xuất hiện trong mục “Khám phá” hoặc “Gợi ý cho bạn”, giúp nội dung của thương hiệu tiếp cận được cả những người chưa từng theo dõi trước đó.
Reels đặc biệt hiệu quả trong việc truyền tải cảm xúc, kể chuyện qua hình ảnh động, và thu hút sự chú ý trong thời gian ngắn. Với xu hướng tiêu thụ nội dung dạng “nhanh, gọn, giải trí” ngày càng tăng, đặc biệt ở thế hệ trẻ, reels trở thành kênh lý tưởng để thu hút lượng lớn người dùng mới và dẫn họ vào hành trình trải nghiệm thương hiệu.
Một điểm mạnh khác của reels là khả năng gắn nội dung với các yếu tố xu hướng như âm nhạc hot, hiệu ứng hình ảnh, hoặc thử thách (challenge) đang viral. Nếu biết cách tận dụng xu hướng và áp dụng chúng hiệu quả thì thương hiệu có thể tối ưu được khá nhiều chi phí chi trả cho quảng cáo trả phí để tiếp cận đến khách hàng.
Tuy nhiên, reels cũng đi kèm với nhiều thách thức. Đầu tiên là chi phí sản xuất: để một reel thực sự hiệu quả, thương hiệu cần đầu tư vào kịch bản, quay dựng, ánh sáng, âm thanh - điều không phải đội ngũ nào cũng có sẵn. Thứ hai là nội dung phải thật sự cô đọng: nếu không thu hút được người xem trong vòng 3-5 giây đầu tiên, khả năng bị lướt qua sẽ rất cao. Cuối cùng, reels dễ mất đi sau khi viral nếu không được gắn với một chiến lược CTA rõ ràng như điều hướng về website, đăng ký form, hoặc chuyển đổi qua landing page.

3. Story: Kênh tương tác hàng ngày, giúp duy trì mối quan hệ liên tục với người theo dõi

Stories là định dạng nội dung chỉ tồn tại trong vòng 24 giờ, xuất hiện ở khu vực nổi bật đầu giao diện của người dùng. Không như reels hay carousel, story không mang tính dài hạn hay lan truyền rộng, nhưng lại rất mạnh trong việc xây dựng mối quan hệ đều đặn với nhóm người đã theo dõi thương hiệu.
Với tính chất ngắn gọn, cập nhật nhanh, story lý tưởng để chia sẻ các thông tin như khuyến mãi giới hạn, hậu trường hoạt động, trạng thái hàng tồn kho, hoặc mini game tương tác. Tính năng như poll, quiz, Q&A hoặc đếm ngược giúp người dùng cảm thấy được tham gia, từ đó hình thành sự gắn bó và tin tưởng.
Một ứng dụng rất phổ biến của story trong chiến lược chuyển đổi là dùng để gợi nhắc hành vi ngắn hạn: ví dụ, thương hiệu có thể chạy “Flash sale chỉ trong hôm nay! Nhấp vào link để đặt hàng”, hoặc “Còn 3 suất cuối cùng cho workshop cuối tuần”. Mặc dù không có sức lan truyền lớn như reels, story lại có tỉ lệ chuyển đổi mềm khá tốt, nhờ cảm giác gần gũi và “mang tính cá nhân” mà định dạng này tạo ra.
Điểm trừ lớn nhất của story là tính tạm thời. Nếu không lưu vào Highlight - Mục nổi bật, nội dung sẽ biến mất sau 24 giờ, khiến thương hiệu phải sản xuất liên tục mỗi ngày. Đồng thời, story chủ yếu hiển thị cho người đã follow, nên không hiệu quả nếu mục tiêu là mở rộng tệp người dùng mới.

So sánh và kết luận: Không có định dạng tối ưu nhất, chỉ có định dạng phù hợp nhất với mục tiêu

Chiến lược nội dung hiệu quả: Kết hợp ba định dạng để dẫn dắt hành vi chuyển đổi

Một trong những sai lầm phổ biến khi xây dựng nội dung trên mạng xã hội là chỉ tập trung vào một định dạng duy nhất, ví dụ như chỉ đăng reels vì có lượt tiếp cận cao, hoặc chỉ sử dụng story vì sản xuất nhanh. Tuy nhiên, trong thực tế, mỗi định dạng chỉ phát huy hiệu quả tối đa khi được sử dụng đúng mục đích và đặt vào đúng vị trí trong hành trình trải nghiệm của người dùng. Vì thế, một chiến lược nội dung hiệu quả cần được thiết kế dựa trên sự kết hợp linh hoạt và có chủ đích của cả ba định dạng: Reels, Carousel, và Story.
Mỗi định dạng có một vai trò riêng biệt trong việc tác động đến nhận thức và hành vi của người dùng. 
1. Reels thường phát huy tác dụng ở giai đoạn đầu, khi thương hiệu cần thu hút sự chú ý, mở rộng tệp người theo dõi và tạo hiệu ứng lan truyền nhanh. Đây là định dạng phù hợp để tiếp cận những người chưa biết đến thương hiệu hoặc sản phẩm. Sự hấp dẫn thị giác, kết hợp cùng âm thanh, chuyển động và tính bắt trend, khiến reels trở thành công cụ lý tưởng để “chạm” đến người dùng lần đầu tiên và để lại ấn tượng ban đầu mạnh mẽ.
2. Sau khi thu hút được sự quan tâm ban đầu, người dùng thường cần thêm thông tin để cân nhắc. Lúc này, carousel là lựa chọn tối ưu để thương hiệu truyền tải thông điệp một cách có cấu trúc và chiều sâu. Carousel cho phép phân chia nội dung thành từng phần rõ ràng, giúp người xem dễ theo dõi và lưu lại để tham khảo sau. Việc kéo dài thời gian tương tác qua từng lượt vuốt cũng tăng khả năng tiếp nhận thông tin và cải thiện độ ghi nhớ thương hiệu. Ở giai đoạn này, nội dung nên tập trung vào việc giải thích tính năng, lợi ích, quy trình, hoặc các yếu tố giúp người dùng so sánh và đưa ra lựa chọn.
3. Khi người dùng đã quan tâm hoặc bắt đầu theo dõi thương hiệu, việc duy trì sự gắn bó và thúc đẩy hành động trở nên quan trọng hơn. Đây là lúc story đóng vai trò như một “cầu nối” hằng ngày giữa thương hiệu và người theo dõi. Nhờ tính cập nhật nhanh, dễ tương tác và xuất hiện ở vị trí nổi bật trên giao diện người dùng, story giúp thương hiệu giữ được tần suất tiếp xúc liên tục mà không làm phiền. Hơn nữa, định dạng này cho phép lồng ghép lời nhắc hành động một cách nhẹ nhàng nhưng hiệu quả, chẳng hạn như thông báo ưu đãi ngắn hạn, nhấn mạnh tính khẩn cấp, hay sử dụng các công cụ tương tác như bình chọn, câu hỏi để giữ người dùng luôn trong trạng thái chủ động kết nối.
Vì vậy, thay vì tập trung vào một định dạng và bỏ lỡ các cơ hội chuyển đổi khác, thương hiệu cần nhìn nhận nội dung như một hệ thống nhiều lớp, trong đó mỗi định dạng có chức năng riêng, hỗ trợ lẫn nhau. Reels mang đến lượt tiếp cận mới, carousel cung cấp giá trị để người xem cân nhắc, và story giữ nhiệt cho sự tương tác, giúp chuyển đổi từ mối quan tâm thành hành động cụ thể. Khi kết hợp ba định dạng này một cách nhất quán và có kế hoạch, thương hiệu sẽ không chỉ tối ưu hiệu quả từng bài đăng, mà còn xây dựng được một hành trình trải nghiệm liền mạch từ thu hút đến giữ chân và thúc đẩy chuyển đổi dài hạn.