Cấp 3 và đại học, môi trường nào vui hơn?

Mình đã từng nghe một câu nói rằng: "Thoát khỏi cấp 3 chính là khi các em đã thoát khỏi một thiên đường đấy." Nhưng mà mình dường như không tin điều đó cho lắm vì mình nghĩ rằng cấp 3 và đại học thì cả hai môi trường này đều có cả những niềm vui, nỗi buồn riêng trong mỗi người. Cấp 3 là quá trình chúng ta cần ưu tiên việc học hành hàng đầu vì thoát khỏi môi trường này chúng ta sẽ đến với một chân trời mới đó chính là đại học. Trong khi đại học lại là một môi trường sinh ra để dành cho người đã, đang và sẽ bước tiếp trên hành trình trưởng thành nhiều hơn. Và hãy cùng mình đi sâu về sự thật của môi trường cấp 3 và đại học qua những câu chuyện thực tế mình đã từng trải qua và chứng kiến, nếm đủ "hỷ, nộ, ái, ố."

Mình đã từng là một người sống rất khép kín và luôn thoát khỏi môi trường cấp 3 thật nhanh vì nhiều lần do dự liệu mình có đang đi đúng hướng. Phải nói rằng lên cấp 3 là nơi mình vỡ lẽ nhiều thứ về cách học, cách thi, cách chọn bạn mà chơi hơn so với sự ngây ngô của cấp 2. Giai đoạn cấp 3 cũng là giai đoạn rơi vào tuổi ẩm ương nên hồi đó mình nhìn cuộc sống bằng con mắt màu hồng và cảm thấy rằng mình chỉ cần vượt qua là đủ vì không muốn mình phải sống trong sự bao bọc nữa. Nhưng mà sau này khi mình nhìn lại tất cả những gì mà bố mẹ nói với mình về khả năng kết bạn và học hành của bản thân, mình mới nhận ra rằng dù gì bố mẹ nào nếu bao bọc con cũng vì muốn tốt cho con cả thôi. Và đôi lúc mình cũng đã mắc phải sai lầm mà vốn dĩ bản thân sau này khi đã nhẹ nhàng hơn với chính mình thì mình mới đơn giản hóa chuyện đó. Với người hướng ngoại thì cấp 3 sẽ là tuổi thanh xuân tươi đẹp khi được khoác lên bộ đồng phục mang tên ngôi trường mình học cùng những người bạn sau này sẽ gắn bó với mình lâu dài kèm theo những hoạt động, những giải thưởng gặt hái được. Còn trong con mắt của người hướng nội thì sẽ chỉ muốn đâm đầu vào việc học và chỉ giao lưu với những người bạn mình thật sự tin tưởng để tránh ánh mắt dè chừng của những người mình không ưa cũng như là tìm kiếm cơ hội chữa lành cho bản thân qua những sở thích khác. Cấp 3 sẽ là nơi rèn tính kỉ luật, những ngày chúng ta đếm ngược thi tốt nghiệp THPT, hành trình tìm kiếm bản thân để bước vào môi trường mới. Dù là hướng nội hay hướng ngoại thì đọng lại chúng ta vẫn có những kỉ niệm và bài học đáng giá để nhớ. Mọi người thường sẽ lụy cấp 3 khi lên đại học áp lực nhiều thứ từ việc học, tham gia CLB đến làm thêm, biến cố gia đình, tình cảm tuy nhiên cấp 3 lại là nơi chúng ta duy trì tuổi xuân và sống lành mạnh hơn khi không phải trải qua việc dồn dập deadline như đại học dù cả ngày đi học rất mệt chưa tính cả việc đi học thêm hay những bạn trẻ chọn bán hàng online, làm thêm thực tế để kiếm thêm thu nhập, giúp đỡ gia đình. Vì vậy, thanh xuân cấp 3 có lẽ khó khăn nhất trong quá trình học tập và thi cử tuy nhiên đọng lại nhất sẽ là phút giây chia tay mái trường và những người bạn mình quý. Sau này mọi người sẽ thường chọn họp lớp cấp 3 vào các dịp lễ như Tết, nghỉ hè và họp lại đông đủ nhất khi các thành viên đã ổn định được sự nghiệp riêng cho bản thân. Có rất nhiều mối tình đẹp từ lúc còn học cấp 3 đã có cái kết hạnh phúc dù trước đây mới chớm nở đang là những cô, cậu học trò ngây thơ, trong sáng trên ghế nhà trường. Và bên cạnh đó cũng có những chuyến đi ngắn, những bữa ăn lẩu, hát karaoke, những bức ảnh kỉ yếu cuối cấp đọng lại trong những năm tháng trung học phổ thông. Có những tấm gương vượt khó, những tấm gương có thành tích học tập tốt sau này đã làm rạng danh ngôi trường, thành phố, đất nước cất cánh bay cao trên bầu trời tri thức. Mọi thứ rất đáng quý nếu ta biết nhìn nhận nó theo điều tích cực và nếu như chúng ta chưa tìm được niềm vui khi còn cấp 3 thì đại học cũng là một môi trường đem lại nhiều trải nghiệm quý giá.

Nếu như kiến thức cấp 3 thật sự rất quan trọng để bước vào kì thi tốt nghiệp THPT hướng đến cánh cửa đại học thì đại học chính là một môi trường dành cho người tập trưởng thành. Ngày nay chúng ta có nhiều cách để xét tuyển vào các trường đại học bên cạnh việc thi tốt nghiệp THPT (3 môn bắt buộc Toán, Văn, Anh và tổ hợp khoa học xã hội/ tự nhiên) như xét bằng chứng chỉ tiếng anh quốc tế: IELTs, TOEIC, TOEFL,...; giải HSG tỉnh/ quốc gia; thí sinh tham gia cuộc thi đường lên đỉnh Olympia/ đạt giải cao trong cuộc thi Olympic quy mô lớn, học sinh trường Chuyên tỉnh HSG 5 kì, nộp học bạ 3 năm cấp 3,... Vì vậy mà cánh cửa vào đại học dễ dàng hơn với nhiều học sinh hiện nay cũng như cơ hội đăng kí nguyện vọng kết nối dễ dàng tới người tiếp cận. Đại học sẽ khác với môi trường cấp 3, chúng ta không phải chụp màn hình hay lấy sổ ra ghi lại thời khóa biểu từng tuần mà sẽ học "cuốn chiếu": học môn này là xong luôn kì này để học môn khác. Thời gian biểu học trong một kì sẽ khác so với lúc đi học nên sinh viên có nhiều thời gian nghỉ ngơi và tận hưởng hơn khi được phép lựa chọn tự đăng kí tín theo mong muốn hoặc theo nhà trường đăng kí mặc định. Sẽ không có bài kiểm tra miệng, bài kiểm tra 15 phút hay hình thức không được dùng tài liệu tất cả các môn đưa ra, sẽ không có lịch kiểm tra trực nhật nội bộ lớp hay ghi sổ đi muộn, chính vì điều này mà nằm ở sự tự giác của sinh viên khi đi học. Đại học chứ đừng học đại, khi tính kỉ luật của bản thân được rèn từ lúc đi học thì lên đại học chúng ta có thể tự giác hơn nhưng không nên phó mặc để nó rơi vào tình huống bất ổn nhất. Nhiều quy định đối với điểm chuyên cần (10%) trong một môn học rằng không được nghỉ quá 25% buổi học và các thầy cô có thể điểm danh bất kì khoảng thời gian nào trong buổi vì vậy lựa chọn cho mình một chỗ ngồi từ lúc đến lớp là hiệu quả nhất. Tùy mỗi môn sẽ được phép lấy điểm giữa kì (20%-40%) gồm 1-2 bài, trong đó có thể là thi vấn đáp, thuyết trình, làm bài trên lớp (được và không được sử dụng tài liệu). Cuối kì là thành phần điểm cuối cùng quyết định việc giảng viên hoàn thiện điểm môn học đó cho sinh viên và là một bài thi bắt buộc đánh giá toàn bộ quá trình chúng ta học. Khác với lúc đi học cấp 3 chúng ta chỉ làm bài trên lớp thì hiện nay hình thức thi cuối kì tại đại học sẽ được tiến hành với hình thức trắc nghiệm trên máy tính/ giấy và tự luận trên giấy (với tùy môn quy định được hay không được sử dụng tài liệu). Chính vì điều này tạo lợi thế cho sinh viên phát huy kéo điểm GPA ở một số môn học dễ dàng trong đại cương, chuyên ngành và bù trừ cho những môn khó. Môi trường đại học cũng vui hơn khi ngoài việc chúng ta có lịch học trên trường không bị kín như những năm cấp 3 thì chúng ta còn có thời gian để tìm hiểu về các CLB, tổ đội tại trường hay cơ hội đi thực tập, làm thêm từ sớm và vì không có học thêm các môn như năm cấp 3 vì vậy việc tự học rất được đề cao thông qua việc chúng ta tự nghiên cứu, tìm các tài liệu trên các web uy tín, quán photo ở trường và từ thầy, cô giảng dạy. Chúng ta sẽ gặp được nhiều người bạn có mindset chững chạc hơn so với cấp 3 và việc chúng ta lọc được chất hơn lượng trong các mối quan hệ từ trước tới nay. Từng bước nhận ra được đâu mới là trung tâm tiếng anh mình cần học, hướng đi học hiệu quả cho bản thân, người bạn nào nên giữ lại để chơi, bản thân không đáng để buồn vì việc chọn sai người, cẩn thận với vấn đề tài chính - kinh tế, lựa chọn kí túc xá hay trọ, ở với người nhà đâu là chỗ ở phù hợp, có cơ hội tham gia nghiên cứu khoa học, các cuộc thi có giải do Liên Chi Đoàn Khoa/ Viện hay các câu lạc bộ tổ chức, có thêm nhiều mối quan hệ khi tham gia câu lạc bộ, làm thêm và không còn mang suy nghĩ mình sống để hài lòng tất cả mọi người, dần dần nhận ra dù đi bất cứ nơi đâu thì gia đình vẫn là nơi mình trở về dù áp lực học hành, cơm áo gạo tiền ra sao. Lên đại học làm mình nhận ra cuộc sống này không chỉ xoay quanh việc chỉ cần học và trả nợ môn là đủ, lấy điểm đoàn tính vào điểm rèn luyện là xong mà nằm ở kĩ năng sống, kĩ năng chuyên môn áp dụng trong học tập và cuộc sống. Ngoài ra, đại học là nơi củng cố thêm những mối quan hệ tốt đẹp, theo chiều hướng tích cực nên những bài viết, quan điểm như "đỗ đại học được phát người yêu", "lên đại học nhàn lắm",... dễ làm tân sinh viên hiểu lầm, mộng tưởng về cuộc sống đại học. Khi mọi chuyện thuận theo tự nhiên, yêu bản thân là món quà tốt nhất mình dành tặng cho chính mình. Nhờ đại học mà có rất nhiều người bạn trẻ trưởng thành từ môi trường này lập nghiệp thành công và có cơ hội học lên cao tạo tiền đề thăng tiến trong nghề nghiệp. Tỉ lệ có việc sau khi tốt nghiệp ở các trường đại học khối ngành kinh tế, an ninh, sư phạm, hàng không, y dược thường chiếm tỉ lệ cao hơn bao giờ hết. Ở đại học giúp ta nhận ra rằng ngoài việc học khi đi đôi với việc tận hưởng sở thích của bản thân và trau dồi các kĩ năng quan trọng để tạo hành trang vững chắc khi bước ra cuộc đời.

Cấp 3 hay đại học đều là hai môi trường đem đến cho chúng ta những trải nghiệm quý giá tuổi thanh xuân và tạo nên những khoảnh khắc khó quên trong cuộc đời chúng ta. Môi trường nào cũng có niềm vui riêng khi chúng ta dành cách tận hưởng quỹ thời gian đúng đắn để đối diện với nó và ghi dấu ấn trong cuộc đời. Vì vậy, khi đi làm và có dự định vươn xa trong tương lai thì những ngày tháng làm chúng ta nhớ nhất vẫn là những ngày còn đi học vui chơi với bạn bè và sống trong vòng tay gia đình.