Người ta cứ nói, muốn thành công thì phải xông pha, phải nhanh nhạy, phải bùng nổ như một ngọn lửa. Nhưng bạn có bao giờ để ý đến "dòng sông ngầm" không? Nó lặng lẽ chảy dưới lòng đất, không ồn ào cuồn cuộn như thác ghềnh, không phô trương như những con sông lớn. Nhưng nó âm thầm đục khoét đá tảng, nó kiên trì len lỏi qua từng kẽ nứt, và rồi, đến một ngày, nó đủ sức mạnh để phun trào thành suối, thành sông, thậm chí tạo nên những mạch nước ngầm nuôi sống cả một vùng đất rộng lớn.
Tư Mã Ý – vị quân sư, tể tướng lừng danh của Tam Quốc – chính là một "dòng sông ngầm" như thế. Thời đại của ông là thời đại của những anh hùng kiệt xuất: Khổng Minh tài trí hơn người, Tào Tháo đa nghi nhưng kiên quyết, Lưu Bị nhân nghĩa được lòng dân. Họ đều bùng cháy như những ngọn lửa rực rỡ trên sân khấu lịch sử. Còn Tư Mã Ý? Ông cứ âm thầm, lặng lẽ, nhẫn nhục chịu đựng, giấu đi tài năng và tham vọng dưới vẻ ngoài nhu nhược, bệnh tật. Người ta cứ nghĩ ông yếu ớt, vô hại.
Mà cái "nhẫn" của Tư Mã Ý, nó không phải là cái nhẫn nhịn của kẻ hèn yếu đâu bạn. Nó là cái nhẫn nhịn của người hiểu rõ thời thế, hiểu rõ lòng người, và quan trọng nhất là hiểu rõ chính mình. Cái "dòng sông ngầm" đó, nó không vội vàng phô trương sức mạnh khi chưa đến lúc. Nó cứ âm thầm tích tụ năng lượng, âm thầm quan sát, âm thầm chờ đợi. Chờ đợi đối thủ mắc sai lầm, chờ đợi thời cơ chín muồi.
Tôi có một người chú họ, làm kinh doanh. Hồi mới ra trường, chú ấy cũng máu lửa lắm, cứ thấy cơ hội là "nhảy" vào, không cần tính toán kỹ. Lần nào cũng thất bại thảm hại, cứ "lên voi xuống chó" liên tục. Mãi sau này, chú ấy mới nghiệm ra bài học. Chú kể: "Hồi đó mình cứ như con bướm non, thấy đèn sáng là bay vào. Giờ thì mình phải học cách làm 'cú đêm', ẩn mình chờ thời, tính toán kỹ càng rồi mới ra tay". Và đúng là sau này, chú ấy làm ăn vững chắc hơn hẳn. Không bùng nổ, nhưng bền bỉ, và rồi cũng có của ăn của để.
Vậy thì, cái bài học từ "dòng sông ngầm" Tư Mã Ý là gì? "Tommy xế chiều" này xin chia sẻ vài điều mà tôi tự nghiệm ra, sau bao nhiêu năm nhìn ngắm và trải nghiệm:
Sức mạnh của sự chờ đợi: Đừng vội vàng, đừng nôn nóng. Cuộc đời này không phải một cuộc đua chạy nước rút, mà là một cuộc marathon đường dài. Có những lúc bạn phải biết dừng lại, quan sát, tích lũy. Cái cây muốn có rễ sâu thì phải âm thầm hút dưỡng chất từ lòng đất. Con người cũng vậy, muốn vững chãi thì phải biết "nhẫn" để tích lũy nội lực.
Hiểu mình, hiểu người, hiểu thời thế: Tư Mã Ý hiểu rõ Khổng Minh tài giỏi nhưng mệnh bạc, hiểu rõ Tào Tháo đa nghi nhưng không thể sống mãi. Ông hiểu cái gì đang diễn ra, cái gì sẽ đến, và quan trọng là ông hiểu điểm mạnh, điểm yếu của chính mình. Cái này đòi hỏi sự tĩnh lặng, sự quan sát, và một cái đầu lạnh. Đừng để cảm xúc hay sự sốt ruột che mờ phán đoán của bạn.
Ẩn mình để tích lũy: Đôi khi, tài năng cần được che giấu, tham vọng cần được kìm nén. Không phải lúc nào cũng cần phô trương. Học cách cúi mình, học cách im lặng, học cách lùi một bước để tiến ba bước. Khi bạn không là mối đe dọa, người khác sẽ lơ là cảnh giác. Khi bạn ít được chú ý, bạn có nhiều không gian hơn để học hỏi, để phát triển mà không bị cản trở.
Sự bền bỉ đánh bại tài năng nhất thời: Nhiều người tài năng, nhưng thiếu bền bỉ thì cũng khó đi xa. Tư Mã Ý không được cho là có tài năng xuất chúng như Khổng Minh, nhưng ông có sự kiên trì phi thường, khả năng chịu đựng áp lực khủng khiếp, và ý chí sống sót mãnh liệt. Chính sự bền bỉ đó đã giúp ông vượt qua tất cả đối thủ, trở thành người chiến thắng cuối cùng.
Cái "dòng sông ngầm" ấy, nó dạy chúng ta rằng: Không phải cứ ồn ào mới là mạnh. Không phải cứ phô trương mới là giỏi. Có những sức mạnh tiềm ẩn, những ý chí kiên cường, những kế hoạch được ấp ủ trong tĩnh lặng, mà khi nó bộc lộ ra, sẽ tạo nên những điều phi thường.
Vậy nên, bạn ơi. Giữa cái thời đại mà ai cũng muốn nhanh, ai cũng muốn phô diễn, hãy thử học cách làm một "dòng sông ngầm". Cứ âm thầm tích lũy, âm thầm quan sát, âm thầm chờ đợi. Rồi đến một ngày, khi thời cơ đến, bạn sẽ có đủ sức mạnh để bùng nổ, để thực hiện những điều lớn lao mà không ai ngờ tới.
Thinking_Out_Loud Phát_triển_bản_thân Life_style Giáo_dục