Viết thường là một công việc đáng sợ đối với sinh viên, đặc biệt là viết tiểu luận. May mắn thay, Tiến sĩ Jordan Peterson gần đây đã chia sẻ hướng dẫn viết mà ông đã sử dụng để trả lại cho sinh viên của mình khi ông còn là giáo sư tại Đại học Toronto.
Hướng dẫn viết 25 trang của Peterson chứa đầy những hiểu biết có giá trị, chẳng hạn như tại sao viết là một kỹ năng sống quan trọng, mẹo thúc đẩy bản thân viết, cách chỉnh sửa một bài luận, và nhiều hơn nữa. Dưới đây là một vài bài học quan trọng từ hướng dẫn của ông ấy.

Tại sao viết là quan trọng


Peterson tuyên bố rằng không có sự khác biệt giữa suy nghĩ và viết. Suy nghĩ rất quan trọng vì nó cho phép bạn lên kế hoạch cho hành động của mình thay vì chấp nhận rủi ro không cần thiết và hành động liều lĩnh. Giống như suy nghĩ, viết một bài luận cho phép bạn lập kế hoạch và sắp xếp suy nghĩ của mình để tạo ra một cuộc tranh luận mạnh mẽ và mạch lạc thay vì chỉ nói những điều đầu tiên xuất hiện trong đầu bạn.
Ngoài ra, Peterson nói rằng vì bạn có thể viết ra nhiều ý tưởng hơn bạn có thể nhớ, việc viết lách sẽ cho phép bạn xem xét lại suy nghĩ của chính mình, từ chối những ý tưởng không đạt tiêu chuẩn và củng cố những ý tưởng tốt.
Viết không chỉ đơn giản là một kỹ năng được sử dụng ở trường, nó có thể được áp dụng cho một loạt các tình huống trong suốt cuộc đời của bạn: 
Đây là một ý tưởng để bạn suy nghĩ: người có thể xây dựng và truyền đạt lập luận tốt nhất hầu như luôn luôn chiến thắng. Nếu bạn muốn có một công việc, bạn phải khiến bản thân nổi bật. Nếu bạn muốn tăng lương, bạn phải thuyết phục ai đó rằng bạn xứng đáng. Nếu bạn đang cố gắng thuyết phục ai đó về tính hợp lệ của ý tưởng của mình, bạn phải tranh luận được về giá trị của nó, đặc biệt nếu có những người khác với những ý tưởng cạnh tranh khác.
Người ta nói rằng cây bút mạnh hơn cây kiếm, và bằng cách mài giũa khả năng suy nghĩ và truyền đạt ý tưởng của bạn thông qua viết, bạn sẽ trở nên vô cùng nguy hiểm. Kỹ năng này sẽ trở nên đặc biệt có giá trị khi bạn leo lên hệ thống phân cấp năng lực bởi vì bạn sẽ cần phải nói rõ những ý tưởng phức tạp và bảo vệ ý kiến của mình.

Tư vấn viết thực tế

Trước khi bạn bắt đầu viết, Peterson khuyên bạn nên đánh một giấc thật ngon lành vào ngày hôm trước, sau đó thức dậy vào buổi sáng, ăn bữa sáng lành mạnh có protein và chất béo (VD: trứng và thịt, tránh cà phê vì nó sẽ phản tác dụng.)
Nếu có thể, hãy nhờ hai người giám sát–một để trình bày tài liệu tham khảo của bạn, và người còn lại để trình bày bài luận. Peterson cũng đề nghị bạn phải có một cái bàn phím tốt để gõ.
Khi bạn lần đầu tiên ngồi viết, bộ não của bạn sẽ có khả năng nổi loạn và tìm kiếm sự phân tâm. Đặt mục tiêu viết trong 15 phút mà không bị phân tâm, chẳng mấy chốc bạn sẽ thấy rằng tâm trí của bạn sẽ ổn định và tập trung vào nhiệm vụ trong tầm tay.
Khi viết, hãy tập trung chất lượng hơn số lượng. Ba giờ viết tập trung sẽ tốt hơn 10 giờ làm việc rải rác và tự lừa dối bản thân.
Cuối cùng, đừng chờ đợi quá lâu để bắt đầu viết. “Bạn sẽ không bao giờ có được những khoảng thời gian rảnh rỗi lớn trong đời, vì vậy đừng khiến thành công của bạn phụ thuộc vào chúng.  Các nhà văn hiệu quả nhất viết mỗi ngày, ít nhất một chút.” Peterson nói.

Tìm hiểu các quy tắc cơ bản của văn bản

Dưới đây là một số quy tắc cơ bản để làm theo:
  • Chọn từ ngữ của bạn một cách cẩn thận.
  • Viết câu cú thật cẩn thận sao cho các từ ngữ được nằm ở đúng vị trí của nó.
  • Sắp xếp hợp lý các câu của bạn bên trong đoạn văn.
  • Tổ chức các đoạn văn theo một tiến trình hợp lý từ đầu bài tiểu luận đến cuối.
Theo nguyên tắc chung, một đoạn văn trong một bài luận nên được tạo thành bởi ít nhất 10 câu hoặc 100 từ. Mỗi đoạn nên trình bày một ý tưởng, nếu bạn không thể nghĩ ra 100 từ để nói về ý tưởng của mình, bạn có thể cần phải suy nghĩ lại về nó. Mặt khác, nếu đoạn văn của bạn có hơn 300 từ, bạn có thể cần phải cắt nó hoặc chia nó thành nhiều ý tưởng.

Peterson cho biết thêm rằng “những người viết nên cố gắng tìm đến sự ngắn gọn, tức là cách trình bày hiệu quả và súc tích, cũng như tính thẩm mỹ.”
Nếu người đọc thấy bài luận của bạn nhàm chán, hoặc quan trọng hơn, bạn cảm thấy nhàm chán trong khi viết bài luận, thì tức là có gì đó không ổn. Có lẽ bạn đã chọn sai chủ đề (một chủ đề bạn không thấy thú vị) hoặc bạn đang tiếp cận một chủ đề hay nhưng lại không đúng cách.
Cố gắng tìm một chủ đề quan trọng đối với bạn và khơi gợi trí tò mò của bạn. Bằng cách làm như vậy, bạn sẽ “đặt mình vào vị trí liên kết với các cấp độ sâu hơn trong tâm lý và tinh thần của bạn,” Peterson nói.

Tư vấn về đọc

Khi đọc, hãy ghi lại những điều thu hút sự chú ý của bạn. Những điều bạn nghiêm túc đồng ý hoặc không đồng ý rất đáng để ghi nhớ vì nó có thể được sử dụng để hỗ trợ hoặc làm suy yếu lập luận của bạn.
Peterson nói rằng cách tốt nhất để ghi chú là viết ra những gì bạn đã học và ghi lại bất kỳ câu hỏi nào xuất hiện trong đầu. Tuy nhiên, đừng sao chép nguyên văn, tốt hơn là hãy viết lại bằng ngôn từ của bạn. Mục tiêu của việc ghi chú là loại bỏ các chi tiết thừa và tập trung vào các bài học quan trọng đã học. 
Nếu bạn thấy việc ghi chú trở nên khó khăn, hãy thử đọc một vài đoạn và sau đó tự nói với mình rằng đoạn đó có nghĩa là gì, hãy lắng nghe những gì bạn nói và sau đó viết nó ra. Peterson khuyên bạn nên ghi lại gấp hai đến ba lần số ghi chú mà bạn nghĩ bạn sẽ cần.  Nghe có vẻ không hiệu quả, nhưng thực tế không phải vậy.  “Để viết một cách thông minh về một cái gì đó, hoặc để nói một cách thông minh về nó, bạn cần biết nhiều hơn những gì bạn thực sự giao tiếp,” ông viết. 

Tại sao bạn cần có dàn ý


Peterson gọi dàn ý là phần khó nhất khi viết một bài luận vì nó đòi hỏi người viết phải đưa ra lập luận của họ. Ông đề nghị rằng một bài luận ngàn từ nên có một dàn ý mười câu.
Dưới đây là một ví dụ về một dàn ý tốt:
  • Chủ đề: Kinh tế thị trường là gì?
  • Kinh tế thị trường đã được định nghĩa như thế nào?
    • Tác giả 1
    • Tác giả 2
    • Tác giả 3
  • Kinh tế thị trường phát triển ở đâu và khi nào?
    • Quốc gia 1
    • Quốc gia 2
  • Kinh tế thị trường đã phát triển như thế nào trong 50 năm đầu tiên sau khi bắt nguồn?
    • kinh tế thị trường đã phát triển như thế nào trong 50 năm sau khi bắt nguồn?
  • Tiền thân lịch sử?
    • Chọn càng nhiều thế kỷ càng cần thiết
  • Ưu điểm của kinh tế thị trường?
    • Thế hệ giàu có
    • Tiến bộ công nghệ
    • Tự do cá nhân
  • Nhược điểm của kinh tế thị trường?
    • Phân phối không đồng đều
    • Ô nhiễm và các chi phí bên ngoài khác
  • Lựa chọn thay thế cho kinh tế thị trường?
  • Hệ quả của những sự thay thế đó?
  • Tiềm năng phát triển trong tương lai?
  • Phần kết luận
Sau khi dàn ý kết thúc, bạn chỉ cần trả lời từng câu hỏi và cung cấp các ví dụ hỗ trợ cho lập luận của bạn. Đối với bản nháp đầu tiên của bạn, nó phải dài hơn khoảng 25% so với độ dài cần thiết. Điều này sẽ cho phép bạn cắt bớt văn bản dư thừa và cải thiện bài luận của bạn.

Cách chỉnh sửa bản thảo của bạn

Khi nói đến việc chỉnh sửa bản thảo của bạn, Peterson khuyên bạn nên tách từng câu khỏi đoạn đầu tiên và viết phiên bản thứ hai của mỗi câu theo nó. Sau đó lặp lại điều này cho đoạn tiếp theo và cứ thế cho đến khi mỗi đoạn được viết lại. Cũng sẽ hữu ích nếu bạn đọc to câu và lắng nghe âm thanh của nó. Nếu nó nghe trúc trắc, hãy xem nếu bạn có thể nói nó theo một cách khác tốt hơn không.
Cố gắng loại bỏ tất cả các từ không cần thiết trong bài luận của bạn, điều này sẽ cắt giảm 15-25% độ dài câu của bạn. Ngoài ra, hãy cẩn trọng với những từ mà bạn dùng, và hãy chỉ sử dụng những từ bạn hiểu rõ. Đừng sử dụng từ vựng ưa thích vượt quá mức độ hiểu của bạn.
Sau khi chỉnh sửa xong bản nháp của bạn, hãy thử viết một dàn ý mới gồm 10-15 câu.  Hãy chắc chắn rằng bạn không nhìn lại bài luận của mình trong khi làm điều này. Bằng cách buộc bản thân xây dựng lại lập luận của bạn từ bộ nhớ, bạn có thể sẽ cải thiện nó vì bạn sẽ nhớ hầu hết những gì quan trọng và quên những chi tiết ít quan trọng hơn. Theo một nghĩa nào đó, bộ nhớ của bạn sẽ hoạt động như một bộ lọc và lưu giữ thông tin hữu ích.
Sau khi hoàn thành dàn ý mới, cắt và dán tài liệu từ bài luận trước của bạn. Không nên sợ vứt bỏ những tài liệu không cần thiết. Bạn đang cố gắng loại bỏ những gì không đạt tiêu chuẩn và chỉ để lại những gì cần thiết (đây là lý do tại sao Peterson đề xuất bản thảo của bạn dài hơn yêu cầu trước đó). 
Tại thời điểm này, bạn có thể tiếp tục lặp lại quá trình viết lại và sắp xếp lại công việc của mình. Hoặc nếu bạn cảm thấy bạn đã sẵn sàng để tiếp tục, hãy đợi một vài ngày để bạn có thể nhìn vào bản thảo của mình bằng đôi mắt mới cho lần chỉnh sửa cuối cùng.

Bạn không thực sự hoàn thành cho đến khi bạn không thể chỉnh sửa và cải thiện bản thảo của bạn được nữa. Nhìn chung, bạn có thể biết liệu điều này đã xảy ra hay chưa khi bạn cố gắng viết lại một câu (hoặc một đoạn) và bạn không chắc chắn rằng phiên bản mới là một cải tiến so với bản gốc.
Cuối cùng, hãy chắc chắn rằng bạn trích dẫn nguồn của mình. Không ai muốn bị buộc tội đạo văn, và điều này cũng sẽ cung cấp cho độc giả cơ hội kiểm tra kỹ các thông tin của bạn hoặc tìm hiểu sâu hơn về một chủ đề mà họ thấy thú vị.
Và như vậy, bài luận của bạn đã hoàn thành.

Tóm tắt

  • Viết rất quan trọng vì nó cho phép bạn suy nghĩ về nhiều ý tưởng hơn và sắp xếp suy nghĩ của bạn tốt hơn là giữ mọi thứ trong đầu.
  • Viết là một kỹ năng sống, và sẽ tăng cơ hội thành công của bạn cũng như tăng giá trị khi bạn leo lên hệ thống phân cấp năng lực.
  • Tìm hiểu các nguyên tắc cơ bản của văn bản, các quy tắc phải được học trước khi bạn cố gắng phá vỡ chúng.
  • Khi đọc, hãy ghi chú bằng cách viết ra những gì bạn đã học bằng ngôn từ của riêng bạn. 
  • Tạo một dàn ý để bạn có một hình thức và cấu trúc cơ bản. 
  • Chỉnh sửa từng câu trong bản thảo, cắt bỏ những từ không cần thiết và đọc to để đảm bảo văn bản của bạn rõ ràng và dễ hiểu.
  • Lặp lại quá trình chỉnh sửa nhiều lần, nghỉ vài ngày trước khi chỉnh sửa lần cuối cùng.
Xin chúc mừng, công việc của bạn đã hoàn tất!
Nguồn: Dịch từ blog Alex & Books

Về chúng tôi

Dẫn Truyện là một nền tảng kể chuyện trực tuyến, nơi bạn có thể cùng bạn bè viết nên những câu chuyện thần kỳ của riêng mình.