Trước tiên, mình muốn nói về việc tại sao các bạn ứng viên khi đi PV không nên hỏi nhà tuyển dụng (NTD) những câu hỏi đại loại như: "Vị trí này có được đào tạo không ạ?". Mình từng gặp khá nhiều trường hợp như thế này, đặc biệt ở Entry level. Một câu hỏi có vẻ rất "chính đáng" với một "trang giấy trắng", đúng ko ;)) Vậy lỗi nằm ở đâu?
Bên cạnh lỗi hỏi thừa :) Bạn chưa có kinh nghiệm mà doanh nghiệp không đào tạo thì tuyển các bạn về để ăn ko ngồi rồi à :v đấy là thừa. Hạn chế hỏi những điều "tất nhiên" thậm chí đã được ghi trong JD, nó gây lãng phí thời gian, và khiến NTD băn khoăn liệu bạn đã thực sự tìm hiểu kỹ về vị trí ứng tuyển chưa (bao gồm level, yêu cầu,kỳ vọng...)
Quan trọng hơn, câu hỏi này vô tình khiến NTD cảm thấy hoài nghi, vì "được đào tạo" ở thế bị động. Thực ra, cùng một nội dung nhưng diễn đạt khác đi chút thôi đã có thể đánh lừa cảm xúc của người nghe rồi. Nhà tuyển dụng thường đánh giá cao người "muốn học hỏi" chứ không phải người "muốn được đào tạo", đơn giản vì CẢM GIÁC được tạo ra ở đây là: "muốn học hỏi" -> tạo ra đóng góp, không làm phiền ai; còn "muốn được đào tạo" -> tạo ra gánh nặng, chưa biết có đóng góp được gì không.
Trường hợp này, mình tạm gọi là lỗi diễn đạt.
Mình có thể hiểu, bạn là người mới, bạn không tránh khỏi lo lắng vì bản thân đang thiếu sót nhiều thứ, thiếu kiến thức, thiếu kỹ năng....bạn đơn thuần muốn xác nhận lại thông tin. Hoặc vì bạn chưa có đủ thông tin. Cũng có thể vì bạn từng có trải nghiệm "được đào tạo" không mấy tích cực ở một doanh nghiệp khác trước đó....Mình có thể hiểu những điều đó, vì mình là HR :)) nhưng còn những người còn lại trong buổi PV, họ đều có ảnh hưởng đến kết quả PV cuối cùng của bạn. Vì thế, bài viết này không phải để phê bình hay đánh giá, mình chỉ muốn nói để bạn biết tránh phạm phải nó và cải thiện cho những lần sau.
Trường hợp thứ 2, tệ hơn khi bạn thực sự có tư duy học hỏi bị động, hoặc thậm chí là không có tinh thần học hỏi và cầu tiến. Thực tế có những bạn kỳ vọng "được đào tạo" tức là sẽ có người đến cạnh bạn, chỉ cho bạn học, dạy cho bạn làm. Nhưng "bình thường người ta phải trả tiền để được học, chứ không có chuyện người ta phải trả tiền để được dạy....anh không thuê em để rồi dành thời gian dạy em." (trích dẫn từ bài viết trên blog "Chuyện đời" của anh Nguyễn Thái Học - Founder cộng đồng về sáng tạo nội dung lớn nhất tại VN "Tâm sự con sen")
Trường hợp thứ 3, ham học hỏi thật nhưng không biết chứng minh thế nào. Nghĩ lại thấy bản thân cũng chịu khó cày cuốc, đào sâu, tự tìm tòi làm cái này cái kia, học đủ thể loại course với chứng chỉ, diễn đàn hội nhóm sự kiện networking nào cũng có mặt. Nhưng khi được hỏi "tại sao em cho rằng em là người ham học hỏi, khả năng tự học tốt" thì loay hoay không biết nói thế nào, bản tính lại khiêm tốn k thích phô trương bản thân nên càng khó. Hôm nay mình sẽ chia sẻ cho bạn bí quyết. NTD thường kỳ vọng bạn sẽ đưa ra được một vài ví dụ/trường hợp cụ thể mà ở đó bạn thể hiện được đức tính này một cách rõ ràng, dễ hình dung và liên tưởng. Ví dụ, người ham học có thể là người đọc 4-5 quyển sách/tháng đều đặn dù công việc bận rộn (nếu không có đọc thì đừng đề cập đến vì NTD sẽ hỏi tiếp kiểu cuốn sách gần nhất bạn đọc là cuốn gì, nội dung ý nghĩa ra sao mà không trả lời được ngay hoặc trả lời không tới thì sẽ bị nghi ngờ hoặc bị đánh giá ngay :V), hoặc là người rảnh rỗi sẽ học thêm cái này cái kia thì đưa ra cho NTD biết 1 vài khóa bạn học gần đây và giải thích tại sao bạn học cái đó; về khả năng học nhanh thì có thể nói về quá trình bạn tự học một chủ đề gì đó, cách bạn tìm kiếm thông tin tài liệu như thế nào, mất bao lâu để bạn học xong và những kiến thức bạn nắm được sau khi học nó. Đấy, về cơ bản là không có gì khó khăn, chỉ là bạn nên chuẩn bị trước vì ngay lúc đó mới nhớ lại thì câu trả lời có thể mắc lỗi vì căng thẳng không nhớ nổi, không biết chọn ví dụ nào để nói lại nói đại mà không khéo dễ bị NTD đánh giá sai thực chất vốn có của bạn…vv
Kết lại, ham học hỏi là một đức tính mà NTD đánh giá cao ở hầu hết mọi vị trí tuyển dụng, đặc biệt trong thời đại mọi thứ đều biến đổi quá nhanh, dừng học có nghĩa bạn đang đi lùi. Thể hiện khiến NTD hiểu sai hoặc đánh giá thấp tiêu chí này của bạn có thể ảnh hưởng (LỚN) đến kết quả PV cuối cùng của bạn. Kinh nghiệm có thể thiếu, không ai biết hết tất cả mọi thứ, nhưng một thứ chắc chắn phải có đó là tinh thần không ngừng học hỏi và tự học, mọi thứ đều có thể học chỉ cần bạn muốn.
Mong rằng bài viết này có thể là một lời nhắc dành cho bạn nếu hôm nay bạn chưa học thêm được điều gì mới cho mình. Cá nhân mình cũng rèn được thói quen học mỗi ngày, mục tiêu mỗi ngày phải biết thêm ít nhất một kiến thức mới bất kỳ nhờ việc tham gia một cộng đồng trên app Ripid. Bạn có thể tải app Ripid về dùng thử nếu đang muốn xây dựng một thói quen mới mà chưa có động lực để bắt đầu và thường thiếu cam kết (giống như mình trước đây ;) )