Gần đây, có một người em kể cho mình nghe về việc bạn ấy gặp rất nhiều khó khăn khi đàm phán mức lương mong muốn với nhà tuyển dụng. Mình biết rõ bạn ấy hoàn toàn có đủ năng lực để nhận được mức lương tốt hơn, nên điều này khiến mình suy nghĩ khá nhiều. 
Từ câu chuyện đó, mình muốn chia sẻ và phân tích một chút dưới góc nhìn của người đã từng trải qua những tình huống tương tự.
Xin chào các bạn, mình là USMINHBUI mình từng là du học sinh Mỹ và đã có hơn 10 năm kinh nghiệm làm trong lĩnh vực tài chính chiến lược ở các cty như hàng đầu như BlackRock, Deloitte…và hiện tại mình đang làm ở 1 ngân hàng bán lẻ lớn nhất của Thái Lan. Chào mừng các bạn đến blog của mình.
Đây là video thứ 3 mình làm về chủ đề phỏng vấn xin việc:
"Cách định giá bản thân khi phỏng vấn, đàm phán lương"
còn 2 video trước các bạn có thể xem ở đây:
"Vì sao bạn phỏng vấn thất bại"
"5 Tips đi phỏng vấn chưa nói với ai (tập 1/5)"

LIỆT KÊ CÁC GIÁ TRỊ CỦA ỨNG VIÊN

Hôm nay, với chủ đề "Định giá bản thân", chúng ta hãy cùng nhau liệt kê những giá trị cốt lõi của một ứng viên trên bàn cân tuyển dụng — trước khi bàn sâu hơn về cách “định giá” cho từng giá trị này ở phần tiếp theo.
“GIÁ TRỊ BẢN THÂN” gồm có (1) Kỹ năng + (2) Kinh nghiệm + (3) Phẩm chất cá nhân + (4) Network + (5) Thương hiệu cá nhân

Bản chất thì Kỹ năng là quan trọng nhất nhưng không thể thấy được rõ khi chưa bắt đầu làm việc. Kinh nghiệm (làm ở công ty nào, làm vị trí nào?) để giúp làm cho phần Kỹ năng thêm tính tin tưởng. Kinh nghiệm là bằng chứng sống động cho thấy kỹ năng đó đã được áp dụng trong môi trường thật, với thách thức thật. Nói 1 cách ví von thì Kinh nghiệm là bao bì đóng gói, còn Kỹ năng là hàng thật bên trong.

Phẩm chất là về phần con người, nhà tuyển dụng luôn muốn tìm được những người có phẩm chất đạo đức tốt, tính tình hòa nhã, dễ thương và đặc biệt phải “thành thật” vì hiện tại xã hội có quá nhiều người phông bạt, đánh bóng bản thân bằng những hình ảnh vay mượn không có thật.
Về phần “Network” và “Thương hiệu cá nhân” đây là 2 yếu tố quan trọng để quyết định bạn đáng giá bao nhiêu? Vì sao mình lại nói như vậy …Lý do là 1 số người may mắn xuất phát điểm đã ở vạch đích vì được sự đầu tư rất rất lớn từ gia đình hay chúng ta còn gọi là “COCC”
Nhờ cái mác đó, TẤT NHIÊN họ được định giá dựa vào background của gia đình mình không phải giá trị thật của họ. Không thể phủ nhận là nhóm đối tượng này xuất phát điểm “GIÁ” đã cao trong mắt đại chúng, đặc biệt đối với Nhà Tuyển Dụng.
Ở 1 tình huống khác, người có “nhiều” người biết đến sẽ được đánh giá cao hơn một người “giỏi” nhưng không ai biết đến.
Haizzz, chúng ta không phải nhóm “COCC” , nên bây giờ mình sẽ phân tích về Kỹ năng. Tăng kỹ Năng để Tăng giá trị. Oki, mình nói chi tiết hơn về 3 nhóm kỹ năng quan trọng nhất nhé

Technical Skills – Kỹ năng chuyên môn

👉 Là khả năng sử dụng công cụ, quy trình, kiến thức cụ thể để hoàn thành công việc. Đây là “nghề trong tay” của bạn. Ví dụ: lập mô hình tài chính, code, thiết kế UI, chạy quảng cáo Facebook Ads.

Leadership / Human Skills – Kỹ năng lãnh đạo / con người

👉 Là khả năng làm việc với người khác, dẫn dắt và tạo động lực cho họ. Ví dụ: giao tiếp, lắng nghe, coaching, truyền cảm hứng, quản trị xung đột.

Conceptual Skills – Kỹ năng tư duy khái niệm / chiến lược

👉 Là khả năng nhìn bức tranh toàn cảnh, nắm được bản chất, và kết nối các phần rời rạc thành một hệ thống. No Giúp bạn hiểu: “Cái này ảnh hưởng thế nào đến toàn bộ tổ chức? Quyết định này sẽ tác động dài hạn ra sao?” Giúp bạn nhìn ra cơ hội thị trường mới trước khi ai khác thấy.
NÀO GIỜ TA "ĐỊNH GIÁ" BẢN THÂN qua 6 bước
Bước đầu tiên là hãy Hiểu đúng về giá trị bản thân so với thị trường
Cần gạt bỏ suy nghĩ rằng giá trị của bạn chỉ phụ thuộc vào bằng cấp, kinh nghiệm làm việc hay “độ nổi tiếng”. Thực tế, định giá của chúng ta là một cuộc chơi của ‘cung và cầu’.
Trong tuyển dụng, bạn có thể là một ứng viên xuất sắc, nhưng nếu thị trường chỉ có một vài vị trí tuyển dụng tương ứng, thì cơ hội của bạn sẽ rất thấp. Đó không phải vì bạn yếu kém, mà là do sự chênh lệch giữa cung – cầu.
Bên cạnh đó, giá trị 1 người còn đến từ nhiều yếu tố khác như “network" (mạng lưới quan hệ), hay thậm chí cả “cái vốn ban đầu” từ gia đình, trường học, hay môi trường sống nữa.
Bước thứ 2, hãy nghiên cứu giá thị trường trước khi deal lương
“Bạn có thể đã nghe nhiều lời khuyên kiểu ‘hãy tự tin deal lương cao lên’ hay ‘đừng sợ hãi’. Nhưng hãy tỉnh táo và tìm hiểu thị trường trước khi bước vào phòng phỏng vấn., bởi thị trường thay đổi giá theo từng giai đoạn.
Ví dụ, mức lương trung bình cho sinh viên mới ra trường hiện nay chỉ khoảng 6 – 7 triệu đồng. Chỉ có khoảng 5% những bạn cực kỳ xuất sắc mới có thể chạm tới mức 9 – 10 triệu ngay từ đầu. Thế nên, nếu bạn đặt kỳ vọng 10 triệu, bạn đang tự xếp mình vào top 5% của thị trường.  Hãy tự hỏi bản thân: những “giá trị” bạn đang có đã thực sự thuộc top đó chưa? Việc biết rõ vị trí của mình trên thị trường sẽ giúp bạn tự tin hơn khi thương lượng.
Bước thứ 3: Hiểu rằng tích luỹ và sự tăng trưởng quan trọng hơn điểm xuất phát
Đừng quá ám ảnh về mức lương khởi điểm. Hầu hết các bạn trẻ đều mong muốn một công việc vì mức lương hấp dẫn ban đầu. Nhưng hãy nhìn vào bức tranh lớn hơn: Sự tích luỹ và tăng trưởng. Bạn có thể bắt đầu với 5 – 6 triệu, nhưng nếu bạn liên tục học hỏi và phát triển, giá trị bản thân sẽ tăng nhanh. Sau 1 năm, sự tích luỹ sẽ giúp bạn dễ dàng tìm kiếm công việc với mức lương cao hơn hoặc bạn có thể thương lượng tiếp tục công việc hiện tại với 1 mức tốt hơn.
Hãy coi công việc đầu tiên như một bước đệm để bạn học hỏi và tích lũy kinh nghiệm để xây dựng con đường sự nghiệp lâu dài.
Bước thứ 4: Các bạn cần học Cách “show” giá trị của bản thân
Những buổi gặp 1-2 tiếng không thể giúp người khác hiểu biết hết giá trị của mình, ngay cả khi những buổi phỏng vấn với hiring manager họ cũng không rõ những giá trị thật sự của mình cho đến khi làm việc cùng nhau hơn 1 năm. Họ chỉ quan tâm đến giá trị họ đang tìm kiếm, nếu họ không nhận thấy tín hiệu thật sự rõ ràng của thứ mà họ đang tìm kiếm qua những thứ bạn show ra thì họ sẽ không tự tin để chọn bạn => Như vậy là bạn mất cơ hội hoặc nếu được chọn thì khi deal lương, họ cũng không muốn đặt bạn lên bàn cân với giá cao vì họ chưa coi bạn là “hàng hiếm, có 1 không 2”
Lời nói của bạn chỉ chiếm 20% sự tin tưởng của nhà tuyển dụng, 80% còn lại đến từ những gì bạn thực sự làm được. Thay vì nói: ‘Em giỏi về marketing’, hãy đưa ra những con số cụ thể: ‘Em từng chạy 3 chiến dịch Facebook Ads và đạt được 10.000 lượt tiếp cận với chi phí chỉ 5 triệu đồng’. Hoặc, thay vì nói: ‘Em thích viết lách’, hãy cho họ thấy một bài blog bạn đã viết và có lượt tương tác tốt.
Khi bạn ‘cho họ ăn thử’ bằng cách làm một dự án nhỏ, một bài test, hay một bản demo, họ sẽ thấy được giá trị thật sự của bạn. Và khi đã thấy được giá trị, họ sẽ sẵn lòng chi trả một mức lương cao hơn.
Bước thứ 5: chúng ta cần hiểu rằng trong quá trình phỏng vấn – chỉ có 2 câu trả lời để đưa ra kết luận
Dù nhà tuyển dụng có hỏi bạn vài chục câu hỏi, tất cả đều quy về hai vấn đề cốt lõi:
1/ Bạn có làm được việc không? Đây là câu hỏi về năng lực, kỹ năng, kinh nghiệm. Bạn đã chuẩn bị kỹ portfolio, nội dung liệt kê trong CV, và những câu chuyện thực tế để trả lời câu hỏi này chưa?
2/ Tôi có thích bạn không? Yếu tố cảm xúc là vô cùng quan trọng. Hay người ta hay gọi là “Chemistry” - Thái độ, sự chân thành, và cách bạn giao tiếp, những moment eye contact trong suốt buổi nói chuyện sẽ là yếu tố quyết định liệu họ có muốn làm việc cùng bạn không.
Mẹo là hãy bắt đầu bằng một nụ cười thân thiện, bày tỏ thái độ bạn là người biết lắng nghe -> đây là những yếu tố giúp bạn “có giá” hơn trong mắt người khác.
Bước thứ 6: hãy xây dựng cho mình 1 chiến lược dài hạn
Trong sự nghiệp, đôi khi chúng ta phải lùi một bước để tiến hai bước. Đừng ngại chấp nhận bắt đầu với 1 mức lương chưa cao. Hãy nhìn về sự dài hạn là bạn có thể học hỏi và nâng cao kỹ năng khi được làm việc tại vị trí đó và công ty đó. Từ đó tạo ra nền tảng vững chắc cho sự phát triển về sau.
Định giá bản thân không phải là một con số cố định, mà là cả một hành trình xây dựng và chứng minh giá trị của chính mình.
Đôi khi chúng ta không nên tự ép mình vào 1 tình huống khó xử, hãy luôn đặt niềm tin là chúng ta xứng đáng với những điều tốt đẹp. 
Cuối cùng mình xin chúc các bạn luôn tự tin và nâng cao giá trị bản thân từng ngày. Biết được bản thân đang ở đâu và đích đến là gì để xây dựng lộ trình chiến lược dài hạn. Nếu bạn thấy nội dung chia sẻ này hữu ích, đừng quên like và share để mình có thêm động lực chia sẻ nhiều kinh nghiệm hơn nữa nhé
#usminhbui #địnhgiábảnthân #phỏngvấn
Kỹ năng nghề nghiệp Kỹ năng mềm