Mình đã từng thắc mắc: “Tại sao Hitler, Pol Pot độc tài, dã man, và tàn bạo như vậy nhưng vẫn có rất nhiều người ủng hộ?”, sau khi xem series How to Become a Tyrant trên Netflix thì mình đã hiểu thêm cách mà những nhà lãnh đạo này giành lấy quyền lực và duy trì nó. 
Đây là bài viết mình dựa trên tập đầu tiên, có những ví dụ và những đoạn mình lấy nguyên văn từ bộ phim này nhé. 

1. Chiến thuật lan truyền sự tức giận: 

Những nhà lãnh đạo độc tại sẽ dùng cách này để lôi kéo những người đứng về phía họ, “cho họ thấy kẻ thù của họ là kẻ thù của bạn… và bạn sẽ là người đánh bại kẻ thù chung đó”. 
Cùng tìm hiểu qua những việc làm cụ thể của họ: 
- Lãnh đạo tương lai của Libya, Muammar Gaddafi phát biểu đanh thép nhắm vào hoàng tộc phương Tây chống lưng mà ông ta gọi là những kẻ tham ô và được coi là anh hùng khi ông ta lật đổ họ trong cuộc đảo chính  - Kim IL Sung nổi lên khi nhắc nhở người dân nhớ về sự nhục nhã mà họ phải chịu dưới bàn tay của quân Nhật chiếm đóng - Idi Amin hướng sự tức giận của người Uganda vào chủ nhân thuộc địa cũ, Anh Quốc - Sau thế chiến thứ nhất: Nước Đức phải bồi thường cho chiến tranh, rơi vào tình trạng siêu lạm phát, thất nghiệp diễn ra trên diện rộng và cuộc sống của người dân rơi vào cảnh sống cùng cực… Đó là sự bất lực của chính Đảng, điều này góp phần giúp cho Hitler và đảng Quốc xã có cơ hội giành lấy sự ủng hộ về phía mình
Và một điểm chung của những gã độc tài là có niềm tin mạnh mẽ vào chính mình, tin rằng mình có thể lãnh đạo và thay đổi thế giới. Và trong những thời khắc khó khăn, thì họ chính là những người “Một mình tôi có thể xử lý mọi vấn đề”.

2. Chiến thuật làm bạn của mọi nhà: 

Lãnh đạo cũng như nhân dân, lãnh đạo gần gũi với dân, và họ cố gắng thể hiện cho người dân thấy rằng mình là một người trong số họ.
Để thực hiện chiến thuật này, chúng ta hãy cùng xem qua những ví dụ: 
- Nhà độc tài người Ý, Benito Mussolini tự hào nhắc đến bản thân như “bạn của mọi nhà”, thường xuyên hô hào về gốc gác bình thường là con trai của thợ rèn ở thị trấn nhỏ.  - Khi mới bắt đầu, Idi Amin tự lái xe Jeep không nóc đi khắp Uganda và thể hiện tài năng chơi accordion ở các sự kiện công cộng. - Muammar Gaddafi thể hiện mối liên hệ với gốc gác Bedouin (Là tộc người bán du mục đã sống hàng ngàn năm trên các sa mạc ở Trung Đông và Bắc Phi) của mình bằng cách mặc áo choàng của bộ tộc và yêu cầu được nghỉ trong lều khi đi lại
Còn ai thích hợp hơn một người lãnh đạo đồng cảm với cảm xúc của nhân dân, cùng nhau biến ước mơ của dân tộc trở thành sự thật. “Tôi là bạn, bạn là tôi. Chúng ta là một thể thống nhất”. Như Hitler hay nói: “Tôi chỉ quan tâm đến một mình người Đức. Tôi chỉ thuộc về người Đức. Vì người Đức, tôi quên mình”
Và bước tiếp theo, để làm nên lịch sử, bạn cần phải lôi kéo người dân ở mức độ sâu hơn nữa. Đó là dùng tiềm thức.

3. Thuật xây dựng thương hiệu cho phong trào

Khi nói về giày, bạn nghĩ ngay đến Nike, Adidas,... Khi nói về nước ngọt, trong đầu bạn hiện ra hình ảnh của Coca-Cola, Pepsi, và chắc rằng những nhãn hãng này đã in sâu vào tiềm thức của bạn. Và Hitler hiểu rõ sức mạnh của hình ảnh, ông ta nhận rõ sức mạnh của thương hiệu. Chỉ có một người đàn ông thôi chưa đủ mà phải có một hình tượng đi kèm.
Lá cờ hình chữ vạn trong một vòng tròn trắng đã trở thành một biểu tượng quyền lực. Nhưng dù một biểu tượng thích hợp có thuyết phục như nào đi nữa, thì sức mạnh vẫn nằm ở người dân và trang phục của họ cũng góp phần làm nên thành công của bạn. Hitler áp dụng bí kíp này với lực lượng dân quân áo nâu của mình, hình ảnh này đã dần dần xuất hiện trên khắp nước Đức. Bộ quân phục đó đồng nghĩa với sự hy sinh, nghĩa vụ, sự phục tùng và lòng trung thành. Nói cách khác, khi mặc đồng phục tức là ta có đồng đội 
Đồng phục màu nâu và logo hình chữ vạn. Ảnh mình lấy từ Reddit
Đồng phục màu nâu và logo hình chữ vạn. Ảnh mình lấy từ Reddit
 Sự phục tùng chắc chắn là một trong những mục tiêu chính mà các bạo chúa phấn đấu để đạt được. Thật bất ngờ là họ có khả năng thuyết phục những người theo mình rằng đó không phải là sự phục tùng mà là sự thống nhất. Bằng cách xây dựng thương hiệu và thống nhất phong trào đang phát triển sẽ sớm trở nên không thể phớt lờ 

4. Chiến thuật xây dựng vây cánh 

Không ai có thể một mình cầm quyền, vua Louis XIV người từng nói: “L'état, c'est moi” - “Ta là nhà nước của ta”, nhưng trên thực tế thì không ai thống trị một mình. 
Khi nói đến tranh quyền, bạn cần một đội ngũ đáng tin cậy để khuếch đại thông điệp và bảo vệ mình. 
- Các sĩ quan quân đội thân tín của Muammar Gaddafi đã giúp ông tiến hành cuộc đảo chính chống lại nhà vua Libya và thành lập chính phủ mà ông điều hành suốt hơn 40 năm - Saddam Hussein dựa vào các thành viên gia đình trực hệ hoặc người trong bộ tộc làm chỗ dựa chính trong suốt nhiều triều đại của mình. - Joseph Stalin đã đề bạt những người ủng hộ chủ chốt trong Uỷ ban Trung ương Liên Xô, điều này cuối cùng đã cho phép ông thanh trừng các đối thủ và giành quyền kiểm soát
 Tìm kiếm những người trung thành tuyệt đối: Joseph Goebbels sùng bái Hitler sau khi nghe Hitler phát biểu tại một sự kiện. Ông ta trở nên say mê và nói rằng “Ngài ấy là người được chọn”. Goebbels hiểu rõ sức mạnh của truyền thông hiện đại, điện ảnh và việc kiểm soát phương tiện truyền thông và ông nhận thức rõ sức mạnh của việc lặp đi lặp lại liên tục. Joseph Goebbels trở thành Bộ trưởng Bộ tuyên truyền của Hitler. Ngày 1, tháng 5 năm 1945 phút cuối trú trong boongke, ông và vợ đã đầu độc 6 đứa con và tự tử bằng thuốc độc vì Hitler đã thất bại và tự sát trước đó một ngày (30 tháng 4 năm 1945)

5. Chiến thuật chọn thời điểm tấn công

Sự kiên nhẫn:
- Khi Saddam Hussein còn là Phó Tổng Thống Iraq, ông đã dành cả một thập kỷ để xây dựng một cơ quan mật vụ trung thành với mình trước khi dùng nó để đoạt lấy quyền lực từ tay thủ trưởng - Joseph Stalin đã dành bảy năm ròng rã để kết thân với Lenin trước khi người cha của nước Nga đưa ông lên nắm quyền - Idi Amin của Uganda đã kiên nhẫn tập hợp quân đội từ những thành viên bộ lạc Kakwa của mình, những người mà sau đó đã giúp ông lật đổ tổng thống
Nóng vội và hành động hấp tấp: 1923, tại quán bia Putsch. Hitler thực hiện một cuộc đảo chính điên rồ và nửa vời, mình tìm hiểu thì có một số tài liệu gọi đó là “Đảo chính nhà hàng bia”. Về cơ bản âm mưu dẫn dắt đám người của đảng Quốc Xã xuống đường ở Munich, và bắt giữ các nhà lãnh đạo chính trị của Bavaria giữ họ làm con tin và buộc họ từ bỏ quyền lực. Nhiều thông tin được truyền đạt không rõ ràng, cuối cùng đó là một cuộc bạo loạn thất bại, Hitler bị bắt và đưa đến nhà tù Landsberg. Báo chí trên toàn thế giới đã bác bỏ ông. The New York Times: “Người ta dự đoán Hitler sẽ sớm giã từ đời sống hoạt động xã hội”. Và đúng vậy, Hitler ở tù 9 tháng và tiếp đó là thời kỳ lặng tăm của đảng Quốc Xã. 
Thời cơ đến: 
10/1929 Sở Giao dịch chứng khoán Hoa Kỳ sụp đổ và thị trường trên toàn thế giới cũng nối gót theo sau. Sau khi xảy ra cuộc khủng hoảng kinh tế là lúc đảng Quốc Xã bùng nổ. Tháng 7/1932 sự yêu mến của dân chúng đối với đảng Quốc Xã đạt đỉnh ở mức 37%, nên Hitler đã được bổ nhiệm làm Thủ tướng Đức (Ngày 30 tháng 1 năm 1933) 
Không có cơ hội nào tốt hơn là một cuộc khủng hoảng trầm trọng
Đêm 27/02/1933 toà nhà Reichstag (tòa nhà của Quốc hội Đức) bị cháy. Marinus van der Lubbe, một Thanh niên Cộng sản người Hà Lan đã bị bắt tại hiện trường, và anh ta bị buộc tội đốt tòa nhà. Vụ hoả hoạn này được đảng Quốc Xã dùng làm bằng chứng nói rằng cộng sản đang âm mưu chống lại chính phủ Đức, và nó là yếu tố then chốt trong việc thành lập Phát xít Đức.
Đêm đó, Hitler đến hiện trường và nói với một phóng viên: “Mọi người đang chứng kiến sự khởi đầu một kỷ nguyên mới trong lịch sử nước Đức”
Nguồn: How to Become a Tyrant
Nguồn: How to Become a Tyrant
Xem đến đoạn này, mình nhớ tới đoạn đối thoại của hai nhân vật V và Evey trong bộ phim V For Vendetta: 
Evey: You really think blowing up Parliament’s going to make this country a better place? V: There is no certainty, only opportunity Evey: You can be pretty certain that if anyone does show up… Creedy’ll back-bag every one of them V: People should not be afraid of their governments. Governments should be afraid of their people Evey: And you’ll make that happen by blowing up a building? V: The building is a symbol, as is the act of destroying it. Symbols are given power by people. Alone, a symbol is meaningless, but with enough people, blowing up a building can change the world. Evey: I wish I believed that was possible. But every time I’ve seen this world change, it’s always been for the worse
V và Evey. Nguồn: Mình Google
V và Evey. Nguồn: Mình Google
Nghe cực đoan và kích động nhỉ? Nhưng bạn thấy đấy, tòa nhà là một biểu tượng, và việc phá huỷ nó đôi khi mang lại rất nhiều ý nghĩa. Và sau sự kiện này, sắc lệnh chính thức trao cho Hitler, quyền lực tuyệt đối trong việc bỏ tù đối thủ, giải tán mọi đảng phái chính trị trừ đảng Quốc Xã và bịt miệng báo chí. Hitler đang tìm kiếm một cơ hội để chấm dứt quyền tự do dân sự và tiêu diệt phe đối lập và ông ta tìm thấy nó. 
Bản năng của những nhà độc tài tiềm năng là biết rằng khi con người bị đe doạ, họ sẽ tìm tới sự lãnh đạo độc đoán, đanh thép và ủng hộ kẻ mạnh. Sân khấu đã được chuẩn bị và giờ chỉ còn là vấn đề thời gian. Mười bảy tháng sau, Paul von Hindenburg (Tổng thống Đức) qua đời, và Adolf Hitler vừa là Thủ tướng vừa trở thành Tổng thống Đức, chỉ 16 năm sau khi nhận ra số phận mình dưới chiến hào trong Thế chiến I, và đó mới chỉ là khởi đầu.  
Đến bước này, các bạn đã gây dựng lên một phong trào và giành được sự kiểm soát quyền lực. Đó là một trong những yếu tố giúp một kẻ vô danh vươn lên nắm quyền kiểm soát đất nước. Có thể một số chi tiết là những câu chuyện, dẫn chứng ở trên được tạo nên để thu hút người xem, có thể thật hoặc không, và chúng ta không nên tin vào nó mà không kiểm chứng. Hoặc đơn giản đây là một sản phẩm để chèo lái truyền thông. Ai làm ra bộ phim này? Dụng ý của nó là gì? Đa số các nhân vật trong bộ phim tài liệu này là Hitler ở Châu Âu, Stalin của Nga, gia đình nhà họ Kim ở Triều Tiên, nhưng mình không thấy nhắc đến bạo chúa nào của nước Mỹ? Không nằm ở việc khuyến khích tư tưởng cực đoan và tôn vinh bạo lực, nhưng ta không thể phủ nhận tài năng của họ. Với tinh thần tiếp cận để lấy thông tin và có thêm góc nhìn thì mình thấy đây là bộ phim đáng xem, nó đã giúp mình giải đáp được phần nào cho câu hỏi nêu ra ở đầu bài.
Bạn bây giờ đã là một tân bạo chúa, một người có quyền thế, và điều đó có nghĩa là bạn đã trở thành một mục tiêu rõ ràng. Vậy làm thế nào để củng cố quyền lực và kiểm soát được đối thủ của mình? Bạn tin hay không thì việc giành được quyền lực mới là phần dễ, khi đã trở thành kẻ cai trị, bạn sẽ bị thù trong giặc ngoài bủa vây, đối mặt với những kẻ đối địch tiềm tàng hòng kết thúc chế độ của bạn một cách nhanh chóng. Để hiểu rõ hơn, các bạn có thể xem phần tiếp theo để hiểu thêm về tội ác, và cách những nhà độc tài duy trì quyền lực sau khi nắm quyền nhé. Phần còn lại sẽ bạo lực: “Giết hoặc bị giết”
Cảm ơn các bạn đã đọc tới đây!
Series How to Become a Tyrant: Tổng cộng có 6 tập, mỗi tập khoảng 30 phút. 
Documentary series: The truth hurts. But sometimes it's inspirational, scary, sad, funny or anywhere in between