Mở rộng ranh giới: Làm chủ bản thân thông qua chủ nghĩa cá nhân

Chủ nghĩa cá nhân len lỏi vào từng ngóc ngách của cuộc sống và có ảnh hưởng mạnh mẽ tới tư tưởng của mỗi chúng ta, ngay cả những người tự nhận rằng mình không theo chủ nghĩa này. Hãy cùng mình làm rõ sự ảnh hưởng của chúng tới các khía cạnh gần gũi nhất với đại đa số chúng ta như sự nghiệp, mối quan hệ, tài chính. Cùng với đó là mặt lợi và hại của hệ tư tưởng này

Chủ nghĩa cá nhân đã nhào nặn nên những cá thể với đầy sự độc lập và tự do. Ngoài việc tạo nên một cái tôi đầy kiêu hãnh cho những ai đề cao sự tự chủ để vươn lên và chạm tới những thành tựu, thì nó còn góp phần tạo nên thành công của một tổ chức, một thể chế, một quốc gia hay một hệ tư tưởng. 

Về khía cạnh sự nghiệp, khái niệm tự do theo đuổi đam mê là một câu nói quá phổ biến tới mức biến thành một câu khẩu hiệu của thế hệ GenZ. Chủ nghĩa cá nhân khuyến khích cá nhân định hình và xây dựng sự nghiệp dựa trên sở thích và khả năng. Tạo bước ngoặt cho thế hệ chúng ta có cơ hội tới gần hơn với những lựa chọn nghề nghiệp mong muốn, mà không phải chịu ảnh hưởng từ gia đình, trường lớp hay xã hội về việc chúng ta phải làm gì để ra tiền. 

Ở khía cạnh mối quan hệ, chủ nghĩa cá nhân tạo điều kiện để xây dựng mối quan hệ dựa trên sự lựa chọn và tương tác tự nguyện. Cá nhân có khả năng chọn lựa bạn bè, đối tác và mối quan hệ gắn kết dựa trên sự tương đồng giá trị và mục tiêu cá nhân

Tuy nhiên vẫn còn những hệ quả tàn khốc dưới lớp vỏ óng ả của chủ nghĩa cá nhân đang gieo rắc lên mối quan hệ mà ta chưa nhìn thấy . Việc xây dựng mối qua hệ dựa trên chủ nghĩa cá nhân cũng đã có sự khác biệt so với mối quan hệ truyền thống như đề cao sự tự do, sự ưu tiên và hạnh phúc của cá nhân, kéo theo đó là giảm sự ràng buộc truyền thống và nhấn mạnh tính linh hoạt của mối quan hệ, cho phép thay đổi hoặc kết thúc quan hệ nhanh chóng nếu không còn phù hợp hoặc đáp ứng được nhu cầu cá nhân.

Điều này cũng lí giải được chúng ta xem mối quan hệ chỉ là một "sản phẩm" để lựa chọn và thay thế nếu không phù hợp, như cách ta cho một món đồ vào giỏ hàng Shopee. Còn có "chốt đơn" để đi tới lâu dài với "món hàng" hay không lại là một câu chuyện khác.

Nếu một lần nghe nói về khái niệm Độc lập tài chính - nghỉ hưu sớm (Financial Independence, Retire Early) liệu bạn có biết trào lưu này có liên quan mật thiết đến chủ nghĩa cá nhân. Dưới góc nhìn của chủ nghĩa cá nhân, người ta tập trung vào việc quản lý tài chính cá nhân và định hình cuộc sống dựa trên những ưu tiên và mục tiêu riêng của mình. Việc đề cao sự tự chủ và độc lập tài chính, giúp người ta có khả năng kiểm soát tài chính của mình và đạt được mục tiêu nghỉ hưu sớm để thúc đẩy cuộc sống cá nhân và đam mê riêng.

Sự phát triển về khía cạnh tài chính làm nổi bật yếu tố tự do cạnh tranh - một trong hai tính chất căn bản của chủ nghĩa cá nhân đã, tuy nhiên nó cũng tạo nên gánh nặng tâm lý điển hình như Ám ảnh đồng trang lứa (Peer Pressure) đang rất phổ biến ngày nay. 

1. Tự do và sự tự chủ: Chủ nghĩa cá nhân tôn trọng quyền tự do cá nhân và khả năng tự quyết định về cuộc sống của mỗi người. Nó cho phép cá nhân thể hiện bản thân, theo đuổi sở thích và mục tiêu riêng, và phát triển theo ý muốn.

2. Trách nhiệm cá nhân: Chủ nghĩa cá nhân tăng cường trách nhiệm cá nhân, khuyến khích mỗi người chịu trách nhiệm về hành động và quyết định của mình. Điều này có thể tạo ra sự động lực để đạt được thành công, phát triển cá nhân và góp phần vào xã hội.

3. Sự đa dạng và sáng tạo: Chủ nghĩa cá nhân khuyến khích sự đa dạng và sáng tạo. Khi mỗi người được tự do thể hiện bản thân và theo đuổi sở thích riêng, nó tạo ra một môi trường phong phú và đa dạng, nơi các ý tưởng mới có thể nảy sinh và các giải pháp sáng tạo có thể được đưa ra.

4. Sự phát triển cá nhân: Chủ nghĩa cá nhân đặt sự phát triển cá nhân làm trọng tâm. Nó khuyến khích việc học hỏi, rèn luyện kỹ năng và khám phá tiềm năng cá nhân. Điều này có thể dẫn đến sự phát triển và thành công cá nhân trong các lĩnh vực khác nhau của cuộc sống.

1. Bất công và bất bình đẳng: Chủ nghĩa cá nhân có thể dẫn đến bất công và bất bình đẳng trong xã hội. Khi mỗi người chỉ tập trung vào lợi ích riêng mà không quan tâm đến những người khác, nó có thể dẫn đến việc bỏ qua quyền lợi của người khác và tạo ra khoảng cách xã hội. Điều này có thể làm gia tăng bất bình đẳng về cơ hội, tài nguyên và quyền lực trong xã hội.

2. Thiếu tinh thần đồng đội và hỗ trợ: Chủ nghĩa cá nhân có thể tạo ra một môi trường cạnh tranh và tự bảo vệ, khiến việc hỗ trợ và tương tác xã hội trở nên hạn chế. Khi mỗi người chỉ quan tâm đến mình mà không quan tâm đến những người khác, sự đồng đội và sự hỗ trợ giữa các thành viên trong xã hội có thể giảm đi.

3. Đối lập và xung đột: Chủ nghĩa cá nhân có thể tạo ra đối lập và xung đột trong xã hội. Khi mỗi người chỉ tập trung vào mục tiêu và quan điểm cá nhân mà không thể thấu hiểu hoặc chấp nhận quan điểm của người khác, sự đối lập và xung đột xã hội có thể gia tăng, ảnh hưởng đến sự hòa hợp và ổn định xã hội.

4. Thiếu trách nhiệm xã hội: Chủ nghĩa cá nhân có thể dẫn đến thiếu trách nhiệm xã hội. Khi mỗi người chỉ quan tâm đến lợi ích cá nhân mà không chịu trách nhiệm đối với xã hội và môi trường, việc bảo vệ và phát triển bền vững xã hội có thể bị bỏ qua, gây hại đến sự phát triển chung của xã hội và môi trường tự nhiên.

Ở thế giới của chủ nghĩa cá nhân, mọi thứ đều xoay quanh chúng ta, tất cả chỉ cần phục vụ cho lợi ích và thoả mãn cá nhân. Từ cách chúng ta lựa chọn sở thích, phong cách sống, cho đến cả lối suy nghĩ và quan điểm. Mỗi cá nhân là một vũ trụ riêng biệt nhưng với sự khách quan mà nói thì mình không ủng hộ việc theo đuổi một ý niệm một cách cố chấp và sai lầm. Càng không cổ suý cho thói ích kỉ và theo đuổi lợi ích cá nhân một cách mù quáng

Bài viết khuyến khích việc theo đuổi sự tự chủ và độc lập, để mỗi cá nhân sẽ cất lên tiếng nói cho quyền tự quyết và quyền lựa chọn. Tạo điều kiện cho bản thân được tự do tư duy, tự do ngôn luận và tự do hành vi, đồng thời tôn trọng màu sắc riêng biệt của những cá nhân khác. Song song với đó, mình mong những cá nhân theo đuổi chủ nghĩa này sẽ luôn cân bằng được bản thân, để không xảy ra xung đột giữa cá nhân và tập thể

Sự phân tích của mình vẫn còn thiếu sắc bén và tính khách quan, bởi phạm trù của hệ tư tưởng này là quá rộng. Tuy vậy mình mong gửi tới các bạn một góc nhìn mới để cúng ta cùng thảo luận và chia sẻ