Cách bảo vệ con trẻ trong thế giới Internet
Ngày nay, những đứa trẻ đang lớn lên trong một môi trường hoàn toàn khác biệt so với thế hệ chúng ta trước đây. Thay vì chơi những...
Ngày nay, những đứa trẻ đang lớn lên trong một môi trường hoàn toàn khác biệt so với thế hệ chúng ta trước đây. Thay vì chơi những trò chơi dân gian, ngân nga những câu vè vui nhộn, trẻ em thời đại này lại đắm chìm trong thế giới Internet. Internet là một con dao hai lưỡi không chỉ với người lớn, mà còn với trẻ nhỏ. Rõ ràng, Internet mang lại rất nhiều những mặt lợi nhưng song hành với đó là những bất cập và rủi ro tiềm ẩn. Vậy làm thế nào để bậc phụ huynh có thể bảo vệ con khỏi những tác hại của không gian mạng?
Trẻ em ngày nay lớn lên cùng Internet (Ảnh: Internet)
Tại sao cần phải bảo vệ trẻ trong thế giới Internet?
Chúng ta đều biết tầm quan trọng của Internet nói chung và mạng xã hội nói riêng trong đời sống hiện nay. Internet cung cấp hàng ngàn hàng vạn những thông tin hữu ích, là kho tàng kiến thức và giải trí khổng lồ, là cầu nối gắn kết giữa con người với con người bất kể mọi khoảng cách,...
Mặt khác, Internet cũng ẩn chứa hàng loạt những tác hại tiêu cực, nhất là với trẻ em. Các em còn non nớt trong nhận thức và hành vi, cộng với tâm lí tò mò, hiếu động, cùng nhiều yếu tố khác, khiến cho rất nhiều em hứng chịu những tác động xấu từ không gian mạng.
Trẻ em rất dễ bị lệ thuộc vào Internet. Thật không khó để bắt gặp những em bé khóc lóc, không chịu ăn chỉ vì không được xem máy tính bảng trong bữa ăn. Hay những em ở độ tuổi vị thành niên, coi điện thoại, máy tính là tất cả. Rời những thiết bị thông minh này ra, các em không biết phải làm gì, chơi gì, chơi với ai. Khi trẻ em không thể cân bằng giữa đời sống thực (các hoạt động học hành, vui chơi ngoài trời, sở thích, các mối quan hệ,...) với việc sử dụng Internet, đó chính là lúc các em đã bị lệ thuộc vào Internet. Điều này làm cản trở quá trình phát triển một cách toàn diện của trẻ.
Rất nhiều trẻ lệ thuộc vào Internet (Ảnh: Internet)
Trong thế giới Internet, sự nhiễu loạn thông tin cũng là một khía cạnh đáng xem xét nếu chúng ta có con trẻ. Những thông tin thiếu kiểm chứng, sai lệch, độc hại (bạo lực, khiêu dâm, mê tín dị đoan,...) có thể tác động rất lớn tới trẻ em. Đáng sợ hơn là, tính lan truyền thông tin trên Internet làm cho quá trình tiếp cận thông tin xấu lại càng dễ dàng hơn bao giờ hết.
Internet đôi khi còn là công cụ để những kẻ xấu tới gần trẻ em, lợi dụng sự non nớt của các em để đạt mục đích bất chính. Trên thực tế đã có rất nhiều các trường hợp bắt nạt online, xâm hại tình dục,... xảy ra. Trẻ em, hay thậm chí cả người lớn chúng ta có thể nhận được những bình luận ác ý, chỉ trích, miệt thị, hay xuyên tạc thông tin nhằm bôi nhọ danh dự từ cư dân mạng. Một số kẻ xấu dụ dỗ trẻ gửi tin nhắn, hình ảnh nhạy cảm, sau đó uy hiếp và buộc trẻ làm theo những yêu cầu khác.
Cách bảo vệ trẻ em khỏi tác hại của Internet
Đứng trước những tác hại nêu trên, câu hỏi đặt ra cho các bậc cha mẹ là, làm thế nào để bảo vệ con cái khỏi mặt tối của Internet?
1. Trò chuyện, tâm sự cùng trẻ về những hoạt động của con trên mạng
Phương pháp đầu tiên, luôn luôn trò chuyện cùng con. Chúng ta đã quá quen với việc hỏi han con về trường lớp, bạn bè, thầy cô,... nhưng lại quên mất rằng những gì con trải nghiệm trên Internet cũng là điều cần được quan tâm. Hãy để con nói về điều này một cách tự nhiên, thoải mái. Đừng để trẻ có cảm giác như cha mẹ đang tra xét, kiểm soát con. Nếu con có trải nghiệm vui vẻ và đúng mực, cha mẹ cũng nên chia sẻ niềm vui cùng con. Nếu cảm thấy ngờ vực về tính an toàn của bất cứ trang web, ứng dụng nào con đang dùng, hãy đề nghị con để ba mẹ "trải nghiệm cùng" (trên tinh thần thiện chí). Đưa ra những gợi ý nên và không nên làm trên mạng cho con. Đừng quên nói cho con biết, góc nhìn của chúng ta và của con có thể khác nhau. Đi kèm với đó hãy lắng nghe ý kiến của trẻ. Điều này khiến trẻ cảm thấy được tôn trọng.
Trò chuyện, thấu hiểu để bảo vệ con trên không gian mạng (Ảnh: Internet)
2. Sử dụng công cụ hỗ trợ để đồng hành cùng trẻ trên Internet
Hiện nay có kha khá các tiện ích, ứng dụng mà cha mẹ có thể sử dụng để quản lí các trang web, app mà con truy cập. Tiêu biểu có thể kể đến Google Family Link với rất nhiều tính năng hữu ích:
- Cha mẹ có thể cài đặt giới hạn thời gian mà con có thể dùng điện thoại, máy tính bảng,... trong một ngày. Ví dụ nếu phụ huynh cài đặt 2 giờ, thì sau đúng 2 tiếng đồng hồ các thiết bị thông minh của con sẽ được khóa tự động.
- Biết được con đã truy cập vào những ứng dụng nào, sử dụng ứng dụng đó trong thời lượng bao lâu.
- Gửi thông báo cho cha mẹ và yêu cầu cấp phép nếu con muốn cài đặt một ứng dụng mới. Với tính năng này, cha mẹ có thể kiểm tra tính an toàn của ứng dụng đó trước, sau đó mới cho con cài đặt...
3. Giáo dục trẻ em về tính riêng tư trên mạng
Cha mẹ nên cho trẻ biết, một khi những thông tin, hình ảnh, video con đăng tải lên mạng, chúng sẽ không bao giờ là thông tin riêng tư nữa. Kể cả con có xóa chúng đi sau đó, thì nguy cơ những thông tin này đã bị người khác lưu lại và phát tán là luôn luôn có.
Cần dạy con cách giữ bảo mật tất cả những thông tin cá nhân: số điện thoại, địa chỉ nhà, địa chỉ mail, mật khẩu,...
Đồng thời, giáo dục con cách tôn trọng quyền riêng tư của người khác, cư xử đúng mực với những người dùng khác trên mạng để góp phần xây dựng môi trường mạng văn minh hơn.
Dạy trẻ cách bảo vệ thông tin cá nhân trên mạng (Ảnh: Internet)
4. Cẩn trọng với chính những gì cha mẹ đăng tải về con trên mạng
Nhiều bậc cha mẹ có sở thích chia sẻ hình ảnh và thông tin về con cái lên mạng xã hội. Điều này không có gì sai, tuy nhiên chúng ta cần hết sức thận trọng về các thông tin như: địa chỉ nhà, địa chỉ trường học của trẻ, địa điểm trẻ thường hay ghé chơi,... Kẻ gian có thể lợi dụng những thông tin này để tiếp cận trẻ.
Ngoài ra, cha mẹ cũng nên thăm dò phản ứng của con để biết con có thoải mái với việc cha mẹ đăng tải hình ảnh con hay không.
Cẩn trọng khi đăng tải về con trẻ trên mạng (Ảnh: Internet)
5. Dạy trẻ cách tiếp nhận và kiểm chứng thông tin
Trẻ cần biết những thông tin nào, thông tin từ đâu là đáng tin. Những thông tin nào cần được kiểm chứng và làm thế nào để kiểm chứng (qua những người đáng tin tưởng, qua những người có kiến thức trong lĩnh vực đó, qua các kênh thông tin chính thống...) Và những thông tin nào là thông tin độc hại (bạo lực, khiêu dâm, phản động,...)
Hãy dạy con cách bình tĩnh và tỉnh táo mỗi khi tiếp nhận thông tin nào đó. Không vội tin, cũng không vội kết luận, phán xét hay chỉ trích bất cứ ai, bất cứ điều gì.
6. Dạy con cách lên tiếng khi gặp vấn đề
Một trong những khó khăn mà phụ huynh gặp phải trong việc đồng hành cùng con đó là con luôn giữ im lặng, ngay cả với cha mẹ. Hãy giáo dục con cách chia sẻ vấn đề, luôn lên tiếng tìm kiếm sự giúp đỡ từ những người đáng tin tưởng nhất. Tuy nhiên, để con làm được điều này, cha mẹ cần luôn luôn bầu bạn, tâm sự cùng con một cách cởi mở. Bao dung và xử trí bình tĩnh mỗi khi con mắc sai lầm. Việc trách mắng quá mức, thậm chí chửi rủa con lâu dần sẽ tạo khoảng cách trong mối quan hệ. Hãy làm sao để khi con gặp vấn đề, con sẽ nghĩ đến việc xin lời khuyên của cha mẹ, thay vì tìm cách giấu nhẹm đi do sợ cha mẹ la mắng.
Dạy con luôn lên tiếng khi gặp vấn đề, kể cả vấn đề trên Internet (Ảnh: Internet)
Như vậy, bài viết đã nêu ra một vài biện pháp bảo vệ trẻ em trong thế giới Internet. Bậc phụ huynh như chúng ta nên có cái nhìn đa chiều, toàn cảnh để hướng cho con em mình sử dụng Internet đúng cách. Không nên cấm đoán trẻ một cách cực đoan, dễ tạo ra tâm lí chống đối và gây tổn thương con. Hi vọng bài viết đã mang đến những thông tin hữu ích cho quý bạn đọc.

Quan điểm - Tranh luận
/quan-diem-tranh-luan
Bài viết nổi bật khác
Tác giả đã đưa ra những giải pháp khá chi tiết và phù hợp để quản lý con trẻ mà không tác động quá nhiều vào sự riêng tư của con mình, bên cạnh đó là một vài giải pháp này đã được áp dụng vào trong đời sống thực tiễn nên không cần phải bàn. Nhưng đối với các giải pháp như là "chia sẻ cùng gia đình" hay thậm chí là "lên tiếng khi gặp vấn đề" liệu có thật sự khả thi? Quan điểm của mình thì không, đơn giản là bọn trẻ con có tính tò mò, thích lao đầu vào những "vấn đề" và tự tìm cách giải quyết. Giả xử như thế này, liệu 1 đứa trẻ con có sẵn lòng bảo với bố mẹ rằng nó vừa bị bully trong tựa game yêu thích của nó? Câu trả lời mà các bậc phụ huynh ở Việt Nam chắc hẳn phải là, "ồ, thế thì đổi game/chơi cái khác đi con", hoặc đơn giản là tìm cho con 1 ứng dụng khác để sử dụng. Không thể phủ nhận việc đổi game hoặc chơi game khác trong tình huống này là hợp lý, nhưng nếu ở góc nhìn của đứa trẻ con thì mình bảo đảm nó vẫn chơi cái game đấy nếu không bị bố mẹ cấm cảng. Mặt khác, phụ huynh không có cách nào để giải quyết tình huống đó (vì cơ bản họ không thể la cái thằng vừa làm hại con mình trên internet được) mà chỉ có thể thông qua việc hạn chế *con của mình* thời gian chơi game, truy cập internet, v.v.
Tiếp đến là việc sẽ không có đứa trẻ nào (vẫn trong phạm vi là dưới 13 tuổi) lên tiếng khi gặp vấn đề vì bọn nó còn quá nhỏ để hiểu được vấn đề đấy là nghiêm trọng, hay chỉ đơn giản là mấy câu đùa hơi toxic. Ngoài ra, khi trẻ gặp vấn đề (thường là cyberbully) sẽ có tâm lý lo sợ, từ đó mà không nói lại với người lớn mà tự tìm cách giải quyết vì "không tin tưởng người lớn" (cũng được đề cập đến tại Báo pháp luật HCM).
Chính vì những điều trên, việc "giữ cho trẻ em an toàn trên internet" không là chưa đủ, mà các bậc phụ huynh còn phải thường xuyên trò chuyện cùng con trẻ để tăng sự tin tưởng, đồng hành cùng con mình hoặc lọc ra những ứng dụng mà con trẻ có thể sử dụng. Việc này có hơi rằng buộc và gò bó đối với con trẻ, nhưng nó sẽ giúp cho trẻ 1 môi trường lành mạnh khi lên internet, nó sẽ tuyệt vời hơn nếu như được các cha mẹ áp dụng phù hợp với con của mình (ví dụ như việc hạn chế chơi các game hành động, bắn nhau khi chưa đến tuổi, v.v.). Ngoài ra, chính các công ty, nhà phát triển của ứng dụng mà trẻ dùng cũng phải có trách nhiệm tạo ra môi trường an toàn cho không chỉ là trẻ em, mà con là người già hay thậm chí là những người đã đủ trưởng thành để có được không gian sử dụng mạng internet thoải mái và lành mạnh nhất.
(Đây là những ý kiến của mình đối với bài viết này, nó hơi mang tính chủ quan 1 chút nhưng mình có tham khảo ở nhiều trang uy tín, nó hoặc là sẽ góp thêm ý tưởng cho tác giả, hoặc chỉ đơn thuần là ý kiến của cá nhân mình. Bài viết này bản thân mình thấy nó khá là hay vì mình cũng hoạt động trong lĩnh vực cộng đồng, đây cũng là lần đầu mình lên spiderum ạ (^^.))