Cách Quản Lý Tâm Trạng
Source: https://www.theschooloflife.com/article/how-to-manage-ones-moods/ ...
Source: https://www.theschooloflife.com/article/how-to-manage-ones-moods/

Hơn mức chúng ta thường thừa nhận hoặc thậm chí nhận ra, chúng ta là sinh vật của cảm xúc: tức là, cảm nhận của chúng ta về giá trị bản thân có thể dao động một cách đáng kinh ngạc. Có những lúc, chúng ta biết cách chấp nhận bản thân, nhìn nhận tương lai một cách tích cực, có thể chịu đựng được ánh nhìn của người khác và tha thứ cho những sai lầm trong quá khứ. Nhưng rồi, cũng có những thời điểm, tâm trạng sụt giảm, và chúng ta than van hầu hết mọi điều đã làm, cảm thấy chính mình là đối tượng của sự khinh miệt, không xứng đáng, đầy tội lỗi, yếu đuối và đang tiến gần đến sự trừng phạt hoặc thảm họa.
Tuy nhiên, thật khó để xác định chính xác điều gì khiến tâm trạng thay đổi. Một ngày bắt đầu với năng lượng và hy vọng có thể nhanh chóng chìm vào sự tự căm ghét và nước mắt vào giữa trưa. Cảm giác chắc chắn rằng ta đang tiến tới một tương lai tươi sáng có thể bị thay thế một cách đột ngột bởi niềm tin khác rằng ta chỉ là một sai lầm vũ trụ.
Dù không thể ngăn chặn hoàn toàn sự dao động của cảm xúc, chúng ta vẫn có thể học cách quản lý sự thay đổi một cách hiệu quả hơn – để những đợt suy sụp trở nên nhẹ nhàng hơn, nỗi buồn dễ kiểm soát hơn và sự bất ổn cảm xúc bớt đáng xấu hổ hơn trong mắt chính mình.
Dưới đây là một số điều chúng ta có thể ghi nhớ khi đối diện với những thay đổi thất thường của tâm trạng:
Nhận thức sự "dễ vỡ" của bản thân
Chúng ta cần thừa nhận rằng tâm trạng của mình "dễ vỡ" như nào khi bị tác động bởi những điều nhỏ nhặt (small-things). Chúng ta thuộc về giống loài có sự nhạy cảm cực độ nhưng cũng mang tính định mệnh (fateful); chúng ta không nên mong đợi việc có thể thưởng thức một bản aria của Mozart hoặc một bức chân dung tự họa của Rembrandt, mà cũng đồng thời, có thể bị tổn thương chỉ bởi một cái bĩu môi của người yêu hay ánh mắt hờ hững của một khách hàng tiềm năng. Chúng ta không nên tự trách vì sự nhạy cảm của mình (how thin our skin - da mỏng =))), chúng ta nên điều chỉnh bản thân để đón nhận toàn bộ hậu quả của sự cởi mở phi thường khi trải nghiệm.
Chỉnh sửa môi trường xã hội
Trừ phi chủ động điều chỉnh lại các mối quan hệ, chúng ta mới có thể dễ dàng rơi vào vòng xoáy của những người tuy tự xưng là bạn nhưng thực chất lại tác động tiêu cực đến cảm xúc của ta. Dưới vẻ ngoài tử tế, họ có thể chứa đựng sự thù địch tiềm ẩn, cạnh tranh khốc liệt, sự tự ái quá mức hoặc chủ nghĩa đạo đức giả. Để thực sự trở thành người bạn của chính mình, ta cần học cách loại bỏ những mối quan hệ tiêu cực này khỏi cuộc sống.
Tình bạn dễ tổn thương
Điều an ủi lớn nhất khi rơi vào trạng thái tiêu cực là có những người bạn phù hợp – những người có thể nhắc nhở chúng ta rằng chúng ta vẫn thuộc về một cộng đồng, rằng nỗi buồn là điều bình thường và những sai lầm không khiến ta trở nên đáng ghê tởm. Những người bạn thực sự này từng trải qua đau khổ, từng ghét bỏ chính mình và học được cách cười vào sự phi lý của cuộc đời. Quan trọng nhất, khi ta chia sẻ tâm trạng tồi tệ của mình, họ sẽ biết cách chấp nhận nó và sẵn sàng bộc lộ một phần những tổn thương của chính họ.
Quan tâm đến cơ thể
Thực sự là, một phần nguyên nhân khiến tâm trạng thay đổi nằm ở việc chúng ta đang sống trong một cơ thể sinh lý (body). Nhưng thật nhục nhã phải chấp nhận rằng cảm xúc và suy nghĩ của chúng ta có thể bị ảnh hưởng bởi những yếu tố sinh lý – như giấc ngủ dài bao lâu, uống nhiều nước ra sao, loại bệnh nào (virus) chúng ta đang chiến đấu – mà ta thường cố gắng lý trí hóa mọi thứ. Sẽ khôn ngoan hơn nếu chúng ta nhận thức rằng phần lớn những gì diễn ra trong tâm trí đều có liên hệ với trạng thái cơ thể. Đôi khi, vấn đề không phải là tất cả đã sụp đổ hay chúng ta là kẻ tồi tệ nhất thế gian, mà đơn giản là chúng ta cần nghỉ ngơi một giờ hoặc uống một ly nước cam.
Không tôn trọng tâm trạng
Cảm xúc là một thứ gì đó tự tin và độc đoán. Chúng khoe mẽ và khẳng định rằng chúng đang kể cho chúng ta toàn bộ sự thật về nhân dạng (identities) ta và tương lai của chúng ta – có thể là đời sống tình cảm của ta không bao giờ khá lên hoặc tình huống công việc là vô phương cứu vãn. Nhưng chúng ta luôn có quyền nghi ngờ những khẳng định này, hay nhận ra rằng chúng chỉ là một trạng thái thoáng qua của tâm trí đang ngạo mạn giả vờ là toàn bộ chúng ta - và chúng ta có thể dũng cảm lựa chọn phớt lờ chúng một cách lịch sự và thay đổi sự chú ý sang thứ khác. Chúng ta có thể nhận ra nhưng không nhường chỗ cho tâm trạng và tạo ra một chút khoảng cách giữa nó và bản thân có ý thức của chúng ta. Đôi khi chúng ta thậm chí có thể làm chính xác những gì tâm trạng bảo chúng ta không nên làm như: ta có thể chủ động gặp gỡ ai đó, bước ra ngoài và đi dạo thay vì khoanh tay thu mình ngồi một góc.
Đặt tâm trạng vào quá khứ (Quá khứ hóa tâm trạng)
Tâm trạng buồn bã ám chỉ mạnh mẽ rằng chúng liên quan đến những gì sắp xảy ra, nhưng thực chất, chúng chủ yếu là dư âm của quá khứ khó khăn: chúng bắt nguồn từ những ký ức bị đè nén về những lời phán xét khắc nghiệt từ những người xung quanh, những người từng nói với ta rằng ta vô dụng, rằng ta sẽ thất bại, rằng ta nên cảm thấy xấu hổ và rằng một thảm họa đang chờ đợi phía trước. Chúng ta cần học cách đặt những giọng nói ấy vào quá khứ và phân biệt chúng với thực tại. Tâm trạng tiêu cực của chúng ta có liên quan nhiều hơn đến một quá khứ chưa được giải tỏa hoàn toàn hơn là một tương lai đáng lo ngại.
Một ngọn lửa nhỏ (pilot light) của Lòng tốt
Khi bị cuốn vào một tâm trạng tiêu cực/ u ám (a dark mood), ta nên cố gắng giữ lại một chút lửa – ngọn lửa của sự sáng suốt và lòng tốt, để nhắc nhở bản thân rằng dù cơn bão cảm xúc có mạnh mẽ thế nào, ta vẫn không phải là một kẻ đáng ghê tởm, ta không phạm phải lỗi lầm không thể tha thứ và ta có quyền được tồn tại. Ta có thể duy trì kết nối với ngọn lửa nhỏ bé ấy cho đến khi một mặt trời lớn hơn sẵn sàng mọc lên lân nữa.
Mọi chuyện rồi cũng sẽ qua
Không chỉ khiến ta tin rằng chúng đúng, những tâm trạng tiêu cực còn cố thuyết phục ta rằng chúng sẽ kéo dài mãi mãi (permanent). Nhưng bản chất của cảm xúc là thay đổi; ta không ngừng lên xuống, co lại và nở ra. Xét cả về mặt sinh học lẫn ẩn dụ, con người chúng ta phần lớn được cấu thành từ nước. Chúng ta không nên để một ý niệm sai lầm về sự vĩnh cửu, bất biến làm tăng thêm nỗi đau của mình. Dù có thể không ngay lập tức thay đổi được tâm trạng, ít nhất ta vẫn có thể nhắc nhở bản thân rằng mọi chuyện chỉ có thể như vậy, và như lời các bậc hiền triết (tiên tri) xưa đã nói, chỉ cần vài ngày hoặc vài giờ, mọi chuyện rồi cũng sẽ qua.

Tâm lý học
/tam-ly-hoc
Bài viết nổi bật khác
- Hot nhất
- Mới nhất