Các bạn học sinh sinh viên khi bước vào quá trình chọn ngành thường gặp tình huống mơ hồ, vô định.
Qua nhiều năm tư vấn, hướng nghiệp cho các bạn học sinh sinh viên, tôi tổng kết vài lỗi sai mà tôi thấy các bạn thường gặp nhất.
Từ bài viết này tôi mong các bạn trẻ sắp bước chân vào giảng đường đại học sẽ có thêm góc nhìn tổng quan và đưa ra những lựa chọn sáng suốt hơn trong công cuộc học tập của mình.

1/ Chọn ngành theo ý kiến của gia đình

A/ Tổng quan:

Trường hợp này tôi thấy diễn ra nhiều hơn với các bạn sinh viên miền bắc (nguyên nhân là ở miền bắc hiện tại vẫn còn nhiều tỉnh miền có phong tục tập quán theo nho giáo)
Việc chọn ngành theo ý kiến gia đình không phải lúc nào cũng là xấu nhưng đa phần các bạn sinh viên tôi gặp trong trường hợp này thường nhận ra họ không thực sự phù hợp với ngành nghề đã chọn và thường đổi ngành sau 1 - 2 năm học

B/ Nguyên nhân

Nguyên nhân cho việc này là vì đa phần người lớn tuổi trong gia đình sinh ra và lớn lên trong thời kỳ bao cấp và hậu bao cấp. Góc nhìn của họ bị ảnh hưởng bởi môi trường sống cũ và đã không còn thích hợp trong nền kinh tế mở rộng hiện nay.
Trong thời kỳ bao cấp, con người sống chủ yếu qua các ngành nghề như nông nghiệp, buôn bán nhỏ lẻ, các ngành nghề tay chân như công nhân, thợ may,... Với họ thì các ngành nghề như giáo viên, luật sư, công an là những ngành nghề có thể thay đổi cuộc sống của cả một dòng họ.
Còn trong nền kinh tế thị trường hiện nay, đặc biệt là sau 2 cuộc cách mạng công nghệ - kỹ thuật là các mạng công nghệ 4.0 và cách mạng công nghệ AI thì các ngành nghề kể trên đã không còn là phương hướng duy nhất nữa.

C/ Phương hướng xử lý

Trong trường hợp này, các bạn trẻ nên ngồi xuống, nghiêm túc bàn bạc cùng gia đình, nêu lên ý kiến cá nhân của bản thân nhằm thuyết phục gia đình ủng hộ các lựa chọn của bạn
Không nên cố gắng tranh cãi, cãi vã với gia đình vì vậy sẽ gây ra căng thẳng trong nội bộ mà mục tiêu của bạn sẽ không thể đạt được. Chỉ có giao tiếp một cách nghiêm túc và hiệu quả mới có thể giải quyết được vấn đề.

2/ Chọn ngành học theo xu thế:

A/ Tổng quan

Ngành học theo xu thế hãy ngành hot, ngành trend là một khái niệm không quá xa lạ với các bạn trẻ hiện tại. Trong quá khứ có không ít ngành nổi lên, thu hút sự chú ý và đăng ký của một số lượng lớn các bạn sinh viên. Những ngành này có thể kể đến như lập trình - công nghệ thông tin, marketing, thẩm mỹ, logistic và mới đây là công nghệ AI.
Những bạn trẻ chọn ngành theo phương pháp này thì một số ít vẫn gặt hái được thành công đó nắm bắt được nhu cầu của thị trường nhưng đa phần sẽ gặp khó khăn khi thích ứng với chương trình học, không phù hợp với sở thích - điểm mạnh cá nhân, thậm chí sẽ bỏ cuộc sau 1 - 2 năm theo học.

B/ Nguyên nhân

Nhà nước Việt Nam từ khi chuyển đổi chính sách từ nên kinh tế bào cấp thành nền kinh tế thị trường đã trải qua nhiều đợt cải cách và phát triển với tốc độ chóng mặt.
Các công nghệ mới, kỹ thuật mới du nhập vào nước khiến cho nhu cầu về nhân lực của các ngành này tăng mạnh đồng thời biến đổi liên tục. Điều này tạo ra các làn sóng đào tạo các ngành mới với yêu cầu về chất lượng lao động cao.
Các ngành mới với cơ hội mang tính hứa hẹn đã khiến cho nhiều bạn trẻ chọn ngành một cách vội vàng khi chưa có góc nhìn tổng quan về ngành , bỏ qua rất nhiều yếu tố khác như tính phù hợp, chương trình học, lộ trình thăng tiến,... Từ đó tạo ra các khó khăn sau này.

C/ Phương hướng xử lý:

Trước khi tham gia đăng ký vào các ngành học này, bạn hãy tìm hiểu tổng quan về ngành và trả lời các câu hỏi sau đây:
- Ngành nghề này có đặc điểm gì? ( Tự đó, văn phòng, sáng tạo, quy trình,...)
- Thuận lợi/Khó khăn của ngành là gì?
-Ngành nghề này lộ trình học như thế nào? (Thời gian đào tạo, chương trình đào tạo, độ khó,...)
- Ngành nghề này cần yếu tố nào để thành công? ( Khả năng giao tiếp, sự linh hoạt, kỷ luật, chi tiết,...)
- Mục tiêu sau đào tạo của bạn là gì?
Khi trả lời hết những câu hỏi trên, bạn sẽ có một góc nhìn đủ tổng quan về ngành, về lộ trình học và có cho mình một mục tiêu cơ bản để phấn đấu.
PS: bài viết đã được rút ngắn nhằm liệt kê 2 lỗi sai phổ biến nhất khi chọn ngành. Nếu bạn có câu hỏi hoặc muốn tôi viết thêm về chủ đề này thì hãy để lại comment nhé.