9430416
Như đã nói ở chương trước, kĩ thuật quả quyết lợi dụng mong muốn được tin những gì người khác nói của chúng ta. Ngược lại, kĩ thuật đoàn xe (bandwagon) lại khai thác cái vẫn được gọi là “bản năng bầy đàn” của con người. Con người thích được thuộc về số đông và ghét bị cô lập. Kĩ thuật đoàn xe thao túng con người bằng cách lợi dụng những bản năng này.
Thuật ngữ “đoàn xe” có nguồn gốc từ những năm 1800, khi mà các chính trị gia sử dụng xe ngựa với âm nhạc và các hình thức giải trí để thu hút công chúng. Một khi đám đông tụ họp được đáng kể, chính trị gia sẽ bắt đầu diễn thuyết. Các chính trị gia khác nhận ra tính phổ biến của một số đoàn xe, hy vọng lợi dụng được thành công của họ nên sẽ thường cố chiếm một chỗ trên đoàn xe. Mong sớm được nổi tiếng, các chính trị gia này rút cục thường phải tham gia các mục đích họ không tin tưởng, chỉ để được ở trong bên thắng cuộc.
Cụm từ “nhảy lên đoàn xe” được sử dụng để miêu tả hiện tượng chính trị này, và cuối cùng, thuật ngữ được sử dụng ở cả ngoài lĩnh vực chính trị. Theo cách sử dụng hiện đại, thuật ngữ “hiệu ứng đoàn xe” nói đến bất kì tình huống nào mà người ta cố gắng được trở thành một phần của một hoạt động thành công hay phổ biến, chỉ vì sự phổ biến của nó.
fivemillion

Năm triệu thành viên và ngày càng tăng!

Hàng nghìn khách hàng đang cảm thấy hài lòng không thể sai được!

Bạn có thể đã trải qua cách thuyết phục này theo dạng áp lực đồng trang lứa. nếu bạn từng được bảo phải làm gì đơn giản vì “tất cả mọi người đều làm,” thì bạn đã bị khuyến khích làm theo ngụy biện logic của lời kêu gọi của kĩ thuật đoàn xe. Kĩ thuật này có thể rất thuyết phục. Vì sau cùng, tại sao “mọi người” lại đều làm một thứ mà không đáng làm cơ chứ? Tuy nhiên, vấn đề với lập luận này là bạn không biết những người khác đưa ra quyết định thế nào; có thể họ cũng chỉ đi theo xu hướng phổ biến.
p16630coll2784-409
Tấm poster này của Đức ghi “Tất cả mọi người đều nói “Thuận” vào ngày 10 tháng 4!” Điều này có nghĩa là vì mọi người được giả định là sẽ bầu phiếu “Thuận”, bạn cũng nên làm như vậy.
Kĩ thuật đoàn xe này có thể được thấy trong nhiều kịch bản khác nhau. Nó có thể được sử dụng trong một chủ đề mà không thực sự gây tranh cãi:

Mọi người đều biết Vườn quốc gia Grand Canyon là thắng cảnh du lịch đẹp nhất Bắc Mỹ.

Hay nó có thể được sử dụng để hợp thức hóa một tuyên bố đạo đức:
cohabitationandcohabitationagreementfaqs_373100281

Ngày càng có nhiều cặp đôi sống với nhau mà không kết hôn, vậy nên sống thử hoàn toàn bình thường.

Tương tự, nó có thể được sử dụng để quảng bá cho một ứng cử viên hay một sản phẩm:

Chiến dịch của Trump đang được mọi người nhiệt liệt ủng hộ, ông ấy rất có khả năng sẽ thắng cuộc bầu cử.

Hãy chọn chiếc xe bán chạy nhất trong phân khúc này.

Kĩ thuật đoàn xe đặc biệt có thể thấy rõ trong việc marketing sản phẩm. Các nhà quảng cáo sẽ cố thuyết phục bạn rằng nếu bạn không làm điều “mọi người” đang làm là sử dụng sản phẩm “mọi người” đều sử dụng, bạn đang bỏ lỡ một thứ quan trọng

Hãy tham gia Cách mạng Số

Trong chính trị, kĩ thuật đoàn xe có thể được sử dụng để chiếm được sự ủng hộ vì một mục đích xứng đáng nào đó. Thường thì một động thái quân sự sẽ không được ủng hộ của công chúng cho đến khi có vẻ như chiến thắng trong tầm tay. Một khi chiến thắng có vẻ chắc chắn, mọi người sẽ mau chóng thể hiện là họ đã luôn ủng hộ cuộc chiến trong suốt thời gian qua.
Hiện tượng đảo ngược có thể được thấy khi một cuộc chiến có vẻ sắp thua. Khi có vẻ rõ ràng là chiến thắng là bất khả thi, mọi người sẽ rút lại sự ủng hộ của họ. Cả chính phủ và các nhà hoạt động sẽ tận dụng kĩ thuật đoàn xe để có được sự ủng hộ hoặc khơi mào sự phản đối chiến tranh.
3g09846u-86
Trong ví dụ này của tuyên truyền đoàn xe từ Thế chiến I, các thủy thủ từ Nhật, Pháp, Mỹ, Anh, Nga và Ý được mô tả là một tập thể vui vẻ có anh có em. Điều này ám chỉ rằng khi mọi người đang ghi danh  nhập ngũ, ai không tham gia nên cảm thấy bị bỏ lại.
Trong các ngành khoa học, kĩ thuật đoàn xe được sử dụng để có được sự chấp nhận đại chúng cho một thuyết nào đó. Vì công chúng nhìn chung khó có thể hiểu được khoa học phía sau những vấn đề phức tạp, các nhóm khoa học thay vào đó có thể sử dụng kĩ thuật đoàn xe, kết hợp với kỹ thuật viện dẫn thẩm quyền (appeal to authority) để đạt được sự chấp nhận của công chúng về ý tưởng của họ.

Phần lớn các nhà khoa học đều tin rằng sự nóng lên toàn cầu là do hoạt động con người gây ra.

Các chuyên gia đồng ý rằng béo phì dẫn đến ung thư.

Trong các trường hợp này, việc xem xét quan điểm của số đông là điều hợp lí, nhưng chỉ khi bạn có lí do để tin rằng quan điểm được hình thành dựa trên logic. Ví dụ, kiến thức khoa học được xây dựng phần lớn trên quan điểm số đông, nhưng những quan điểm này nhìn chung được xây dựng trên sự thử nghiệm và kiểm định kỹ lưỡng. Tuy nhiên,thậm chí những quan điểm số đông nghe có lí cũng có thể là sai lầm, vậy nên chúng phải được giám định kỹ lưỡng. Sau cùng, các nhà khoa học cũng từng tin rằng mặt trời quay xung quanh trái đất và rằng hút thuốc lá là thú vui vô hại.
Kĩ thuật đoàn xe đôi lúc cũng được sử dụng để bảo vệ những tuyên bố chính xác. Tuy nhiên, bất kể tính chính xác của những tuyên bố này như thế nào, bất cứ luận điểm nào dựa trên hiệu ứng đoàn xe thì cũng được coi như xây dựng dựa trên logic lỗi. Sự thật cần được truyền tải bằng cách sử dụng các luận điểm logic và có căn cứ, không chỉ dựa vào việc nó được đám đông tin tưởng. Ví dụ, hãy xem câu sau:

Phần lớn mọi người chấp nhận rằng trọng lực tồn tại; do đó, tôi cũng chấp nhận rằng trọng lực tồn tại.

Kết luận rằng trọng lực tồn tại là đúng. Tuy nhiên, logic thì lại lỗi. Quy luật trọng lực không dựa vào sự chấp thuận của công chúng; nó tồn tại độc lập so với niềm tin của con người.
Nhưng đó không phải là vấn đề duy nhất khi tin vào tuyên truyền đoàn xe. Cuối cùng thì làm sao bạn có thể biết được tuyên bố được nhiều người tin là chính xác? Như chúng ta đã học, kĩ thuật cơ bản nhất của nhà tuyên truyền là kĩ thuật quả quyết, nghĩa là  đưa ra một tuyên bố mà không hề  giải thích. Xây dựng trên phương pháp này, các nhà tuyên truyền có thể chỉ quả quyết rằng một thứ gì đó được đại chúng tin tưởng, mà không đưa ra lí giải cho tuyên bố này.
Hãy nhìn vào logic ẩn dưới bất cứ lập luận nào, và đánh giá logic theo đúng tính chất của nó, hơn là phụ thuộc vào những quyết định của số đông. Vì sau cùng, nếu một người có thể sai, thì hàng triệu người cũng có thể sai, bất kể các nhà quảng cáo có nói gì với bạn.

Kĩ thuật đoàn xe lợi dụng mong ước của con người được trở thành một phần trong số đông hoặc bên thắng cuộc.

-Techniques of Propaganda & Persuasion by Magedah E. Shabo-
Người dịch: Nevange