[CTQ2] Uẩn khúc của Phật và Chúa - Lời chia buồn với Descartes

1. Bạn có sợ tối nay bị một cơn bệnh bất ngờ dẫn đến liệt tay chân, thậm chí liệt nửa người không ? Nếu bạn sợ, là vì trong âm thầm bạn cho rằng thân này là tôi, là của tôi, nó phải theo ý tôi. Nhưng thật ra sự vận hành, lớn lên, già đi của nó bạn không kiểm soát hoàn toàn được. Và rồi cũng đến ngày bạn bệnh, chết, thân này sẽ tan rã là 1 quy luật tất yếu.

2. Bạn có sợ khi tưởng tượng đến viễn cảnh tôi vừa nói ở ví dụ trên không ? Và bạn có liên tục chối bỏ nó, cho rằng nó không thể nào xảy ra, bạn không dám nghĩ đến những thứ tồi tệ như vậy đúng không ? Đó là bởi vì bạn cho rằng cảm xúc tích cực, hạnh phúc là của bạn, là bạn; còn những cảm xúc sợ hãi, lo lắng, đau khổ thì không phải là bạn nên bạn luôn không thích, kháng cự nó.

3. Bạn có sợ mất đi tư duy đang suy nghĩ này hay không ? Bạn nghĩ nếu mất đi nó chắc bạn sẽ không còn là bạn, sẽ thành người mất trí, tâm thần chăng ? Nhưng có nhiều khi xuất thần, như bất chợt thấy crush ngang qua, hay đứng trước một cảnh đẹp hút hồn, lúc đó mọi suy nghĩ trong bạn im bặt, nhưng khoảnh khắc ấy vẫn sống động và lung linh đến lạ kì, và lại là giây phút bạn ghi nhớ rõ ràng nhất trong kí ức. Bạn thấy đấy, suy nghĩ chỉ là 1 công cụ, bạn không phải là suy nghĩ và dầu có thiếu vắng nó bạn vẫn là bạn. Hay như khi mệt mỏi, stress, ta thường nghe một bài nhạc hay, hoặc thiền, vẽ, hay gì đó chỉ để cho tĩnh lặng trong tâm trí. Thế khi đó ta không tồn tại, hoặc không biết về sự tồn tại của mình chăng ? Cho nên tiêu đề chương này mới đặt làChia buồn với Descartes (tôi tư duy - tôi tồn tại) (và nhiều triết gia với các định nghĩa về tồn tại khác nhau)

4. Bạn có sợ mất đi sự sống này và mọi người thân yêu, bạn bè hay không ? Nếu có thì bạn cho rằng “cuộc sống này là bạn”. Vậy tại sao có nhiều người nhớ được đời sống kiếp trước của họ, tại sao các đời Dalai Lama đều là truyền thừa bằng kí ức nối tiếp nhau. Khi một vị chết đi, người ta đem vật dụng của vị ấy và mang đến cho đứa trẻ nào nhận ra, chẳng bao lâu sau thì đứa trẻ ấy lấy lại kí ức các đời của mình. Và chúng ta biết Phật sau khi chứng đạo cũng tuyên bố rằng “ta đã luân hồi nhiều đời nhiều kiếp”. Vậy rõ ràng câu trả lời “tôi là” phải vượt trên sự sống và kiếp sống này.

Trên thực tế, mỗi định nghĩa “tôi là” chính là động lực để kiến tạo thế giới. 

Anh em nhà Wright - Người buông bỏ bám chấp về “tôi là người không thể bay” đã sáng tạo ra máy bay. 

Faraday cùng những người tin rằng “tôi có thể tạo ra năng lượng khác ngoài nhiệt” ngày đó đã thúc đẩy tương lai mà nhân loại có điện để sử dụng. 

Louis Pasteur- Người không tin rằng “nhân loại bị chó dại cắn sẽ phải chết”, y tin rằng “mình là sự có thể” và đã chế tạo ra vaccine phòng dại,… 

Tôi không lập luận hay chứng minh sự thật là vô ngã = vô hạn có thể dựa trên kiến thức khoa học. Đúng hơn thì tiến trình phải là "Sự thật là vô hạn sự có thể - và khoa học đang dần cho ta thấy điều đó". Khoa học luôn đi sau, không bao giờ đi trước, bởi vì người tạo ra khoa học là con người chúng ta, là từ vô hạn có thể ấy. (cụ thể hơn mời đọc phần Bonus 2 cuối bài)

Cho nên Phật nói “ý làm chủ, ý tạo tác, ý dẫn đầu các pháp”  

Chúa thì nói “Nếu các ngươi có đức tin bằng một hột cải, sẽ khiến núi này rằng, hãy rời đây qua đó, thì nó liền rời qua. Và không có sự gì mà các ngươi chẳng làm được” (Matthew 17-20)

Vô ngã = vô hạn sự có thể

Bạn có dám thử tạm tắt đi/ ngưng lại/ rời bỏ tư duy, suy nghĩ của mình ?

Vì suy nghĩ bị giới hạn bởi không gian, thời gian, nên muốn thấy sự thật vượt trên nó, ta cần tạm bỏ cái công cụ này xuống và tạm dừng đồng hoá với nó.

Mọi thứ sẽ lắng dần xuống và bạn sẽ thấy một trạng thái thanh thản, tĩnh tại, vắng lặng, không có ý niệm, chỉ còn sự nhận biết tỉnh táo vẫn tồn tại.

Cho nên Phật nói “pháp ta không có thời gian, đến để mà thấy”. Chúa lại nói “Before Abraham, I am”. (trước khi có mọi cái tôi, mọi hình tướng, i am - sự tồn tại của ta được viết ở thì hiện tại - tức không có không gian và thời gian).

Ban đầu Đức Chúa Trời dựng nên trời đất. Vả, đất là vô-hình và trống không, sự mờ-tối ở trên mặt vực; Thần Đức Chúa Trời vận-hành trên mặt nước. Đức Chúa Trời phán rằng: Phải có sự sáng; thì có sự sáng. Đức Chúa Trời thấy sáng là tốt-lành, bèn phân sáng ra cùng tối. Đức Chúa Trời đặt tên sự sáng là ngày; sự tối là đêm. Vậy, có buổi chiều và buổi mai; ấy là ngày thứ nhứt.

Bạn và sự tồn tại hay mọi biểu hiện là một. Vì có bạn, vì ý muốn của bạn nên chúng mới có mặt trên đời

(ghét, thù hận, bực bội, chối bỏ,… tất cả những hành vi dành năng lượng này đều gọi là ý muốn - sự quan tâm).

Các thầy nghĩ sao? Ý thức là thường hay vô thường? - Ý thức là vô thường, thưa ThếTôn. - Cái gì vô thường là khổ hay sướng?- Là khổ, thưa Thế Tôn. (Kinh vô ngã tướng)

"Như vậy, này Bà-la-môn, pháp là thiết thực hiện tại, không có thời gian, đến để mà thấy, có khả năng hướng thượng, được người trí tự mình giác hiểu” (Kinh Tăng chi bộ I).

Ý bị bốc cháy. Bị bốc cháy bởi cái gì? Bị bốc cháy bởi lửa tham, lửa sân, lửa si. Ta nói rằng bị bốc cháy bởi sanh, già, chết, sầu, bi, khổ, ưu, não. Nhàm chán đối với ý, nhàm chán đối với các pháp, nhàm chán đối với ý thức, nhàm chán đối với ý xúc. Do nhàm chán nên vị ấy ly tham. Do ly tham nên vị ấy được giải thoát. Trong sự giải thoát, khởi lên trí hiểu biết rằng: "Ta đã giải thoát". Vị ấy biết rõ: "Sanh đã tận, Phạm hạnh đã thành, những việc nên làm đã làm, không còn trở lui với trạng thái này nữa".(Kinh lửa cháy). (chú thích: ly tham là từ bỏ cái tham - ở đây là tham muốn suy nghĩ, tư duy)

Đến đây, nội dung bài viết coi như đã xong. Phần dưới chỉ là vài bổ sung nhỏ, không cần thiết phải đọc nếu như bạn vẫn chưa tự thấy được vô thường, vô ngã ngay trong hiện tại mà không cần qua khái niệm, tư duy, suy nghĩ, phân tích nào/ Hoặc chưa từng thử buông xuống tư duy, hay những gì vốn là vô ngã (nhưng mình dùng quen quá đã ngầm coi là của mình) để mà trải nghiệm sự thật như tôi đề cập). Bởi vì chỉ người buông xuống mới hiểu phần nào những gì tôi viết, còn nếu chưa từng thử thì sẽ chỉ gây ra thảo luận vô ích (giống như bạn chưa từng thử , thậm chí nhìn qua 1 món ăn nhưng bạn bảo món ấy không ngon, điều này thật khó cho cả tôi và bạn).

Một cái hiểu rõ ràng mà không khái niệm hoá hay diễn tả thành lời được. Bởi vì mọi khái niệm cũng chỉ là do bạn sáng tạo ra từ vô số sự có thể ấy mà thôi. 

Với tâm định tĩnh, thuần tịnh, không cấu nhiễm, không phiền não, nhu nhuyến, dễ sử dụng, vững chắc, bình thản như vậy, Tỷ-kheo dẫn tâm, hướng tâm đến túc mạng minh. Vị ấy nhớ đến các đời sống quá khứ, như một đời, hai đời, ba đời, bốn đời, năm đời, mười đời, .... nhiều thành kiếp, nhiều hoại và thành kiếp. Vị ấy nhớ rằng: “Tại chỗ kia ta có tên như thế này, .... Như vậy Tỷ-kheo nhớ đến nhiều đời sống quá khứ cùng với các nét đại cương và các chi tiết. (Kinh Sa Môn Quả)

Này Ðại vương, ví như người thợ vàng khéo tay hay đệ tử người thợ vàng, với vàng khéo tinh nhuyễn có thể làm các loại đồ vàng tùy theo sở thích. Cũng vậy này Ðại vương, với tâm định tĩnh, thuần tịnh, không cấu nhiễm, không phiền não, nhu nhuyến, dễ sử dụng, vững chắc, bình thản như vậy, Tỷ-kheo dẫn tâm hướng tâm đến các thần thông. Vị ấy chứng được các thần thông một thân hiện ra nhiều thân, nhiều thân hiện ra một thân; hiện hình biến hình, đi ngang qua vách, qua tường, qua núi, như đi ngang qua hư không; độn thổ trồi lên, ngang qua đất liền như ở trong nước; đi trên nước không chìm như đi trên đất liền; ngồi kiết già đi trên hư không như còn chim; với bàn tay chạm và rờ mặt trời và mặt trăng, những vật có đại oai lực, đại oai thần như vậy; có thể tự thân bay đến cõi Phạm thiên. (Kinh sa môn quả)

Bạn có dám thử tạm tắt/ buông xuống/ bước ra khỏi tư duy, suy nghĩ của mình không ?

Buông xuống đi,hãy buông xuống đi! Chớ giữ làm chi, có ích gì. Thở ra chẳng lại, còn chi nữa? Vạn pháp vô thường,buông xuống đi!

Buông xuống đi,hãy buông xuống đi! Chấp giữ thân tâm có ích gì? Thở ra chẳng lại, còn chi nữa? Thân tâm vô thường,buông xuống đi!