Một câu hỏi có lẽ rất nhiều người trẻ vẫn thường loay hoay đi tìm kiếm, là đề tài cho rất nhiều tác phẩm điện ảnh hay văn học nghệ thuật để đưa ra lời giải đáp.

Tôi nghĩ mình chẳng cần phải cố chứng minh điều gì với một nhân vật tên là “cuộc sống”, thậm chí tôi còn chưa thấy hắn ta. Tôi sống cuộc sống của tôi, xuất hiện trong cuộc đời của người khác và tạo ra những sự kiện để đánh dấu rằng tôi đã gặp họ, và gọi đó là kỉ niệm, hay kí ức về nhau. Và cứ như thế trên chặng hành trình này, chúng ta tự công nhận lẫn nhau rằng ta đã và đang tồn tại bằng những kí ức về người kia.

Kevin De Bruyne - một cầu thủ bóng đá kì cựu chơi ở vị trí tiền vệ cho câu lạc bộ Manchester City - vừa đưa ra thông báo sẽ rời đi sau khi mùa giải 2024-2025 kết thúc, khép lại hành trình hơn một thập kỉ gắn bó cùng đội bóng chủ sân Etihad với vô vàn danh hiệu lớn nhỏ. Kevin đương nhiên sẽ trở thành 1 trong những huyền thoại của đội bóng, nơi anh gần như dành cả thanh xuân của mình để cống hiến. Là một người hâm mộ của đội bóng áo xanh thành Manchester từ những năm 2012-2013, đây không chỉ là sự kiện chuyển nhượng 1 cầu thủ rời đi tìm bến đỗ mới, nó như mảnh tâm hồn cuối cùng của tôi còn sót lại tại Etihad bị tan vỡ. Từ khi là cậu thiếu niên đam mê bóng đá, thức trắng đêm để dõi theo những trận đấu của câu lạc bộ mình yêu thích qua màn ảnh nhỏ, Manchester City trong tâm trí tôi là những pha ghi bàn sắc bén của Kun Aguero, là những tình huống cứu thua xuất thần của Joe Hart hay cả những đường chuyền tinh tế mà đầy nghệ thuật của Kevin De Bruyne,… Và rồi, thời gian khiến cho những con người mà tôi chỉ cần nhìn thấy dáng chạy từ xa qua góc quay thu nhỏ cũng có thể biết được đó là ai đang di chuyển, dần thay thế bằng những cái tên mới, có sức trẻ hơn, với lối đá khác biệt và hiện đại. Để rồi cuối cùng trong số đó, là sự rời đi của Kevin. Có lẽ với những người hâm hộ tại thành phố Manchester họ vẫn sẽ cổ vũ và dõi tiếp theo hành trình ấy, vì niềm tự hào quê hương, vì đó là đội bóng thành phố của họ. Nhưng với một con người cách xa hơn một phần ba quả địa cầu như tôi, tôi thậm chí còn chưa được đặt chân tới nước Anh bao giờ, câu lạc bộ Manchester City với tôi bây giờ có lẽ chỉ còn là đội bóng màu áo xanh dương nhạt thân quen trong kí ức mà ngày ấy vẫn thường mến mộ, dõi theo từng trận đấu.

Thời gian làm mọi thứ đổi thay dần, không còn là chính nó của ngày trước, một vài thứ có thêm những bản thể, một vài thứ chỉ còn tồn tại trong kí ức của mọi người. Nhưng những kí ức này đối với mỗi người đâu hề giống nhau. Một người bạn khuyên cô gái hãy rời khỏi chàng trai đó vì hắn ta chẳng tốt lành gì, nhưng cô gái vẫn cố chấp bám víu theo dù phải nhận đau thương với một chút hi vọng anh ta sẽ trở về lúc trước, vì trong quá khứ, anh ta từng đối xử rất tốt với cô, và họ đã thực sự hạnh phúc khi cạnh nhau. Anh ta vẫn đang sống một cuộc đời, nhưng “anh ta” trong suy nghĩ của người bạn, không phải là “anh ta” trong những kỉ niệm của cô gái, “họ” là những bản thể khác nhau, và cô gái hi vọng anh ta quay trở lại. Nói đến đây, tôi nhớ đến một người nghệ sĩ nhạc rap mà tôi thần tượng. Anh đã hoạt động nghệ thuật khá lâu, và tôi biết có lẽ phần lớn những người hâm mộ của anh từ những ngày đầu như tôi đều say mê thứ âm nhạc nhẹ nhàng, sầu lắng mà chiêm nghiệm, thứ mà sau này anh dần thay đổi, một màu nhạc tươi vui hơn và không còn như trước. Đến khi một người hỏi rằng anh có thể viết lại những ca khúc mang màu sắc như 8 năm trước anh đã từng không, thì câu trả lời nhận được là “anh không còn là anh của 8 năm trước nữa rồi”. Và tôi hoàn toàn hiểu điều đó, như một lẽ thường, anh trưởng thành hơn nhiều so với quá khứ và đổi thay tích cực, nhưng âm nhạc và hình bóng anh ngày đó thì ở lại trong cuộc đời của người nghe nhạc, bằng những kí ức và vài bản nhạc xưa.

Đó là câu chuyện về những thần tượng hay những người tôi quen, họ xuất hiện trong đời và ở lại trong tâm trí tôi như vậy, cuộc sống của họ vẫn tiếp diễn kể cả khi tôi không còn dõi theo họ nữa, tôi phải tự sống cuộc sống của chính mình với mục tiêu để lại trong tâm trí người khác những điều tốt đẹp giống như những thần tượng đã làm với tôi, tôi nghĩ đó là một cuộc đời ý nghĩa.

Tôi, một sinh viên năm bốn đại học với thành tích rất chi tầm thường, chẳng có chút gì nổi bật so với các sinh viên khác trong lớp. Trong mắt nhóm bạn tôi quen ở đại học, tôi là một đứa hiền lành, tốt tính, mặc dù cũng năng nổ tham gia hoạt động ngoại khoá nhưng lại khá kiệm lời trong những cuộc giao tiếp tập thể. Tôi không nghĩ ra được lí do khiến ai đó có thể ngưỡng mộ mình về bất kì lĩnh vực nào với một người khá kín tiếng như tôi.

Quay trở lại với tôi của 7 năm trước, một học sinh trung học cơ sở nổi bật ở trường cấp 2, một “tôi” mới lớn rất chăm chỉ và nỗ lực với mong muốn thể hiện bản thân mình, một “tôi” có cả bộ sưu tập giấy khen từ các cuộc thi học sinh giỏi, một “tôi” không thật xuất sắc nhưng cũng đủ để phụ huynh mấy đứa cùng lớp lấy ra làm tấm gương cho khỏi đâu xa, một “tôi” ngông cuồng và nghĩ bản thân mình đã giỏi…. Có lẽ trong suy nghĩ của những đứa bạn cấp 2 đã lâu không gặp sau từng ấy năm, tôi vẫn “ngầu” như thế. Nhưng từ cấp 3 lên đến đại học, tôi là một phiên bản khác. Bên cạnh thành tích bình thường không thể nào bình thường hơn, tôi cũng có những thay đổi trưởng thành trong suy nghĩ và cư xử, một "tôi" giờ đây với phiên bản “vá lỗi” những sai lầm trong quá khứ, mà nếu tôi của bây giờ được ngồi lại nói chuyện với mình của vài năm trước, chắc tôi sẽ dạy thằng nhóc ấy một bài học tương đương khoảng 5 tín chỉ về thái độ và cách ứng xử với mọi người. Dù sao tôi của vài năm trước vẫn đang sống, đâu đó trong tâm trí của những người bạn học cũ, có tốt, có xấu, nhưng tôi của hiện tại đang cố gắng để trở nên tốt nhất, đến khi gặp lại họ trên đoạn đường này, tôi sẽ định nghĩa lại bản thân, lưu lại 1 hình ảnh khác tốt đẹp hơn trong tâm trí những người tôi đã gặp gỡ và bước qua trong cuộc đời.

Bạn có nhớ một người bạn thân cũ của bạn không - một người mà bạn đã lâu không còn liên lạc? Điều gì khiến các bạn không còn tiếp tục đồng hành cùng nhau như ngày xưa nữa? Có phải do khoảng cách địa lí, công việc, hay bạn phải dành thời gian cho các mối quan hệ mới quan trọng hơn không? Tôi nghĩ đơn giản là vì ta đã thay đổi so với chính mình của ngày trước, và không còn là chúng ta của ngày xưa nữa. Nhưng cho dù thời gian có làm mái tóc ta thay màu hay vẻ ngoài trở lên khác lạ, nếu chạm mặt, chúng ta vẫn sẽ nhận ra người kia giữa dòng đời này bằng những đoạn hồi ức rất giống nhau.

Được hình thành lên trong vũ trụ rộng lớn, chúng ta định nghĩa bản thân với mỗi người bằng kí ức về nhau, như để họ làm chứng rằng mình đã và đang sống. Nhưng chỉ bước qua nhau thôi thì sao đọng lại gì, một người chẳng có gì ấn tượng xuất hiện trong đời bạn rồi lại biến mất đi vậy thì còn ai nhớ tới, chúng ta ở lại trong đời nhau bằng những kỉ niệm, chúng ta sống sao để những phiên bản trong vô vàn kỉ niệm đó là tốt đẹp nhất và được nhau lưu giữ thật lâu. Câu lạc bộ Manchester City còn lại trong tôi là những bước chạy trên sân cỏ của các siêu sao năm ấy trong màu áo xanh dương và dâng cao chiếc cúp Ngoại Hạng Anh danh giá, người nghệ sĩ nhạc rap ấy sống trong tôi là chàng trai viết ra những bản tình ca nhẹ nhàng sầu lắng làm say mê lòng người. Mà đôi khi, ta lại chẳng tự định nghĩa được bản thân, ta chỉ cố gắng sống tốt cuộc sống của mình và những người ta gặp trong đời sẽ làm hộ việc đó, cũng như định nghĩa sống chết chẳng quyết định bởi trái tim còn đập hay không, mà quyết định bởi những gì ta để lại với thế gian này. Tôi thầm nghĩ, chắc nhà thơ Nguyễn Trọng Tạo cũng đồng tình với tôi về quan điểm đó, nếu không ông đã chẳng viết trong tập Đồng dao cho người lớn :

Và khi con tàu Theseus dần dần được thay thế bằng các bộ phận khác, các bộ phận cũ lại được lắp lại thành một con tàu mới, thì định nghĩa nào được đặt ra cho con tàu nguyên bản. Tôi nghĩ rằng câu trả lời giờ đây chẳng còn quan trọng nữa, vì khi nhắc đến con tàu Theseus năm nào, nó xuất hiện lên trong tâm trí của những thuỷ thủ về con tàu cổ kính mà chàng Theseus thông minh và dũng cảm đi khám phá mê cung nơi quỷ Minotaur sinh sống và trở lại an toàn.