"Nếu kẻ ấu dâm là một thứ sinh vật, thì người đàn ông trong câu chuyện tôi kể dưới đây là một thiên thần."
****
"Chúng ta sẽ luôn có Paris"
Có lẽ những tín đồ điện ảnh không lạ lẫm gì về câu thoại nổi tiếng trên. Thời khắc Rick đáp lại nước mắt và câu hỏi “Tại sao” của Ilsa trên phi trường vào cảnh cuối phim, anh đã nói câu ấy. Một câu ngắn gọn, chỉ dài 8 chữ, nhưng chứa đủ lãng mạn, hy sinh, ngoan cường, kiêu hãnh và tình yêu bất tử của một người đàn ông dành cho một người phụ nữ.
"Chúng ta sẽ luôn có Paris"
Không phải ngẫu nhiên mà câu thoại này đứng thứ 43 trong danh sách 100 câu thoại đáng nhớ trong phim của Viện phim Mỹ. Phải xem phim, đặt vào trong hoàn cảnh của bộ phim, ta mới thấu hết cái tuyệt hảo của câu thoại ấy.
Rick Blaine và Ilsa Lund
Casablanca là cuốn phim lãng mạn kể về mối tình của Rick Blaine (Humphrey Bogart) và Ilsa Lund (Ingrid Bergman). Rick là ông chủ quán rượu tại hải cảng Casablanca, địa điểm mà các dòng người Châu Âu đang tập trung về để di cư qua Mỹ nhằm tránh bóng ma của thế chiến II và các cuộc săn lùng của Đức Quốc Xã. Còn Ilsa là người yêu cũ của anh, chính xác hơn, cô là người yêu của anh ở Paris.
Những tháng ngày hạnh phúc, những phút giây mặn nồng, Ilsa đến như một cơn gió, vẻ đẹp căng tràn sức sống của cô thổi vào khuôn mặt nam tính và nhàu nhĩ của Rick những cảm giác tươi mát đến mức anh tự hỏi em đến từ đâu?
“Anh vẫn nhớ ngày đó, quân Đức mặc áo màu xám, còn em mang chiếc váy màu xanh.”
Thế rồi một ngày bất ngờ cô bỏ anh đi, ngày quân Đức tràn vào Paris, trong đêm mưa tầm tã trên chuyến tàu xe lửa, anh chờ cô và chỉ nhận về một mảnh giấy chia tay.
Bẵng đi bao nhiêu năm, anh gặp lại cô trong quán rượu tại Casablanca. Và bi kịch nhất, cô đi cùng với chồng, Victor Laszlo, một chỉ huy quân kháng chiến châu Âu đang tìm cách thoát sang Mỹ.
Còn anh, Rick, nắm trong tay hai chiếc vé thông hành đến với xứ sở tự do.
Một buổi tối, trong tuyệt vọng đi kiếm tìm cách qua Mỹ, Ilsa đột nhập vào quán bar tìm Rick. Cô cầm một khẩu súng chĩa trước mặt Rick, bắt anh đưa hai tấm vé của anh cho cô. Rick đáp trả bằng sự kiêu hãnh, vẻ khinh khỉnh và cả nỗi đau được in hằn phía sau ánh mắt.
Nỗi đau lớn nhất của người đàn ông chính ở đây, khi người con gái anh yêu đang làm tất cả, kể cả cầm súng để đòi bắn anh hòng tìm cách giải thoát cho … chồng nàng.
“Với người phụ nữ, nước mắt là vũ khí lợi hại hơn khẩu súng.”
Ilsa khóc, và vỏ ngoài siêu nhân của Rick tan vỡ. Anh ôm cô, hôn cô như nụ hôn cuối cùng ở Paris. Chính ở đây, Ilsa kể hết tất cả. Vì sao cô rời bỏ anh tại Paris.

Nụ hôn đã đánh thức trái tim cô, rằng cô yêu anh nhiều đến thế nào. Họ quyết định để Victor Laszlo ra đi. Cô thốt lên:
“Em đã bỏ anh một lần ở Paris, em không thể làm điều đó thêm một lần nữa. Anh hãy nghĩ cho cả hai chúng ta.”
Rick gật đầu.
Ilsa Lund, tại sao đến tận bây giờ cô vẫn không hiểu được Rick. Giấu phía sau vẻ ngoài tưởng như là lạnh lùng là một con người nhiều tình cảm, như chính vị cảnh sát trưởng nhận xét.

Rick là một người luôn đứng về phía kẻ yếu và đặc biệt lặng lẽ vun vén phía sau hạnh phúc của kẻ khác. Còn nhớ cô gái Bungary trên sòng bạc không Ilsa? Sao cô dễ dàng tin vào cái gật đầu của Rick, chỉ để cô … lau nước mắt.

Suốt chiều dài Casablanca là cái chất đàn ông thấm đẫm trong mỗi hành động, ánh mắt, phong thái của Rick.

Casablanca là bóng hình của Rick, là hai lần dáng anh ướt đẫm mưa trên sân ga, trên phi trường, là ánh mắt khó hiểu, là điểm tựa hành động. Tài năng, thông minh, đa cảm, quyết liệt, Rick đã làm điều đó đến tận phút cuối cùng.

Khi hai tấm vé thông hành được điền tên Victor và Ilsa, tất cả đều sửng sốt, chỉ có Rick là hiểu anh đang làm gì.

Anh đã tìm thấy Paris vào tối qua, khi nụ hôn nồng ấm được đặt lên môi Ilsa để anh biết anh cần bảo vệ người con gái mong manh ấy.

Cái đặc sắc trong tính cách của Rick, chất đàn ông của Rick là anh không cố tỏ ra cao thượng làm gì, anh tự phân tích ra các điểm hạn chế, rằng Ilsa là hậu phương của Victor, rồi một ngày Ilsa sẽ tiếc nếu không đi theo Victor, rằng thế giới sắp tới của anh không có chỗ cho cô.

Anh nói và bỏ qua tất cả những huyễn hoặc cao thượng về mình.
Nhưng chỉ bằng câu nói “Chúng ta sẽ luôn có Paris”, đặt trong một hoàn cảnh éo le, Rick Blaine trở thành nhân vật điện ảnh sống mãi, và tình yêu, phong cách đàn ông của anh cũng vì thế mà bất tử.

Bởi vậy, rất nhiều người đàn ông trên thế giới này xem Rick là hình mẫu lý tưởng để hướng về.
(Dũng Phan)
=============================
Đoạn phim Ilsa (Ingrid Bergman) dí súng vào Rick (Humphrey Bogart) trong nỗ lực lấy giấy thông hành, nhưng cuối cùng lại thú nhận tình yêu của cô dành cho anh.