CHUNG KẾT UEFA CHAMPIONS LEAGUE 2020/21: KHÔNG CÓ FERNANDINHO KHÔNG PHẢI LÍ DO CHÍNH KHIẾN MANCHESTER CITY THUA TRẬN TRƯỚC CHELSEA

Mùa giải 2020/2021 đã đi đến hồi kết với trận chung kết Champions League diễn ra ở sân vận động Dragao, Porto giữa 2 đại diện mạnh nhất đến từ nước Anh - Manchester City và Chelsea. Chưa có đội bóng nào dành được chức vô địch Champions League ngay lần đầu tiên góp mặt tại trận chung kết kể từ năm 2000, và điều này tiếp tục diễn ra với việc Chelsea dành được chức vô địch Champions League thứ hai của họ.

Đội hình ra sân của City mang đến nhiều sự hoài nghi. Phần lớn mọi người tự hỏi tại sao Pep Guardiola lại rút một tiền vệ phòng ngự ra khỏi đội hình của mình (Fernandinho/Rodri) bằng một tiền vệ mang thiên hướng tấn công (Gundogan). Tuy nhiên, City đã gặp nhiều vấn đề khác trên sân khi họ không thể bắt được lối chơi của Chelsea dưới sự chỉ đạo của Thomas Tuchel.

Như đã đề cập, có một số bất ngờ trong đội hình 11 cầu thủ ra sân của Manchester City. Guardiola đã loại bỏ cả Fernandinho và Rodri, và đây mới chỉ là lần thứ hai cả hai người không ra sân cho City trong mùa giải này. IIkay Gundogan đã ra sân trên danh nghĩa là một tiền vệ phòng ngự, cùng với Phil Foden bó vào giữa sân để tạo không gian cho Raheem Sterling - cũng là một sự lựa chọn bất ngờ khác - di chuyển bên cánh trái.

Chelsea vẫn ra sân với đội hình quen thuộc. Tuchel đã chọn Cesar Azpilicueta và Reece James ở các vị trí sở trường, lần lượt là trung vệ lệch phải và hậu vệ cánh phải hơn là hoán đổi họ như những gì Tuchel đã làm trong 3 trận đấu trước của Chelsea. Chỉ có một chút nghi ngờ với vị trí của Kai Havertz trên hàng công, nhưng tiền đạo người Đức đã chứng tỏ giá trị của mình với người thầy đồng hương theo cách không thể tuyệt hơn bằng bàn thắng duy nhất của trận đấu.

Trong khi nhiều khán giả cho rằng City đã chật vật để triển khai bóng do thiếu vắng một tiền vệ phòng ngự thực thụ, hầu hết mọi người không nhận ra được sự khác biệt. Những pha lên bóng đầu tiên của City không gặp quá nhiều trở ngại, khi họ đã vận hành tốt lối chơi đặc trưng của họ trong mùa giải vừa qua - một trong hai hậu vệ cánh sẽ đảo vị trí và tiền vệ phòng ngự sẽ lùi sâu để kiểm soát đội hình.

Hãy bắt đầu từ hàng phòng ngự của Chelsea. Nửa xanh thành London triển khai sơ đồ 5-2-3 đầy chặt chẽ và đặt "bẫy" rộng khi phòng ngự. Hai hậu vệ cánh của họ theo rất sát hai tiền đạo cánh của đối thủ, đảm bảo rằng Riyah Mahrez và Sterling không có không gian để rê bóng. 3 trung vệ đứng rộng cũng rất tích cực trong việc bảo vệ các khoảng không trước mặt họ, sẵn sàng lao lên để hỗ trợ cho 2 pivots khi cần thiết.

Khi City chuyền bóng ra hai biên, Chelsea có cơ hội để thực hiện pressing. Bức ảnh cho thấy khi Kyle Walker cố chuyền bóng cho Riyad Mahrez, Ben Chilwell đã ngay lập tức press sau lưng Mahrez. Đồng thời, Bernardo Silva di chuyển vào gần khu vực cánh, kéo theo Antonio Rudiger. Ví dụ này cho thấy việc các cầu thủ bên phía City di chuyển vào cùng một vị trí đã làm họ mất đi khoảng trống để triển khai bóng, và càng khó khăn hơn với hệ thống pressing rất sát của Chelsea. Các cầu thủ City tiếp tục lùi sâu và họ đã tự tạo ra áp lực cho mình, khiến trận đấu trở nên vô cùng khó khăn. Mahrez, người đã có một màn trình diễn ấn tượng trong trận bán kết trước PSG, hoàn toàn bị bắt bài trong trận chung kết bởi anh hiếm khi có khoảng trống để nhận bóng cũng như rê bóng. Cái "bẫy" pressing rộng của Chelsea đã phát huy hiệu quả trong việc ngăn chặn City khai triển bóng, khi họ luôn có nhiều cầu thủ xung quanh trái bóng hơn đối phương.

Tuy nhiên, City có khả năng phá các lớp phòng thủ của Chelsea khi họ chơi trung lộ. Guardiola chọn Gundogan ở vị trí tiền vệ lùi sâu nhất là bởi anh có thể tung ra các đường chuyền có nhịp độ nhanh hơn nhiều so với Fernandinho hay Rodri, và điều này theo lí thuyết sẽ giúp cho City thoát khỏi khối pressing của Chelsea và phá vỡ hàng phòng thủ của họ nhanh chóng. Thế nhưng, City đã phải vật lộn để có được nhịp độ chuyền bóng phù hợp.

Phần trên đội hình của Chelsea là Mason Mount và Kai Havertz phòng ngự rộng; tuy nhiên, họ không đặt đủ áp lực lên các hậu vệ của City. City tạo ra một tình huống 4vs3 trong hiệp một, sau đó Bernando Silva đi vào trung lộ và Zinchenko bó vào, dẫn đến một tình huống overload 3vs2 ở trung lộ.

Thế nhưng, City đã chật vật khi muốn xuyên thủng các lớp phòng ngự của Chelsea bởi họ đã duy trì một trục dọc vô cùng vững chắc. Trong tình huống này, cho dù Bernardo Silva nhân được bóng sau một pha "3-rd man run", N'golo Kante có mặt kịp thời để tạo áp lực và Chelsea dành lại được bóng nhanh chóng.

Tuchel đã nhận ra đội hình của mình đang dâng lên hơi cao, và ông đã yêu cầu Havertz và Mount phòng thủ lùi sâu và hẹp hơn. Việc này tạo trở ngại cho Zinchenko do bị Havertz theo kèm, và tuy rằng City sử dụng chiến thuật "3-rd man run" để triển khai bóng trung lộ, họ thường xuyên bị ép di chuyển rộng ra dưới lớp pressing của Chelsea

Vị trí mà City thiếu là một số 9, không phải một số 6. Họ đã không tạo đủ mối nguy ở giữa sân khi thiếu một cầu thủ có thể di chuyển giữa các trung vệ. Kể cả khi có không gian để khai thác, City cũng không có ai tạo ra bước chạy hợp lí.

Bức ảnh đầu tiên cho thấy các cầu thủ phía City đã không thể xác định vị trí tối ưu nhất cho mình; họ có quá nhiều cầu thủ muốn nhận bóng hơn là tạo ra một bước chạy tạo khoảng trống, điều khiến cho Chelsea càng dễ để phòng thủ. Kevin De Bruyne lùi sâu và kéo theo Rudiger, nhưng City vẫn không thể khai thác khoảng không sau lưng Rudiger khi mà Phil Foden cũng lùi sâu. Đáng ra, Foden đã phải di chuyển vào vi trí đã bị bỏ trống như hình minh họa

Điều này gây ra quá tải ở tuyến giữa. City muốn chơi giữa các lớp phòng ngự của Chelsea, càng nhiều càng tốt, nhưng khối phòng thủ vững chắc của Chelsea tạo ra rất ít khoảng trống. Cho dù Chelsea để lộ sau lưng hàng phòng ngự một khoảng trống rất lớn, nhưng City vẫn không tận dụng điều này thường xuyên.

Một cơ hội hiếm hoi như vậy đã xảy ra trong hiệp một, khi Sterling luồn sau lưng Reece James và nhận được bóng sau đường chuyền dài xuất sắc của Ederson. Sterling đã đỡ bóng không tốt và James kịp thời ngăn chặn. Tuy nhiên, đây là một tình huống đầy hứa hẹn mà lẽ ra City nên cố gắng làm lại. Sterling rõ ràng đã được chọn bởi khả năng kéo dãn đội hình theo cả chiều dọc và chiều ngang sân, nhưng sau tình huống này, City hiếm khi tạo ra được đe dọa sau lưng hàng hậu vệ Chelsea.

Chelsea, mặt khác, có một số cơ hội để ghi bàn, đặc biệt là trong hiệp một khi họ đã có thể khiến cho City vỡ trận nếu họ tận dụng tốt 3 tình huống họ tạo ra. Havertz và Timo Werner có vai trò lớn trong khâu tấn công của Chelsea, và điều này đã tạo lên nhưng khó khăn cho City khi phòng ngự mà không có Fernandinho trên sân.

City muốn press từ trong ra ngoài bằng cách duy trình khối overload ở giữa sân. Mục đích là để kiểm soát tuyến giữa bằng cách bố trí người xung quanh Jorginho và Kante, trong khi đó, hai hậu vệ biên sẽ press hai cầu thủ cánh đối diện khi Chelsea di chuyển rộng, để cố gắng loại bỏ hết các đường chuyền ngắn. Gundogan cho thấy tầm quan trọng của mình, khi anh có nhận thức về vị trí rất tuyệt vời và vì thế có khả năng xuất hiện đúng nơi ở đúng thời điểm. Chơi với vai trò là tiền vệ phòng ngự của City, Gundogan đã tạo ra một sự cân bằng trong sơ đồ này.

Chelsea chơi với sơ đồ ba hậu vệ cùng Jorginho là tiền vệ lùi sâu nhất, trong khi hai hậu vệ biên dâng cao và rộng để kéo dãn đội hình City. Khả năng kéo dãn đội hình lại trở thành yếu tố quyết định đến trận đấu này.

City phải xoay sở với khả năng chọn vị trí và di chuyển của Havertz và Werner xuyên suốt trận đấu, đặc biệt là trong hiệp một. Từ ảnh trên, có thể thấy rằng Werner chạy từ giữa rồi dạt ra cánh phải, buộc một trung vệ theo sau và mở ra khoảng trống cho Havertz. James có 2 lựa chọn chuyền bóng nhờ vào bước di chuyển của Werner.

City cũng không phòng ngự với cường độ cần thiết để thu hồi bóng khi Chelsea chuyền bóng trong không gian hẹp hoặc rộng ra biên. Điều này cho phép Chelsea thoát khỏi khối press của City khá dễ dàng.

Một trong những yếu tố quan trọng dẫn đến bàn thắng của City là họ không thể ngăn cản thủ môn của Chelsea - Edouard Mendy - tham gia vào quá trình xây dựng lối chơi của Chelsea, như hình trên.

City vẫn pressing như họ làm từ đầu trận, với Gundogan lùi sâu để thu hồi bóng. Khi Sterling di chuyển để ngăn đường chuyền tới Reece James và buộc Azpilicueta phải chuyền về cho Mendy, Foden cần phải di chuyển cao lên để ngăn chặn liên kết giữa Mendy và Rudiger. Tuy nhiên, Foden lại bó sát vào Jorginho, người đã bị Bernardo Silva theo kèm. Mendy vì thế có thể luân chuyển trái bóng sang cánh đối diện, nơi Mahrez đang ở trong thế 1vs2 và Chelsea đã có thành quả sau tình huống đó.

Bước di chuyển chéo của Werner đã kéo Dias ra khỏi vị trí, mở ra một khoảng trống cực lớn giữa anh và Zinchenko để Havertz chạy vào, và Mount đã tung ra một đường chuyền xuất sắc để Havertz ghi bàn.

Trong giờ nghỉ, Pep đã cố gắng để tăng áp lực lên khung thành của Chelsea. Tuy nhiên, hiệu quả của những thay đổi này thể hiện không rõ ràng khi họ vẫn khổ sở khi không có tiền đạo thực thụ trên sân.

Zinchenko đã linh hoạt hơn trong việc bó vào trung lộ hay đứng rộng ra cánh, với Gundogan lùi sâu mỗi khi Zinchenko đứng rộng ra cánh. De Bruyne và Foden cũng hoán đổi vị trí với Foden giờ đây chơi trung lộ và De Bruyne dạt sang trái. City đã cố làm như vậy nhằm tạo ra nhiều đường chuyền chéo sân tới các cầu thủ tấn công để họ sử dụng chân thuận.

Tuy nhiên, do không có tiền đạo thực thụ (hoặc có nhưng không đủ đẳng cấp), họ vẫn không thể phá vỡ khối phòng ngự của Chelsea. Có thể thấy tuyến phòng ngự của Chelsea không cần phải kèm ai ở trung lộ, Sterling và Mahrez chỉ đơn thuần đứng rộng ra cánh để kéo dãn cự li đội hình của Chelsea. Sterling thậm chí đã đứng cùng một đường dọc với Zinchenko, thay vì cố gắng chạy vào trung lộ. Như vậy, City thiếu các đường chuyền trung lộ khiến họ không thể đe dọa hàng thủ Chelsea.

Thậm chí sau khi Jesus vào thay De Bruyne do chấn thương, vấn đề tương tự tiếp tục lặp lại. Bức ảnh trên cho thấy Rudiger lại một lần nữa băng lên và tạo ra một khoảng trống lớn mà Jesus có thể khai thác bằng một đường chạy (màu vàng). Nhưng Jesus đã không làm vậy và khoảng trống mau chóng được thu hẹp.

City thực sự đã tạo ra một số tình huống tốt khi trận đấu tiếp tục, bằng cách khai thác những khoảng trống khi trung vệ của Chelsea dâng cao lên giữa (thường là vị trí của Rudiger). Bức ảnh trên cho thấy một tình huống nguy hiểm đã được tạo ra theo cách này. Sterling nhả lại bóng cho Foden sau khi kéo Rudiger ra khỏi hàng phòng ngự, tạo ra khoảng trống cho cầu thủ 21 tuổi chạy vào. Sau đó là một quả căng ngang đầy nguy hiểm nhưng Chelsea đã cản phá được. Tuy nhiên, City đã vật lộn để tái tạo những tình huống như này trong suốt trận đấu.

Chelsea xứng đáng với chiến thắng này, với việc Tuchel hiểu rõ mình cần làm gì - City đã không có nổi một cú sút trúng đích từ phút thứ 7 của trận đấu, cho thấy Chelsea đã hoàn thành rất tốt việc ngăn chặn hàng công tốt nhất châu Âu hiện giờ. Họ cũng tạo ra một vài cơ hội lớn, mà nếu dứt điểm tốt hơn, họ đẫ có thể ghi thêm một tới hai bàn thắng để kiểm soát thế trận.

Manchester City của Pep Guardiola hẳn sẽ rất thất vọng sau thất bại này, mặc dù đây là lần đầu tiên họ chơi trận chung kết UCL. Đã đến đây, họ khao khát có được chiếc cúp tai voi, và việc chứng minh thiếu một tiền vệ phòng ngự đúng nghĩa không phải là nguyên nhân chính khiến Citty thua cho thấy rằng thay đổi chiến thuật và những người chơi tốt ở mùa giải này đã làm City mất đi sự nhuần nhuyễn trong lối chơi.