Từ trước đến nay, chủ quyền quốc gia luôn bao hàm hai nội dung cơ bản gắn bó chặt chẽ với nhau, đó là quyền tối cao của quốc gia trong phạm vi lãnh thổ của mình và quyền độc lập trong quan hệ quốc tế. Quyền tối cao trong nước được thể hiện ở quyền lực đầy đủ để giải quyết mọi vấn đề chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội... mà không có sự can thiệp từ phía các quốc gia khác và các tổ chức quốc tế. Quyền độc lập của quốc gia trong quan hệ quốc tế thể hiện ở chỗ tất cả các quốc gia tham gia quan hệ quốc tế đều với tư cách là những chủ thể bình đẳng và hoàn toàn độc lập, tự quyết định các vấn đề đối nội và đối ngoại của mình.
Tuy nhiên, trong thời đại toàn cầu hóa kinh tế hiện nay, có nhiều động thái cho thấy vai trò của các nhà nước - dân tộc có xu hướng suy giảm so với trước đây và đang bị xu thế xuyên quốc gia của quá trình toàn cầu hóa và khu vực hóa thách thức. Sự phụ thuộc lẫn nhau giữa các quốc gia về kinh tế, xã hội... đang ngày càng trở nên sâu sắc và sự giao lưu giữa các nước đang được mở rộng hơn lúc nào hết. Theo đà phát triển của toàn cầu hóa kinh tế, bản chất của chủ quyền quốc gia - dân tộc đang có sự biến đổi.
Toàn cầu hóa kinh tế là một đòi hỏi của lịch sử, là tất yếu khách quan trong thời đại cách mạng khoa học - công nghệ hiện đại. Nhưng nó cũng đi kèm một hệ quả khó tránh khỏi là làm phai mờ dần các đường biên giới quốc gia. Nó phá vỡ hàng rào ngăn cách giữa các nước và thúc đẩy các quốc gia thâm nhập, phụ thuộc lẫn nhau. Đồng thời, buộc các nước phải tìm cách thích ứng với tình hình, áp dụng các thành tựu của sự phát triển nền kinh tế thế giới để hòa nhập trên cơ sở duy trì, củng cố, bảo vệ lợi ích và bản sắc của dân tộc mình. Bên cạnh những thành tựu không thể phủ nhận mà toàn cầu hóa đem lại thì những tác động tiêu cực của nó cũng bộc lộ rõ nét, đặc biệt là ảnh hưởng của quá trình này tới chủ quyền các quốc gia. Trong một thế giới mà sự phát triển không đều là một quy luật, thì mặt tích cực và tiêu cực của toàn cầu hóa lẽ dĩ nhiên cũng tác động không đều đến các nước với những hình thức và mức độ khác nhau. Quá trình tự do hóa thương mại, đầu tư; sự mở rộng của thị trường tài chính - tiền tệ thế giới và sự hoạt động ngày càng mạnh mẽ của các công ty xuyên quốc gia đã dẫn đến những biến đổi lớn về địa vị, tính chất, vai trò và năng lực của các quốc gia trên trường quốc tế, tức là động chạm đến lợi ích và chủ quyền của các quốc gia - dân tộc.