CHỦ ĐỀ NỔI BẬT: VÌ SAO TÁC GIẢ MỚI NÊN BẮT ĐẦU TỪ TRUYỆN NGẮN?

Không ít người, trong đó có tui, đã từng tham vọng viết một chuỗi tiểu thuyết đồ sộ như Chúa Tể Những Chiếc Nhẫn hoặc Harry Potter khi vừa mới cầm bút. Chẳng có gì sai khi chúng ta có mục tiêu lớn như vậy. Thậm chí, thái độ đó rất đáng khuyến khích vì nó cho ta thấy chúng ta có mong muốn tạo nên những tác phẩm phi thường.

Tuy nhiên, đó sẽ mãi là một ước mơ xa vời nếu chúng ta chỉ mới là những cây bút non tay. Nghe có vẻ nghiệt ngã nhưng đó là sự thật.

JRR Tolkien đã dành rất nhiều năm trong cuộc đời mình để ghi chép và tìm kiếm ý tưởng cho thế giới Trung Địa rộng lớn của mình. JK Rowling bộc lộ năng khiếu viết từ nhỏ, học ngành liên quan tới viết lách và cũng là một mọt sách chính hiệu. Điểm chung ở đây là họ có kiến thức về viết lách. Nhờ có kiến thức, họ có khả năng quản lý cốt truyện một cách hiệu quả, nắm bắt được tâm lý phát triển nhân vật, xây dựng nên hàng trăm hàng ngàn chi tiết nhỏ lẻ khác nhau nhưng vẫn giữ được tính logic cao.

Chúng ta hoàn toàn có thể viết một series đồ sộ, nhưng nhiều khả năng, gần như chắc chắn, là chúng ta sẽ bỏ cuộc giữa chừng. Lý do vì sao? Không phải ta không đủ đam mê với chủ đề đó, chỉ là đầu óc ta chưa đủ vốn từ, chưa đủ tư liệu về thể loại, chưa đủ khả năng để trình bày ý tưởng ra trang giấy trắng.

Nếu chúng ta đang là một "tay mơ", kiến thức chưa nhiều, chúng ta nên tập trung tích lũy kinh nghiệm trước. Vậy nên, một trong những hướng đi đầu tiên mà một tác giả mới nên chọn là viết truyện ngắn.

Là người mới bắt đầu, chắc chắn các tác giả rất khó hoàn thành một cuốn tiểu thuyết dài 200 - 300 trang. Trong khi đó, một truyện ngắn thường rơi vào 2000 - 10000 chữ, rõ ràng dễ tiếp cận hơn tiểu thuyết rất nhiều.

Khi viết tiểu thuyết, các tác giả mới thường dễ chán nản giữa chừng do độ dài và sự đồ sộ của cốt truyện. Tuy nhiên, truyện ngắn dễ bắt đầu và cũng nhanh kết thúc, nó cho thành quả vừa rõ ràng vừa nhanh chóng để tiếp thêm sự tự tin cho tác giả.

Do giới hạn về dung lượng, truyện ngắn yêu cầu tác giả phải cô đọng ý tưởng, từ cốt truyện, nhân vật, thông điệp, tất cả đều phải được trình bày ngắn gọn. Điều này giúp tác giả rèn luyện kỹ năng chọn lọc ý tưởng, khả năng lựa chọn từ ngữ để truyền tải ý tưởng hiệu quả.

Với bản chất “ngắn”, truyện ngắn giúp tác giả dễ dàng kiểm soát được cốt truyện hoàn chỉnh. Khi quản lý tốt được cốt truyện của truyện ngắn, tác giả có thể dần dần cải thiện và làm chủ được những cốt truyện dài và phức tạp hơn sau này.

Ngoài ra, truyện ngắn khá dễ chỉnh sửa. Biên tập tác phẩm là một kỹ năng khó, cũng cần luyện tập như bất kì kỹ năng viết nào khác. Nhiều bạn nghĩ rằng cái khó nhất là phải hoàn thành bản thảo đầu tiên (BTĐT), nhưng không, giai đoạn khó nhất chính là biên tập. Thời gian bạn cần cho BTĐT là 1 thì với biên tập sẽ là 10. Cho nên, truyện ngắn là thể loại rất phù hợp để chúng ta luyện tập kỹ năng biên tập tác phẩm của mình.

Với truyện ngắn, tác giả có cơ hội thử nghiệm nhiều phong cách viết khác nhau, bởi sự thay đổi này dễ hoàn thành và không tốn nhiều thời gian.

Khi đang viết một chủ đề nào đó, ta bỗng nảy ra ý tưởng rằng nếu như câu chuyện chuyển theo hướng này thì sao, rẽ qua hướng kia sẽ như thế nào? Với truyện dài thì bạn sẽ cân nhắc, còn với truyện ngắn, hãy bắt tay vào viết ngay, chỉ tốn một buổi hoặc một ngày thôi.

Cùng một chủ đề, tác giả có thể viết bằng nhiều giọng văn khác nhau, như hài hước, kịch tính, tình cảm… Có thể thay đổi từ góc nhìn này qua góc nhìn khác để xem xét thế mạnh của mình nằm ở đâu.

Không phải ý tưởng nào cũng có thể biến thành tiểu thuyết, đơn giản vì ta không có thời gian để triển khai tất cả. Như đã nói ở trên, viết một cuốn tiểu thuyết cần rất nhiều tháng, trong khi truyện ngắn chỉ cần vài ngày, thậm chí một buổi. Do vậy, tập viết truyện ngắn có thể biến mọi ý tưởng của bạn trở thành những câu chuyện hoàn chỉnh.

Nếu sau đó bạn muốn mở rộng truyện ngắn ấy ra, bạn có thể thêm thắt cốt truyện để làm “rắc rối” nó, biến nó thành một cuốn tiểu thuyết. Viết tiểu thuyết từ một ý tưởng có sẵn sẽ dễ hơn khi bắt đầu từ con số không.