Marcel Proust- được đánh giá là nhà văn vĩ đại nhất thế kỷ 20 từng nói: chuyến du hành kỳ thú nhất không phải là cuộc phiêu lưu đến miền đất kỳ lạ mà là khi ta nhìn sự việc cũ với một cái nhìn mới.
Vũ trụ bí ẩn bên trong con người chưa bao giờ là một đề tài thôi lôi cuốn đối với các nhà khoa học, mà không chỉ riêng các nhà khoa học không đâu, ngay cả chính chúng ta đây- mỗi cá nhân với ti tỉ những dòng cảm xúc, suy nghĩ chạy hằng ngày cũng chưa chắc đã hiểu hết cái thế giới nội tâm bên trong chính bản thân mình.
Tiếng nói nội tâm có từ khi nào? Tại sao chúng lại ở đó? Tại sao có lúc nó mang đến cho ta những quyết định sáng suốt, nhưng đôi khi hay thậm chí nhiều lúc, khiến ta rơi vào vòng luẩn quẩn của những suy nghĩ tiêu cực không lối thoát? Đâu là cách nó hoạt động? Và cuối cùng, làm sao chúng ta có thể điều khiển và tận dụng tiếng nói nội tâm một cách hợp lý?
Ethan Kross, một nhà khoa học về tâm lý học thực nghiệm và khoa học thần kinh cùng cùng các cộng sự của mình đã tiến hành thí nghiệm và cập nhật vô số nghiên cứu mới nhất về não bộ và tâm trí con người. Trong Chatter, ông đã lý giải từng chút một những yếu tố tác động khiến tiếng nói nội tâm của ta trở nên hỗn loạn như: cách ta tiếp cận và nhìn nhận vấn đề, những con người và môi trường vật lý xung quanh tác động như thế nào đến tiếng nói nội tâm của ta…
Mặc dù trong đó tác giả đã đề cập đến rất nhiều thí nghiệm và nghiên cứu về não bộ, tuy nhiên mình không hề cảm thấy khô khan mà ngược lại còn thấy tò mò và hứng thú.
Một đoạn mình rất thích trong sách liên quan đến việc mạng xã hội đóng vai trò như thế nào trong việc kiểm soát những tiếng nói bên trong chúng ta. Thông thường, thời gian đóng vai trò quan trọng trong việc giúp ta quản lý cảm xúc của mình, đặc biệt là xử lý những trải nghiệm khó chịu. Khi chúng ta tìm ai đó để nói chuyện trong thế giới thực, ta phải đợi đến lúc trực tiếp gặp người đó hoặc tới lúc họ có thời gian rảnh để nói chuyện. Và trong khi chờ đợi, một điều kỳ diệu xảy ra: chúng ta có thời gian suy ngẫm về cảm nghĩ của mình và điều đó thường có tác dụng làm êm dịu cảm xúc. Tuy nhiên, nhờ vào những thiết bị thông minh, mạng xã hội giúp ta kết nối với người khác ngay khi ta trải qua cảm xúc tiêu cực, trước khi thời gian cho ta cơ hội để suy xét cảm giác và nhìn nhận lại vấn đề ở nhiều góc độ. Sự lúng túng trong việc xử lý cảm xúc và tiếng nói nội tâm đó vô hình trung làm ảnh hưởng rất nhiều đến ngay chính bản thân ta và cả các mối quan hệ xung quanh.
Điểm chính là ngay cả khi trong thế giới thực và thế giới ảo, khi ta để suy nghĩ luẩn quẩn điều khiển hành vi của mình, ta thường rơi vào một loạt những hệ quả xấu, và làm ta tổn thương nhiều hơn. Vậy liệu cách thức bộ não xử lý một nỗi đau thể chất có giống cách nó xử lý nỗi đau tinh thần không? Để tìm câu trả lời, tác giả so sánh MRI khi một người nhìn vào tấm hình người yêu cũ và khi áp một vật nóng vào cánh tay họ, kết quả cho thấy đã có nhiều sự trùng lặp trong hoạt động của não bộ ở cả hai trường hợp. Nói cách khác, nỗi đau tinh thần cũng có cơ sở sinh lý như nỗi đau thể chất.
Việc chữa trị các tổn thương tâm lý cũng có những cách thức đặc biệt riêng, một lần nữa tiếng nói nội tâm phát huy tác dụng của mình, tiếng nói nội tâm sẽ có tác dụng như một loại giả dược nếu ta biết cách sử dụng hợp lý chúng, điều này đã được tác giả tóm gọn lại trong Bộ công cụ giúp thanh thản tâm trí, giúp chúng ta biết cách xử lý những suy nghĩ luẩn quẩn và cảm xúc tiêu cực một cách hữu hiệu.
Lúc gấp lại trang cuối, mình có cảm giác Chatter như một cứu cánh giúp mình hiểu hơn và điều khiển tốt hơn những cảm xúc tiêu cực trong mình. Mình tin việc trò chuyện và thấu hiểu với chính bản thân sẽ giúp ta có nhiều sức mạnh hơn mà quan trọng là cảm thấy bình yên và hạnh phúc hơn mỗi ngày.
___________
*MRI (Magnetic Resonance Imaging): Một kỹ thuật thường dùng trong chẩn đoán y khoa để tạo ra những hình ảnh giải phẫu cơ thể nhờ từ trường và sóng radio.